| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วินยวินิจฺฉย-ฎีกา • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
นิคมนกถาวณฺณนา
Nigamanakathāvaṇṇanā
๙๖๑-๓. มเหสิโน ติวิธสฺสาปิ สาสนสฺส สุจิรฎฺฐิติกาเมน อติจิรกาลปฺปวตฺติํ อิจฺฉเนฺตน ธีมตา ปสตฺถตรญาเณน สุทฺธจิเตฺตน ลาภสกฺการนิรเปกฺขตาย ปริสุทฺธชฺฌาสเยน พุทฺธทเตฺตน พุทฺธทตฺตาภิธาเนน อาจริยวเรน รจิโตฯ
961-3. Mahesino tividhassāpi sāsanassa suciraṭṭhitikāmena aticirakālappavattiṃ icchantena dhīmatā pasatthatarañāṇena suddhacittena lābhasakkāranirapekkhatāya parisuddhajjhāsayena buddhadattena buddhadattābhidhānena ācariyavarena racito.
ปชฺชวเสน คนฺถโต, อตฺถโต เจว ปรมุตฺตโร อุตฺตโร วินิจฺฉโย อนฺตรายํ อนฺตเรน อชฺฌตฺติกํ, พาหิรํ วา อนฺตรายํ วินา ยถา สิทฺธิํ อุปาคโต ปรินิฎฺฐานํ ปโตฺต, ตถา สตฺตานํ ธมฺมสํยุตา กุสลูปสํหิตา สงฺกปฺปา มโนรถา สิชฺฌนฺตุ อนฺตรายํ วินา นิปฺปชฺชนฺตุ, เอเตน อุตฺตรวินิจฺฉยรจนามเยน มหตา ปุโญฺญทเยน จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ ชนํ รเญฺชตีติ ‘‘ราชา’’ติ สงฺขํ คโต มหีปาโล มหิํ ปถวิสนฺนิสฺสิตํ ชนกายํ สมฺมา ญาเยน ทส ราชธเมฺม อโกเปโนฺต ปาเลตุฯ เทโว ปชฺชุโนฺน กาเล ถาวรชงฺคมานํ อุปโยคารหกาเล สมฺมา ปวสฺสตุ อวุฎฺฐิอติวุฎฺฐิกํ อกตฺวา สมฺมา ปวจฺฉตุฯ
Pajjavasena ganthato, atthato ceva paramuttaro uttaro vinicchayo antarāyaṃ antarena ajjhattikaṃ, bāhiraṃ vā antarāyaṃ vinā yathā siddhiṃ upāgato pariniṭṭhānaṃ patto, tathā sattānaṃ dhammasaṃyutā kusalūpasaṃhitā saṅkappā manorathā sijjhantu antarāyaṃ vinā nippajjantu, etena uttaravinicchayaracanāmayena mahatā puññodayena catūhi saṅgahavatthūhi janaṃ rañjetīti ‘‘rājā’’ti saṅkhaṃ gato mahīpālo mahiṃ pathavisannissitaṃ janakāyaṃ sammā ñāyena dasa rājadhamme akopento pāletu. Devo pajjunno kāle thāvarajaṅgamānaṃ upayogārahakāle sammā pavassatu avuṭṭhiativuṭṭhikaṃ akatvā sammā pavacchatu.
๙๖๔. เสลิโนฺท สิเนรุปพฺพตราชา ยาว ติฎฺฐติ ยาว โลเก ปวตฺตติ, จโนฺท สกลชนปทนยนสายโน ยาว วิโรจติ ยาว อตฺตโน สภาวํ โชเตติ, ตาว ยสสฺสิโน โคตมสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สทฺธโมฺม ปริยตฺติปฎิปตฺติปฎิเวธวเสน ติวิโธ สทฺธโมฺม ติฎฺฐตุ ปวตฺตตุฯ
964.Selindo sinerupabbatarājā yāva tiṭṭhati yāva loke pavattati, cando sakalajanapadanayanasāyano yāva virocati yāva attano sabhāvaṃ joteti, tāva yasassino gotamassa arahato sammāsambuddhassa saddhammo pariyattipaṭipattipaṭivedhavasena tividho saddhammo tiṭṭhatu pavattatu.
