Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā |
නිගමනකථා
Nigamanakathā
එත්තාවතා ච –
Ettāvatā ca –
උභතො විභඞ්ගඛන්ධක-පරිවාරවිභත්තිදෙසනං නාථො;
Ubhato vibhaṅgakhandhaka-parivāravibhattidesanaṃ nātho;
විනයපිටකං විනෙන්තො, වෙනෙය්යං යං ජිනො ආහ.
Vinayapiṭakaṃ vinento, veneyyaṃ yaṃ jino āha.
සමධිකසත්තවීසති-සහස්සමත්තෙන තස්ස ගන්ථෙන;
Samadhikasattavīsati-sahassamattena tassa ganthena;
සංවණ්ණනා සමත්තා, සමන්තපාසාදිකා නාම.
Saṃvaṇṇanā samattā, samantapāsādikā nāma.
තත්රිදං සමන්තපාසාදිකාය සමන්තපාසාදිකත්තස්මිං –
Tatridaṃ samantapāsādikāya samantapāsādikattasmiṃ –
ආචරියපරම්පරතො, නිදානවත්ථුප්පභෙදදීපනතො;
Ācariyaparamparato, nidānavatthuppabhedadīpanato;
පරසමයවිවජ්ජනතො, සකසමයවිසුද්ධිතො චෙව.
Parasamayavivajjanato, sakasamayavisuddhito ceva.
බ්යඤ්ජනපරිසොධනතො, පදත්ථතො පාළියොජනක්කමතො;
Byañjanaparisodhanato, padatthato pāḷiyojanakkamato;
සික්ඛාපදනිච්ඡයතො, විභඞ්ගනයභෙදදස්සනතො.
Sikkhāpadanicchayato, vibhaṅganayabhedadassanato.
සම්පස්සතං න දිස්සති, කිඤ්චි අපාසාදිකං යතො එත්ථ;
Sampassataṃ na dissati, kiñci apāsādikaṃ yato ettha;
විඤ්ඤූනමයං තස්මා, සමන්තපාසාදිකාත්වෙව.
Viññūnamayaṃ tasmā, samantapāsādikātveva.
සංවණ්ණනා පවත්තා, විනයස්ස විනෙය්යදමනකුසලෙන;
Saṃvaṇṇanā pavattā, vinayassa vineyyadamanakusalena;
වුත්තස්ස ලොකනාථෙන, ලොකමනුකම්පමානෙනාති.
Vuttassa lokanāthena, lokamanukampamānenāti.
මහාඅට්ඨකථඤ්චෙව , මහාපච්චරිමෙවච;
Mahāaṭṭhakathañceva , mahāpaccarimevaca;
කුරුන්දිඤ්චාති තිස්සොපි, සීහළට්ඨකථා ඉමා.
Kurundiñcāti tissopi, sīhaḷaṭṭhakathā imā.
බුද්ධමිත්තොති නාමෙන, විස්සුතස්ස යසස්සිනො;
Buddhamittoti nāmena, vissutassa yasassino;
විනයඤ්ඤුස්ස ධීරස්ස, සුත්වා ථෙරස්ස සන්තිකෙ.
Vinayaññussa dhīrassa, sutvā therassa santike.
මහාමෙඝවනුය්යානෙ, භූමිභාගෙ පතිට්ඨිතො;
Mahāmeghavanuyyāne, bhūmibhāge patiṭṭhito;
මහාවිහාරො යො සත්ථු, මහාබොධිවිභූසිතො.
Mahāvihāro yo satthu, mahābodhivibhūsito.
යං තස්ස දක්ඛිණෙ භාගෙ, පධානඝරමුත්තමං;
Yaṃ tassa dakkhiṇe bhāge, padhānagharamuttamaṃ;
සුචිචාරිත්තසීලෙන, භික්ඛුසඞ්ඝෙන සෙවිතං.
Sucicārittasīlena, bhikkhusaṅghena sevitaṃ.
උළාරකුලසම්භූතො , සඞ්ඝුපට්ඨායකො සදා;
Uḷārakulasambhūto , saṅghupaṭṭhāyako sadā;
අනාකුලාය සද්ධාය, පසන්නො රතනත්තයෙ.
Anākulāya saddhāya, pasanno ratanattaye.
මහානිගමසාමීති , විස්සුතො තත්ථ කාරයි;
Mahānigamasāmīti , vissuto tattha kārayi;
චාරුපාකාරසඤ්චිතං, යං පාසාදං මනොරමං.
Cārupākārasañcitaṃ, yaṃ pāsādaṃ manoramaṃ.
සීතච්ඡායතරූපෙතං, සම්පන්නසලිලාසයං;
Sītacchāyatarūpetaṃ, sampannasalilāsayaṃ;
වසතා තත්ර පාසාදෙ, මහානිගමසාමිනො.
Vasatā tatra pāsāde, mahānigamasāmino.
සුචිසීලසමාචාරං, ථෙරං බුද්ධසිරිව්හයං;
Sucisīlasamācāraṃ, theraṃ buddhasirivhayaṃ;
යා උද්දිසිත්වා ආරද්ධා, ඉද්ධා විනයවණ්ණනා.
