Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयालङ्कार-टीका • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
निगमनकथा
Nigamanakathā
१.
1.
जम्बुदीपतले रम्मे, मरम्मविसये सुते।
Jambudīpatale ramme, marammavisaye sute;
तम्बदीपरट्ठे ठितं, पुरं रतननामकं॥
Tambadīparaṭṭhe ṭhitaṃ, puraṃ ratananāmakaṃ.
२.
2.
जिनसासनपज्जोतं , अनेकरतनाकरं।
Jinasāsanapajjotaṃ , anekaratanākaraṃ;
साधुज्जनानमावासं, सोण्णपासादलङ्कतं॥
Sādhujjanānamāvāsaṃ, soṇṇapāsādalaṅkataṃ.
३.
3.
तस्मिं रतनपुरम्हि, राजानेकरट्ठिस्सरो।
Tasmiṃ ratanapuramhi, rājānekaraṭṭhissaro;
सिरीसुधम्मराजाति, महाअधिपतीति च॥
Sirīsudhammarājāti, mahāadhipatīti ca.
४.
4.
एवंनामो महातेजो, रज्जं कारेसि धम्मतो।
Evaṃnāmo mahātejo, rajjaṃ kāresi dhammato;
कारापेसि राजा मणि-चूळं महन्तचेतियं॥
Kārāpesi rājā maṇi-cūḷaṃ mahantacetiyaṃ.
५.
5.
तस्स काले ब्रहारञ्ञे, तिरियो नाम पब्बतो।
Tassa kāle brahāraññe, tiriyo nāma pabbato;
पुब्बकारञ्ञवासीनं, निवासो भावनारहो॥
Pubbakāraññavāsīnaṃ, nivāso bhāvanāraho.
६.
6.
अट्ठारसहि दोसेहि, मुत्तो पञ्चङ्गुपागतो।
Aṭṭhārasahi dosehi, mutto pañcaṅgupāgato;
अरञ्ञलक्खणं पत्तो, बद्धसीमायलङ्कतो॥
Araññalakkhaṇaṃ patto, baddhasīmāyalaṅkato.
७.
7.
तस्मिं पब्बते वसन्तो, महाथेरो सुपाकटो।
Tasmiṃ pabbate vasanto, mahāthero supākaṭo;
तिपेटकालङ्कारोति, द्विक्खत्तुं लद्धलञ्छनो॥
Tipeṭakālaṅkāroti, dvikkhattuṃ laddhalañchano.
८.
8.
तेभातुकनरिन्दानं, गरुभूतो सुपेसलो।
Tebhātukanarindānaṃ, garubhūto supesalo;
कुसलो परियत्तिम्हि, पटिपत्तिम्हि कारको॥
Kusalo pariyattimhi, paṭipattimhi kārako.
९.
9.
सोहं लज्जीपेसलेहि, भिक्खूहि अभियाचितो।
Sohaṃ lajjīpesalehi, bhikkhūhi abhiyācito;
सासनस्सोपकाराय, अकासिं सीलवड्ढनं॥
Sāsanassopakārāya, akāsiṃ sīlavaḍḍhanaṃ.
१०.
10.
विनयालङ्कारं नाम, लज्जीनं उपकारकं।
Vinayālaṅkāraṃ nāma, lajjīnaṃ upakārakaṃ;
सुट्ठु विनयसङ्गह-वण्णनं साधुसेवितं॥
Suṭṭhu vinayasaṅgaha-vaṇṇanaṃ sādhusevitaṃ.
११.
11.
रूपछिद्दनासकण्णे , सम्पत्ते जिनसासने।
Rūpachiddanāsakaṇṇe , sampatte jinasāsane;
छिद्दसुञ्ञसुञ्ञरूपे, कलियुगम्हि आगते॥
Chiddasuññasuññarūpe, kaliyugamhi āgate.
१२.
12.
निट्ठापिता अयं टीका, मया सासनकारणा।
Niṭṭhāpitā ayaṃ ṭīkā, mayā sāsanakāraṇā;
द्वीसु सोण्णविहारेसु, द्विक्खत्तुं लद्धकेतुना॥
Dvīsu soṇṇavihāresu, dvikkhattuṃ laddhaketunā.
१३.
13.
इमिना पुञ्ञकम्मेन, अञ्ञेन कुसलेन च।
Iminā puññakammena, aññena kusalena ca;
इतो चुताहं दुतिये, अत्तभावम्हि आगते॥
Ito cutāhaṃ dutiye, attabhāvamhi āgate.
१४.
14.
हिमवन्तपदेसम्हि, पब्बते गन्धमादने।
Himavantapadesamhi, pabbate gandhamādane;
आसन्ने मणिगुहाय, मञ्जूसकदुमस्स च॥
Āsanne maṇiguhāya, mañjūsakadumassa ca.
१५.
15.
तस्मिं हेस्सं भुम्मदेवो, अतिदीघायुको वरो।
Tasmiṃ hessaṃ bhummadevo, atidīghāyuko varo;
पञ्ञावीरियसम्पन्नो, बुद्धसासनमामको॥
Paññāvīriyasampanno, buddhasāsanamāmako.
१६.
16.
याव तिट्ठति सासनं, ताव चेतियवन्दनं।
Yāva tiṭṭhati sāsanaṃ, tāva cetiyavandanaṃ;
बोधिपूजं सङ्घपूजं, करेय्यं तुट्ठमानसो॥
Bodhipūjaṃ saṅghapūjaṃ, kareyyaṃ tuṭṭhamānaso.
१७.
17.
भिक्खूनं पटिपन्नानं, वेय्यावच्चं करेय्यहं।
Bhikkhūnaṃ paṭipannānaṃ, veyyāvaccaṃ kareyyahaṃ;
परियत्ताभियुत्तानं, कङ्खाविनोदयेय्यहं॥
Pariyattābhiyuttānaṃ, kaṅkhāvinodayeyyahaṃ.
१८.
18.
सासनं पग्गण्हन्तानं, राजूनं सहायो अस्सं।
Sāsanaṃ paggaṇhantānaṃ, rājūnaṃ sahāyo assaṃ;
सासनं निग्गण्हन्तानं, वारेतुं समत्थो अस्सं॥
Sāsanaṃ niggaṇhantānaṃ, vāretuṃ samattho assaṃ.
१९.
19.
सासनन्तरधाने तु, मञ्जूसं रुक्खमुत्तमं।
Sāsanantaradhāne tu, mañjūsaṃ rukkhamuttamaṃ;
नन्दमूलञ्च पब्भारं, निच्चं पूजं करेय्यहं॥
Nandamūlañca pabbhāraṃ, niccaṃ pūjaṃ kareyyahaṃ.
२०.
20.
यदा तु पच्चेकबुद्धा, उप्पज्जन्ति महायसा।
Yadā tu paccekabuddhā, uppajjanti mahāyasā;
तदा तेसं निच्चकप्पं, उपट्ठानं करेय्यहं॥
Tadā tesaṃ niccakappaṃ, upaṭṭhānaṃ kareyyahaṃ.
२१.
21.
तेनेव अत्तभावेन, याव बुद्धुप्पादा अहं।
Teneva attabhāvena, yāva buddhuppādā ahaṃ;
तिट्ठन्तो बुद्धुप्पादम्हि, मनुस्सेसु भवामहं॥
Tiṭṭhanto buddhuppādamhi, manussesu bhavāmahaṃ.
२२.
22.
मेत्तेय्यस्स भगवतो, पब्बजित्वान सासने।
Metteyyassa bhagavato, pabbajitvāna sāsane;
तोसयित्वान जिनं तं, लभे ब्याकरणुत्तमं॥
Tosayitvāna jinaṃ taṃ, labhe byākaraṇuttamaṃ.
२३.
23.
ब्याकरणं लभित्वान, पूरेत्वा सब्बपारमी।
Byākaraṇaṃ labhitvāna, pūretvā sabbapāramī;
अनागतम्हि अद्धाने, बुद्धो हेस्सं सदेवकेति॥
Anāgatamhi addhāne, buddho hessaṃ sadevaketi.
विनयालङ्कारटीका समत्ता।
Vinayālaṅkāraṭīkā samattā.