Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
နိဂမနကထာ
Nigamanakathā
ဧတ္တာဝတာ ဟိ –
Ettāvatā hi –
‘‘ဗဟုကာရသ္သ ယတီနံ ဝိပသ္သနာစာရနိပုဏဗုဒ္ဓီနံ၊
‘‘Bahukārassa yatīnaṃ vipassanācāranipuṇabuddhīnaṃ,
သံယုတ္တဝရနိကာယသ္သ အတ္ထသံဝဏ္ဏနံ ကာတုံ။
Saṃyuttavaranikāyassa atthasaṃvaṇṇanaṃ kātuṃ.
‘‘သဒ္ဓမ္မသ္သ စိရဋ္ဌိတိမာသိသမာနေန ယာ မယာ။
‘‘Saddhammassa ciraṭṭhitimāsisamānena yā mayā;
နိပုဏာ အဋ္ဌကထာ အာရဒ္ဓာ သာရတ္ထပကာသိနီ နာမ။
Nipuṇā aṭṭhakathā āraddhā sāratthapakāsinī nāma.
‘‘သာ ဟိ မဟာအဋ္ဌကထာယ သာရမာဒာယ နိဋ္ဌိတာ ဧသာ။
‘‘Sā hi mahāaṭṭhakathāya sāramādāya niṭṭhitā esā;
အဋ္ဌသတ္တတိမတ္တာယ ပာဠိယာ ဘာဏဝာရေဟိ။
Aṭṭhasattatimattāya pāḷiyā bhāṇavārehi.
‘‘ဧကူနသဋ္ဌိမတ္တော ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂောပိ ဘာဏဝာရေဟိ။
‘‘Ekūnasaṭṭhimatto visuddhimaggopi bhāṇavārehi;
အတ္ထပ္ပကာသနတ္ထာယ အာဂမာနံ ကတော ယသ္မာ။
Atthappakāsanatthāya āgamānaṃ kato yasmā.
‘‘တသ္မာ တေန သဟာယံ အဋ္ဌကထာ ဘာဏဝာရဂဏနာယ။
‘‘Tasmā tena sahāyaṃ aṭṭhakathā bhāṇavāragaṇanāya;
ထောကေန အပရိပူရံ သတ္တတိံသသတံ ဟောတိ။
Thokena aparipūraṃ sattatiṃsasataṃ hoti.
‘‘သတ္တတိံသာဓိကသတ-ပရိမာဏံ ဘာဏဝာရတော ဧဝံ။
‘‘Sattatiṃsādhikasata-parimāṇaṃ bhāṇavārato evaṃ;
သမယံ ပကာသယန္တိံ မဟာဝိဟာရာဓိဝာသီနံ။
Samayaṃ pakāsayantiṃ mahāvihārādhivāsīnaṃ.
‘‘မူလဋ္ဌကထာယ သာရမာဒာယ မယာ ဣမံ ကရောန္တေန။
‘‘Mūlaṭṭhakathāya sāramādāya mayā imaṃ karontena;
ယံ ပုညမုပစိတံ တေန ဟောတု သဗ္ဗော သုခီ လောကော။
Yaṃ puññamupacitaṃ tena hotu sabbo sukhī loko.
‘‘ဧတိသ္သာ ကရဏတ္ထံ ထေရေန ဘဒန္တဇောတိပာလေန။
‘‘Etissā karaṇatthaṃ therena bhadantajotipālena;
သုစိသီလေန သုဘာသိတသ္သ ပကာသယန္တဉာဏေန။
Sucisīlena subhāsitassa pakāsayantañāṇena.
‘‘သာသနဝိဘူတိကာမေန ယာစမာနေန မံ သုဘဂုဏေန။
‘‘Sāsanavibhūtikāmena yācamānena maṃ subhaguṇena;
ယံ သမဓိဂတံ ပုညံ တေနာပိ ဇနော သုခီ ဘဝတူ’’တိ။
Yaṃ samadhigataṃ puññaṃ tenāpi jano sukhī bhavatū’’ti.
ပရမဝိသုဒ္ဓသဒ္ဓာဗုဒ္ဓိဝီရိယပ္ပဋိမဏ္ဍိတေန သီလာစာရဇ္ဇဝမဒ္ဒဝာဒိဂုဏသမုဒယသမုဒိတေန သကသမယသမယန္တရဂဟနဇ္ဈောဂာဟဏသမတ္ထေန ပညာဝေယ္ယတ္တိယသမန္နာဂတေန တိပိဋကပရိယတ္တိပ္ပဘေဒေ သာဋ္ဌကထေ သတ္ထုသာသနေ အပ္ပဋိဟတဉာဏပ္ပဘာဝေန မဟာဝေယ္ယာကရဏေန ကရဏသမ္ပတ္တိဇနိတသုခဝိနိဂ္ဂတမဓုရောဒာရဝစနလာဝဏ္ဏယုတ္တေန ယုတ္တမုတ္တဝာဒိနာ ဝာဒီဝရေန မဟာကဝိနာ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒာပရိဝာရေ ဆဠဘိညာဒိပ္ပဘေဒဂုဏပ္ပဋိမဏ္ဍိတေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မေ သုပ္ပတိဋ္ဌိတဗုဒ္ဓီနံ ထေရဝံသပ္ပဒီပာနံ ထေရာနံ မဟာဝိဟာရဝာသီနံ ဝံသာလင္ကာရဘူတေန ဝိပုလဝိသုဒ္ဓဗုဒ္ဓိနာ ဗုဒ္ဓဃောသောတိ ဂရူဟိ ဂဟိတနာမဓေယ္ယေန ထေရေန ကတာ အယံ သာရတ္ထပ္ပကာသိနီ နာမ သံယုတ္တနိကာယဋ္ဌကထာ။
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyappaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā pabhinnapaṭisambhidāparivāre chaḷabhiññādippabhedaguṇappaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ sāratthappakāsinī nāma saṃyuttanikāyaṭṭhakathā.
‘‘တာဝ တိဋ္ဌတု လောကသ္မိံ၊ လောကနိတ္ထရဏေသိနံ။
‘‘Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
ဒသ္သေန္တီ ကုလပုတ္တာနံ၊ နယံ သီလဝိသုဒ္ဓိယာ။
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ sīlavisuddhiyā.
‘‘ယာဝ ဗုဒ္ဓောတိ နာမမ္ပိ၊ သုဒ္ဓစိတ္တသ္သ တာဒိနော။
‘‘Yāva buddhoti nāmampi, suddhacittassa tādino;
လောကမ္ဟိ လောကဇေဋ္ဌသ္သ၊ ပဝတ္တတိ မဟေသိနော’’တိ။
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesino’’ti.
သာရတ္ထပ္ပကာသိနီ နာမ
Sāratthappakāsinī nāma
သံယုတ္တနိကာယ-အဋ္ဌကထာ သဗ္ဗာကာရေန နိဋ္ဌိတာ။
Saṃyuttanikāya-aṭṭhakathā sabbākārena niṭṭhitā.