Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්මසඞ්ගණි-අට්ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
නිගමනකථා
Nigamanakathā
එත්තාවතා ච –
Ettāvatā ca –
චිත්තං රූපඤ්ච නික්ඛෙපං, අත්ථුද්ධාරං මනොරමං;
Cittaṃ rūpañca nikkhepaṃ, atthuddhāraṃ manoramaṃ;
යං ලොකනාථො භාජෙන්තො, දෙසෙසි ධම්මසඞ්ගණිං.
Yaṃ lokanātho bhājento, desesi dhammasaṅgaṇiṃ.
අභිධම්මස්ස සඞ්ගය්හ, ධම්මෙ අනවසෙසතො;
Abhidhammassa saṅgayha, dhamme anavasesato;
ඨිතාය තස්සා ආරද්ධා, යා මයා අත්ථවණ්ණනා.
Ṭhitāya tassā āraddhā, yā mayā atthavaṇṇanā.
අනාකුලානමත්ථානං, සම්භවා අට්ඨසාලිනී;
Anākulānamatthānaṃ, sambhavā aṭṭhasālinī;
ඉති නාමෙන සා එසා, සන්නිට්ඨානමුපාගතා.
Iti nāmena sā esā, sanniṭṭhānamupāgatā.
එකූනචත්තාලීසාය, පාළියා භාණවාරතො;
Ekūnacattālīsāya, pāḷiyā bhāṇavārato;
චිරට්ඨිතත්ථං ධම්මස්ස, නිට්ඨාපෙන්තෙන තං මයා.
Ciraṭṭhitatthaṃ dhammassa, niṭṭhāpentena taṃ mayā.
යං පත්තං කුසලං තස්ස, ආනුභාවෙන පාණිනො;
Yaṃ pattaṃ kusalaṃ tassa, ānubhāvena pāṇino;
සබ්බෙ සද්ධම්මරාජස්ස, ඤත්වා ධම්මං සුඛාවහං.
Sabbe saddhammarājassa, ñatvā dhammaṃ sukhāvahaṃ.
පාපුණන්තු විසුද්ධාය, සුඛාය පටිපත්තියා;
Pāpuṇantu visuddhāya, sukhāya paṭipattiyā;
අසොකමනුපායාසං, නිබ්බානසුඛමුත්තමං.
Asokamanupāyāsaṃ, nibbānasukhamuttamaṃ.
චිරං තිට්ඨතු සද්ධම්මො, ධම්මෙ හොන්තු සගාරවා;
Ciraṃ tiṭṭhatu saddhammo, dhamme hontu sagāravā;
සබ්බෙපි සත්තා කාලෙන, සම්මා දෙවො පවස්සතු.
Sabbepi sattā kālena, sammā devo pavassatu.
යථා රක්ඛිංසු පොරාණා, සුරාජානො තථෙවිමං;
Yathā rakkhiṃsu porāṇā, surājāno tathevimaṃ;
රාජා රක්ඛතු ධම්මෙන, අත්තනොව පජං පජන්ති.
Rājā rakkhatu dhammena, attanova pajaṃ pajanti.
පරමවිසුද්ධසද්ධාබුද්ධිවීරියපටිමණ්ඩිතෙන සීලාචාරජ්ජවමද්දවාදිගුණසමුදයසමුදිතෙන සකසමයසමයන්තරගහනජ්ඣොගාහණසමත්ථෙන පඤ්ඤාවෙය්යත්තියසමන්නාගතෙන තිපිටකපරියත්තිප්පභෙදෙ සාට්ඨකථෙ සත්ථුසාසනෙ අප්පටිහතඤාණප්පභාවෙන මහාවෙය්යාකරණෙන කරණසම්පත්තිජනිතසුඛවිනිග්ගතමධුරොදාරවචනලාවණ්ණයුත්තෙන යුත්තමුත්තවාදිනා වාදීවරෙන මහාකවිනා පභින්නපටිසම්භිදාපරිවාරෙ ඡළභිඤ්ඤාදිප්පභෙදගුණපටිමණ්ඩිතෙ උත්තරිමනුස්සධම්මෙ සුප්පතිට්ඨිතබුද්ධීනං ථෙරවංසප්පදීපානං ථෙරානං මහාවිහාරවාසීනං වංසාලඞ්කාරභූතෙන විපුලවිසුද්ධබුද්ධිනා බුද්ධඝොසොති ගරූහි ගහිතනාමධෙය්යෙන ථෙරෙන කතා අයං අට්ඨසාලිනී නාම ධම්මසඞ්ගහට්ඨකථා.
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyapaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā pabhinnapaṭisambhidāparivāre chaḷabhiññādippabhedaguṇapaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ aṭṭhasālinī nāma dhammasaṅgahaṭṭhakathā.
තාව තිට්ඨතු ලොකස්මිං, ලොකනිත්ථරණෙසිනං;
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
දස්සෙන්තී කුලපුත්තානං, නයං පඤ්ඤාවිසුද්ධියා.
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ paññāvisuddhiyā.
යාව ‘බුද්ධො’ති නාමම්පි, සුද්ධචිත්තස්ස තාදිනො;
Yāva ‘buddho’ti nāmampi, suddhacittassa tādino;
ලොකම්හි ලොකජෙට්ඨස්ස, පවත්තති මහෙසිනොති.
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
අට්ඨසාලිනී නාම
Aṭṭhasālinī nāma
ධම්මසඞ්ගහ-අට්ඨකථා නිට්ඨිතා.
Dhammasaṅgaha-aṭṭhakathā niṭṭhitā.