Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰ-ਟੀਕਾ • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
ਨਿਗਮਨਕਥਾ
Nigamanakathā
੧.
1.
ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਤਲੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਮਰਮ੍ਮવਿਸਯੇ ਸੁਤੇ।
Jambudīpatale ramme, marammavisaye sute;
ਤਮ੍ਬਦੀਪਰਟ੍ਠੇ ਠਿਤਂ, ਪੁਰਂ ਰਤਨਨਾਮਕਂ॥
Tambadīparaṭṭhe ṭhitaṃ, puraṃ ratananāmakaṃ.
੨.
2.
ਜਿਨਸਾਸਨਪਜ੍ਜੋਤਂ , ਅਨੇਕਰਤਨਾਕਰਂ।
Jinasāsanapajjotaṃ , anekaratanākaraṃ;
ਸਾਧੁਜ੍ਜਨਾਨਮਾવਾਸਂ, ਸੋਣ੍ਣਪਾਸਾਦਲਙ੍ਕਤਂ॥
Sādhujjanānamāvāsaṃ, soṇṇapāsādalaṅkataṃ.
੩.
3.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਤਨਪੁਰਮ੍ਹਿ, ਰਾਜਾਨੇਕਰਟ੍ਠਿਸ੍ਸਰੋ।
Tasmiṃ ratanapuramhi, rājānekaraṭṭhissaro;
ਸਿਰੀਸੁਧਮ੍ਮਰਾਜਾਤਿ, ਮਹਾਅਧਿਪਤੀਤਿ ਚ॥
Sirīsudhammarājāti, mahāadhipatīti ca.
੪.
4.
ਏવਂਨਾਮੋ ਮਹਾਤੇਜੋ, ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ ਧਮ੍ਮਤੋ।
Evaṃnāmo mahātejo, rajjaṃ kāresi dhammato;
ਕਾਰਾਪੇਸਿ ਰਾਜਾ ਮਣਿ-ਚੂਲ਼ਂ ਮਹਨ੍ਤਚੇਤਿਯਂ॥
Kārāpesi rājā maṇi-cūḷaṃ mahantacetiyaṃ.
੫.
5.
ਤਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਬ੍ਰਹਾਰਞ੍ਞੇ, ਤਿਰਿਯੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ।
Tassa kāle brahāraññe, tiriyo nāma pabbato;
ਪੁਬ੍ਬਕਾਰਞ੍ਞવਾਸੀਨਂ, ਨਿવਾਸੋ ਭਾવਨਾਰਹੋ॥
Pubbakāraññavāsīnaṃ, nivāso bhāvanāraho.
੬.
6.
ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਦੋਸੇਹਿ, ਮੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਪਾਗਤੋ।
Aṭṭhārasahi dosehi, mutto pañcaṅgupāgato;
ਅਰਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯਲਙ੍ਕਤੋ॥
Araññalakkhaṇaṃ patto, baddhasīmāyalaṅkato.
੭.
7.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਤੇ વਸਨ੍ਤੋ, ਮਹਾਥੇਰੋ ਸੁਪਾਕਟੋ।
Tasmiṃ pabbate vasanto, mahāthero supākaṭo;
ਤਿਪੇਟਕਾਲਙ੍ਕਾਰੋਤਿ, ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਲਦ੍ਧਲਞ੍ਛਨੋ॥
Tipeṭakālaṅkāroti, dvikkhattuṃ laddhalañchano.
੮.
8.
ਤੇਭਾਤੁਕਨਰਿਨ੍ਦਾਨਂ, ਗਰੁਭੂਤੋ ਸੁਪੇਸਲੋ।
Tebhātukanarindānaṃ, garubhūto supesalo;
ਕੁਸਲੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਕਾਰਕੋ॥
Kusalo pariyattimhi, paṭipattimhi kārako.
੯.
9.
ਸੋਹਂ ਲਜ੍ਜੀਪੇਸਲੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਭਿਯਾਚਿਤੋ।
Sohaṃ lajjīpesalehi, bhikkhūhi abhiyācito;
ਸਾਸਨਸ੍ਸੋਪਕਾਰਾਯ, ਅਕਾਸਿਂ ਸੀਲવਡ੍ਢਨਂ॥
Sāsanassopakārāya, akāsiṃ sīlavaḍḍhanaṃ.
੧੦.
10.
વਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਨਾਮ, ਲਜ੍ਜੀਨਂ ਉਪਕਾਰਕਂ।
Vinayālaṅkāraṃ nāma, lajjīnaṃ upakārakaṃ;
ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਨਯਸਙ੍ਗਹ-વਣ੍ਣਨਂ ਸਾਧੁਸੇવਿਤਂ॥
Suṭṭhu vinayasaṅgaha-vaṇṇanaṃ sādhusevitaṃ.
੧੧.
11.
ਰੂਪਛਿਦ੍ਦਨਾਸਕਣ੍ਣੇ , ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਜਿਨਸਾਸਨੇ।
Rūpachiddanāsakaṇṇe , sampatte jinasāsane;
ਛਿਦ੍ਦਸੁਞ੍ਞਸੁਞ੍ਞਰੂਪੇ, ਕਲਿਯੁਗਮ੍ਹਿ ਆਗਤੇ॥
Chiddasuññasuññarūpe, kaliyugamhi āgate.
