Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සුත්තනිපාත-අට්ඨකථා • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
නිගමනකථා
Nigamanakathā
එත්තාවතා ච යං වුත්තං –
Ettāvatā ca yaṃ vuttaṃ –
‘‘උත්තමං වන්දනෙය්යානං, වන්දිත්වා රතනත්තයං;
‘‘Uttamaṃ vandaneyyānaṃ, vanditvā ratanattayaṃ;
යො ඛුද්දකනිකායම්හි, ඛුද්දාචාරප්පහායිනා.
Yo khuddakanikāyamhi, khuddācārappahāyinā.
‘‘දෙසිතො ලොකනාථෙන, ලොකනිත්ථරණෙසිනා;
‘‘Desito lokanāthena, lokanittharaṇesinā;
තස්ස සුත්තනිපාතස්ස, කරිස්සාමත්ථවණ්ණන’’න්ති.
Tassa suttanipātassa, karissāmatthavaṇṇana’’nti.
එත්ථ උරගවග්ගාදිපඤ්චවග්ගසඞ්ගහිතස්ස උරගසුත්තාදිසත්තතිසුත්තප්පභෙදස්ස සුත්තනිපාතස්ස අත්ථවණ්ණනා කතා හොති. තෙනෙතං වුච්චති –
Ettha uragavaggādipañcavaggasaṅgahitassa uragasuttādisattatisuttappabhedassa suttanipātassa atthavaṇṇanā katā hoti. Tenetaṃ vuccati –
‘‘ඉමං සුත්තනිපාතස්ස, කරොන්තෙනත්ථවණ්ණනං;
‘‘Imaṃ suttanipātassa, karontenatthavaṇṇanaṃ;
සද්ධම්මට්ඨිතිකාමෙන, යං පත්තං කුසලං මයා.
Saddhammaṭṭhitikāmena, yaṃ pattaṃ kusalaṃ mayā.
‘‘තස්සානුභාවතො ඛිප්පං, ධම්මෙ අරියප්පවෙදිතෙ;
‘‘Tassānubhāvato khippaṃ, dhamme ariyappavedite;
වුඩ්ඪිං විරූළ්හිං වෙපුල්ලං, පාපුණාතු අයං ජනො’’ති.
Vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ, pāpuṇātu ayaṃ jano’’ti.
(පරියත්තිප්පමාණතො චතුචත්තාලීසමත්තා භාණවාරා.)
(Pariyattippamāṇato catucattālīsamattā bhāṇavārā.)
පරමවිසුද්ධසද්ධාබුද්ධිවීරියප්පටිමණ්ඩිතෙන සීලාචාරජ්ජවමද්දවාදිගුණසමුදයසමුදිතෙන සකසමයසමයන්තරගහනජ්ඣොගාහණසමත්ථෙන පඤ්ඤාවෙය්යත්තියසමන්නාගතෙන තිපිටකපරියත්තිප්පභෙදෙ සාට්ඨකථෙ සත්ථුසාසනෙ අප්පටිහතඤාණප්පභාවෙන මහාවෙය්යාකරණෙන කරණසම්පත්තිජනිතසුඛවිනිග්ගතමධුරොදාරවචනලාවණ්ණයුත්තෙන යුත්තමුත්තවාදිනා වාදීවරෙන මහාකවිනා ඡළභිඤ්ඤාපටිසම්භිදාදිප්පභෙදගුණපටිමණ්ඩිතෙ උත්තරිමනුස්සධම්මෙ සුප්පතිට්ඨිතබුද්ධීනං ථෙරවංසප්පදීපානං ථෙරානං මහාවිහාරවාසීනං වංසාලඞ්කාරභූතෙන විපුලවිසුද්ධබුද්ධිනා බුද්ධඝොසොති ගරූහි ගහිතනාමධෙය්යෙන ථෙරෙන කතා අයං පරමත්ථජොතිකා නාම සුත්තනිපාත-අට්ඨකථා –
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyappaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā chaḷabhiññāpaṭisambhidādippabhedaguṇapaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ paramatthajotikā nāma suttanipāta-aṭṭhakathā –
තාව තිට්ඨතු ලොකස්මිං, ලොකනිත්ථරණෙසිනං;
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
දස්සෙන්තී කුලපුත්තානං, නයං පඤ්ඤාවිසුද්ධියා.
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ paññāvisuddhiyā.
යාව බුද්ධොති නාමම්පි, සුද්ධචිත්තස්ස තාදිනො;
Yāva buddhoti nāmampi, suddhacittassa tādino;
ලොකම්හි ලොකජෙට්ඨස්ස, පවත්තති මහෙසිනොති.
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
සුත්තනිපාත-අත්ථවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Suttanipāta-atthavaṇṇanā niṭṭhitā.