Yā uddisitvā āraddhā, iddhā vinayavaṇṇanā.
පාලයන්තස්ස සකලං, ලඞ්කාදීපං නිරබ්බුදං;
Pālayantassa sakalaṃ, laṅkādīpaṃ nirabbudaṃ;
රඤ්ඤො සිරිනිවාසස්ස, සිරිපාලයසස්සිනො.
Rañño sirinivāsassa, siripālayasassino.
සමවීසතිමෙ ඛෙමෙ, ජයසංවච්ඡරෙ අයං;
Samavīsatime kheme, jayasaṃvacchare ayaṃ;
ආරද්ධා එකවීසම්හි, සම්පත්තෙ පරිනිට්ඨිතා.
Āraddhā ekavīsamhi, sampatte pariniṭṭhitā.
උපද්දවා කුලෙ ලොකෙ, නිරුපද්දවතො අයං;
Upaddavā kule loke, nirupaddavato ayaṃ;
එකසංවච්ඡරෙනෙව, යථා නිට්ඨං උපාගතා.
Ekasaṃvacchareneva, yathā niṭṭhaṃ upāgatā.
එවං සබ්බස්ස ලොකස්ස, නිට්ඨං ධම්මූපසංහිතා;
Evaṃ sabbassa lokassa, niṭṭhaṃ dhammūpasaṃhitā;
සීඝං ගච්ඡන්තු ආරම්භා, සබ්බෙපි නිරුපද්දවා.
Sīghaṃ gacchantu ārambhā, sabbepi nirupaddavā.
චිරට්ඨිතත්ථං ධම්මස්ස, කරොන්තෙන මයා ඉමං;
Ciraṭṭhitatthaṃ dhammassa, karontena mayā imaṃ;
සද්ධම්මබහුමානෙන, යඤ්ච පුඤ්ඤං සමාචිතං.
Saddhammabahumānena, yañca puññaṃ samācitaṃ.
සබ්බස්ස ආනුභාවෙන, තස්ස සබ්බෙපි පාණිනො;
Sabbassa ānubhāvena, tassa sabbepi pāṇino;
භවන්තු ධම්මරාජස්ස, සද්ධම්මරසසෙවිනො.
Bhavantu dhammarājassa, saddhammarasasevino.
චිරං තිට්ඨතු සද්ධම්මො, කාලෙ වස්සං චිරං පජං;
Ciraṃ tiṭṭhatu saddhammo, kāle vassaṃ ciraṃ pajaṃ;
තප්පෙතු දෙවො ධම්මෙන, රාජා රක්ඛතු මෙදිනින්ති.
Tappetu devo dhammena, rājā rakkhatu medininti.
පරමවිසුද්ධසද්ධාබුද්ධිවීරියපටිමණ්ඩිතෙන සීලාචාරජ්ජවමද්දවාදිගුණසමුදයසමුදිතෙන සකසමයසමයන්තරගහනජ්ඣොගාහණසමත්ථෙන පඤ්ඤාවෙය්යත්තියසමන්නාගතෙන තිපිටකපරියත්තිප්පභෙදෙ සාට්ඨකථෙ සත්ථුසාසනෙ අප්පටිහතඤ්ඤාණප්පභාවෙන මහාවෙය්යාකරණෙන කරණසම්පත්තිජනිතසුඛවිනිග්ගතමධුරොදාරවචනලාවණ්ණයුත්තෙන යුත්තමුත්තවාදිනා වාදිවරෙන මහාකවිනා පභින්නපඅසම්භිදාපරිවාරෙ ඡළභිඤ්ඤාදිපභෙදගුණපටිමණ්ඩිතෙ උත්තරිමනුස්සධම්මෙ සුප්පතිට්ඨිතබුද්ධීනං ථෙරවංසප්පදීපානං ථෙරානං මහාවිහාරවාසීනං වංසාලඞ්කාරභූතෙන විපුලවිසුද්ධබුද්ධිනා බුද්ධඝොසොති ගරූහි ගහිතනාමධෙය්යෙන ථෙරෙන කතා අයං සමන්තපාසාදිකා නාම විනයසංවණ්ණනා –
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyapaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihataññāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādivarena mahākavinā pabhinnapaasambhidāparivāre chaḷabhiññādipabhedaguṇapaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ samantapāsādikā nāma vinayasaṃvaṇṇanā –
තාව තිට්ඨතු ලොකස්මිං, ලොකනිත්ථරණෙසිනං;
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
දස්සෙන්තී කුලපුත්තානං, නයං සීලවිසුද්ධියා.
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ sīlavisuddhiyā.
යාව බුද්ධොති නාමම්පි, සුද්ධචිත්තස්ස තාදිනො;
Yāva buddhoti nāmampi, suddhacittassa tādino;
ලොකම්හි ලොකජෙට්ඨස්ස, පවත්තති මහෙසිනොති.
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
සමන්තපාසාදිකා නාම
Samantapāsādikā nāma
විනය-අට්ඨකථා නිට්ඨිතා.
Vinaya-aṭṭhakathā niṭṭhitā.