Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    နိဂမနကထာဝဏ္ဏနာ

    Nigamanakathāvaṇṇanā

    ဥဘတောဝိဘင္ဂခန္ဓကပရိဝာရေဟိ ဝိဘတ္တံ ဒေသနံ အတ္ထိ တသ္သ ဝိနယပိဋကသ္သ, နာမေန သမန္တပာသာဒိကာ နာမ သံဝဏ္ဏနာ ‘‘သမန္တပာသာဒိကာ နာမာ’’တိ ဝုတ္တဝစနသံဝဏ္ဏနာ သမတ္တာတိ အာဟ။ တတ္ထ ပဓာနဃရေ။ ဣဒ္ဓာ အတ္ထဝိနိစ္ဆယာဒီဟိ။

    Ubhatovibhaṅgakhandhakaparivārehi vibhattaṃ desanaṃ atthi tassa vinayapiṭakassa, nāmena samantapāsādikā nāma saṃvaṇṇanā ‘‘samantapāsādikā nāmā’’ti vuttavacanasaṃvaṇṇanā samattāti āha. Tattha padhānaghare. Iddhā atthavinicchayādīhi.

    သမ္မာ ဥဒိတော သမုဒိတော, တေ ဂုဏေ အကိစ္ဆေန အဓိဂတော အဓိကပ္ပမာဏဂုဏေဟိ ဝာ သမုဒိတော, တေန သမုဒိတေန ‘‘ဂတာနံ ဓမ္မာနံ ဂတိယော သမန္နေသတီ’’တိ ဝုတ္တာယ သတိယာ ဥပ္ပာဒိတာ သဒ္ဓာဒယော ပရမဝိသုