Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
นิคมนกถา
Nigamanakathā
มหาวโคฺค มชฺฌิโม จ, จูฬวโคฺค จ นามโต;
Mahāvaggo majjhimo ca, cūḷavaggo ca nāmato;
ตโย วคฺคา อิธ วุตฺตา, ปมาณปฎิปาฎิยาฯ
Tayo vaggā idha vuttā, pamāṇapaṭipāṭiyā.
วเคฺค วเคฺค ทส ทส, กถา ยา ตา อุทีริตา;
Vagge vagge dasa dasa, kathā yā tā udīritā;
อุทฺทานคาถา สพฺพาสํ, อิมา ตาสํ ยถากฺกมํฯ
Uddānagāthā sabbāsaṃ, imā tāsaṃ yathākkamaṃ.
ญาณํ ทิฎฺฐิ อานาปานํ, อินฺทฺริยํ วิโมกฺขปญฺจมํ;
Ñāṇaṃ diṭṭhi ānāpānaṃ, indriyaṃ vimokkhapañcamaṃ;
คติ กมฺมํ วิปลฺลาโส, มโคฺค มโณฺฑติ ตา ทสฯ
Gati kammaṃ vipallāso, maggo maṇḍoti tā dasa.
ยุคนทฺธสจฺจโพชฺฌงฺคา, เมตฺตา วิราคปญฺจมา;
Yuganaddhasaccabojjhaṅgā, mettā virāgapañcamā;
ปฎิสมฺภิทา ธมฺมจกฺกํ, โลกุตฺตรพลสุญฺญตาฯ
Paṭisambhidā dhammacakkaṃ, lokuttarabalasuññatā.
ปญฺญา อิทฺธิ อภิสมโย, วิเวโก จริยปญฺจโม;
Paññā iddhi abhisamayo, viveko cariyapañcamo;
ปาฎิหีรํ สมสีส-สติ วิปสฺสนมาติกาฯ
Pāṭihīraṃ samasīsa-sati vipassanamātikā.
โย โส สุคตสุตานํ, อธิปติภูเตน ภูตหิตรตินา;
Yo so sugatasutānaṃ, adhipatibhūtena bhūtahitaratinā;
เถเรน ถิรคุณวตา, วุโตฺต ปฎิสมฺภิทามโคฺคฯ
Therena thiraguṇavatā, vutto paṭisambhidāmaggo.
ตสฺสตฺถวณฺณนา ยา, ปุพฺพฎฺฐกถานยํ ตถา ยุตฺติํ;
Tassatthavaṇṇanā yā, pubbaṭṭhakathānayaṃ tathā yuttiṃ;
นิสฺสาย มยารทฺธา, นิฎฺฐานมุปาคตา เอสาฯ
Nissāya mayāraddhā, niṭṭhānamupāgatā esā.
ยํ ตํ อุตฺตรมนฺตี, มนฺติคุณยุโต ยุโต จ สทฺธาย;
Yaṃ taṃ uttaramantī, mantiguṇayuto yuto ca saddhāya;
การยิ มหาวิหาเร, ปริเวณมเนกสาธุคุณํฯ
Kārayi mahāvihāre, pariveṇamanekasādhuguṇaṃ.
เถเรเนตฺถ นิวสตา, สมาปิตายํ มหาภิธาเนน;
Therenettha nivasatā, samāpitāyaṃ mahābhidhānena;
ตติเย วเสฺส จุติโต, โมคฺคลฺลานสฺส ภูปติโนฯ
Tatiye vasse cutito, moggallānassa bhūpatino.
สมยํ อนุโลเมนฺตี, เถรานํ เถรวาททีปานํ;
Samayaṃ anulomentī, therānaṃ theravādadīpānaṃ;
นิฎฺฐํ คตา ยถายํ, อฎฺฐกถา โลกหิตชนนีฯ
Niṭṭhaṃ gatā yathāyaṃ, aṭṭhakathā lokahitajananī.
ธมฺมํ อนุโลเมนฺตา, อตฺตหิตํ ปรหิตญฺจ สาเธนฺตา;
Dhammaṃ anulomentā, attahitaṃ parahitañca sādhentā;
นิฎฺฐํ คจฺฉนฺตุ ตถา, มโนรถา สพฺพสตฺตานํฯ
Niṭṭhaṃ gacchantu tathā, manorathā sabbasattānaṃ.
สทฺธมฺมปกาสินิยา, อฎฺฐกถาเยตฺถ คณิตกุสเลหิ;
Saddhammapakāsiniyā, aṭṭhakathāyettha gaṇitakusalehi;
คณิตา ตุ ภาณวารา, วิเญฺญยฺยา อฎฺฐปญฺญาสฯ
Gaṇitā tu bhāṇavārā, viññeyyā aṭṭhapaññāsa.
อานุฎฺฐุเภน อสฺสา, ฉโนฺทพเนฺธน คณิยมานา ตุ;
Ānuṭṭhubhena assā, chandobandhena gaṇiyamānā tu;
จุทฺทสสหสฺสสงฺขา, คาถาโย ปญฺจ จ สตานิฯ
Cuddasasahassasaṅkhā, gāthāyo pañca ca satāni.
สาสนจิรฎฺฐิตตฺถํ, โลกหิตตฺถญฺจ สาทเรน มยา;
Sāsanaciraṭṭhitatthaṃ, lokahitatthañca sādarena mayā;
ปุญฺญํ อิมํ รจยตา, ยํ ปตฺตมนปฺปกํ วิปุลํฯ
Puññaṃ imaṃ racayatā, yaṃ pattamanappakaṃ vipulaṃ.
ปุเญฺญน เตน โลโก, สทฺธมฺมรสายนํ ทสพลสฺส;
Puññena tena loko, saddhammarasāyanaṃ dasabalassa;
อุปภุญฺชิตฺวา วิมลํ, ปโปฺปตุ สุขํ สุเขเนวาติฯ
Upabhuñjitvā vimalaṃ, pappotu sukhaṃ sukhenevāti.
สทฺธมฺมปฺปกาสินี นาม
Saddhammappakāsinī nāma
ปฎิสมฺภิทามคฺคปฺปกรณสฺส อฎฺฐกถา นิฎฺฐิตาฯ
Paṭisambhidāmaggappakaraṇassa aṭṭhakathā niṭṭhitā.