๙๖๕. สีหาทีนํ, ทาหาทีนญฺจ พาหิรชฺฌตฺติกานํ ปริสฺสยานํ ขมนํ สหนํ อภิภวิตฺวา ปวตฺตนํ ขนฺติฯ โสรจฺจนฺติ โสภเน รโตติ สุรโต, สุรตสฺส ภาโว โสรจฺจํฯ สุนฺทรํ อขณฺฑตาทิคุณสมนฺนาคตํ สีลํ อสฺสาติ สุสีโลฯ สุสีลสฺส ภาโวฯ
965. Sīhādīnaṃ, dāhādīnañca bāhirajjhattikānaṃ parissayānaṃ khamanaṃ sahanaṃ abhibhavitvā pavattanaṃ khanti. Soraccanti sobhane ratoti surato, suratassa bhāvo soraccaṃ. Sundaraṃ akhaṇḍatādiguṇasamannāgataṃ sīlaṃ assāti susīlo. Susīlassa bhāvo.
นิคมนกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Nigamanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
อุตฺตรวินิจฺฉยฎีกา นิฎฺฐิตาฯ
Uttaravinicchayaṭīkā niṭṭhitā.
อิติ วินยตฺถสารสนฺทีปนี นาม วินยวินิจฺฉยวณฺณนา,
Iti vinayatthasārasandīpanī nāma vinayavinicchayavaṇṇanā,
ลีนตฺถปกาสนี นาม อุตฺตรวินิจฺฉยวณฺณนา จ
Līnatthapakāsanī nāma uttaravinicchayavaṇṇanā ca
สมตฺตาฯ
Samattā.
ปจฺฉา ฐปิตคาถาโย
Pacchā ṭhapitagāthāyo
เถเรน ถิรจิเตฺตน, สาสนุโชฺชตนตฺถินา;
Therena thiracittena, sāsanujjotanatthinā;
ปุญฺญวา ญาณวา สีลี, สุหโชฺช มุทุโก ตถาฯ
Puññavā ñāṇavā sīlī, suhajjo muduko tathā.
โย สีหฬาริมเทฺทสุ, จนฺทิมา สูริโย วิย;
Yo sīhaḷārimaddesu, candimā sūriyo viya;
ปากโฎ สีวลิเตฺถโร, มหาเตโช มหายโสฯ
Pākaṭo sīvalitthero, mahātejo mahāyaso.
เตน นีตา สีหฬา ยา, อิธ ปตฺตา สุธีมตา;
Tena nītā sīhaḷā yā, idha pattā sudhīmatā;
เอสา สํวณฺณนา สีห-ฬกฺขเรน สุลิกฺขิตาฯ
Esā saṃvaṇṇanā sīha-ḷakkharena sulikkhitā.
เรวโต อิติ นาเมน, เถเรน ถิรเจตสา;
Revato iti nāmena, therena thiracetasā;
อริมทฺทิเก รกฺขเนฺตน, ปริวเตฺตตฺวาน สาธุกํฯ
Arimaddike rakkhantena, parivattetvāna sādhukaṃ.
ลิขาปิตา หิตตฺถาย, ภิกฺขูนํ อริมทฺทิเก;
Likhāpitā hitatthāya, bhikkhūnaṃ arimaddike;
เอสา สํวณฺณนา สุฎฺฐุ, สนฺนิฎฺฐานมุปาคตา;
Esā saṃvaṇṇanā suṭṭhu, sanniṭṭhānamupāgatā;
ตเถว สพฺพสตฺตานํ, สพฺพโตฺถ จ สมิชฺฌตูติฯ
Tatheva sabbasattānaṃ, sabbattho ca samijjhatūti.