੧੨.
12.
ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ ਅਯਂ ਟੀਕਾ, ਮਯਾ ਸਾਸਨਕਾਰਣਾ।
Niṭṭhāpitā ayaṃ ṭīkā, mayā sāsanakāraṇā;
ਦ੍વੀਸੁ ਸੋਣ੍ਣવਿਹਾਰੇਸੁ, ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਲਦ੍ਧਕੇਤੁਨਾ॥
Dvīsu soṇṇavihāresu, dvikkhattuṃ laddhaketunā.
੧੩.
13.
ਇਮਿਨਾ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੁਸਲੇਨ ਚ।
Iminā puññakammena, aññena kusalena ca;
ਇਤੋ ਚੁਤਾਹਂ ਦੁਤਿਯੇ, ਅਤ੍ਤਭਾવਮ੍ਹਿ ਆਗਤੇ॥
Ito cutāhaṃ dutiye, attabhāvamhi āgate.
੧੪.
14.
ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸਮ੍ਹਿ, ਪਬ੍ਬਤੇ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੇ।
Himavantapadesamhi, pabbate gandhamādane;
ਆਸਨ੍ਨੇ ਮਣਿਗੁਹਾਯ, ਮਞ੍ਜੂਸਕਦੁਮਸ੍ਸ ਚ॥
Āsanne maṇiguhāya, mañjūsakadumassa ca.
੧੫.
15.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਹੇਸ੍ਸਂ ਭੁਮ੍ਮਦੇવੋ, ਅਤਿਦੀਘਾਯੁਕੋ વਰੋ।
Tasmiṃ hessaṃ bhummadevo, atidīghāyuko varo;
ਪਞ੍ਞਾવੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਮਾਮਕੋ॥
Paññāvīriyasampanno, buddhasāsanamāmako.
੧੬.
16.
ਯਾવ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਾਸਨਂ, ਤਾવ ਚੇਤਿਯવਨ੍ਦਨਂ।
Yāva tiṭṭhati sāsanaṃ, tāva cetiyavandanaṃ;
ਬੋਧਿਪੂਜਂ ਸਙ੍ਘਪੂਜਂ, ਕਰੇਯ੍ਯਂ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ॥
Bodhipūjaṃ saṅghapūjaṃ, kareyyaṃ tuṭṭhamānaso.
੧੭.
17.
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ, વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਂ ਕਰੇਯ੍ਯਹਂ।
Bhikkhūnaṃ paṭipannānaṃ, veyyāvaccaṃ kareyyahaṃ;
ਪਰਿਯਤ੍ਤਾਭਿਯੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਕਙ੍ਖਾવਿਨੋਦਯੇਯ੍ਯਹਂ॥
Pariyattābhiyuttānaṃ, kaṅkhāvinodayeyyahaṃ.
੧੮.
18.
ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ, ਰਾਜੂਨਂ ਸਹਾਯੋ ਅਸ੍ਸਂ।
Sāsanaṃ paggaṇhantānaṃ, rājūnaṃ sahāyo assaṃ;
ਸਾਸਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ, વਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਸ੍ਸਂ॥
Sāsanaṃ niggaṇhantānaṃ, vāretuṃ samattho assaṃ.
੧੯.
19.
ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨੇ ਤੁ, ਮਞ੍ਜੂਸਂ ਰੁਕ੍ਖਮੁਤ੍ਤਮਂ।
Sāsanantaradhāne tu, mañjūsaṃ rukkhamuttamaṃ;
ਨਨ੍ਦਮੂਲਞ੍ਚ ਪਬ੍ਭਾਰਂ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੂਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯਹਂ॥
Nandamūlañca pabbhāraṃ, niccaṃ pūjaṃ kareyyahaṃ.
੨੦.
20.
ਯਦਾ ਤੁ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਮਹਾਯਸਾ।
Yadā tu paccekabuddhā, uppajjanti mahāyasā;
ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯਹਂ॥
Tadā tesaṃ niccakappaṃ, upaṭṭhānaṃ kareyyahaṃ.
੨੧.
21.
ਤੇਨੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਨ, ਯਾવ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ ਅਹਂ।
Teneva attabhāvena, yāva buddhuppādā ahaṃ;
ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਮ੍ਹਿ, ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਭવਾਮਹਂ॥
Tiṭṭhanto buddhuppādamhi, manussesu bhavāmahaṃ.
੨੨.
22.
ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਨ ਸਾਸਨੇ।
Metteyyassa bhagavato, pabbajitvāna sāsane;
ਤੋਸਯਿਤ੍વਾਨ ਜਿਨਂ ਤਂ, ਲਭੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣੁਤ੍ਤਮਂ॥
Tosayitvāna jinaṃ taṃ, labhe byākaraṇuttamaṃ.
੨੩.
23.
ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿਤ੍વਾਨ, ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਪਾਰਮੀ।
Byākaraṇaṃ labhitvāna, pūretvā sabbapāramī;
ਅਨਾਗਤਮ੍ਹਿ ਅਦ੍ਧਾਨੇ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੇਸ੍ਸਂ ਸਦੇવਕੇਤਿ॥
Anāgatamhi addhāne, buddho hessaṃ sadevaketi.
વਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰਟੀਕਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Vinayālaṅkāraṭīkā samattā.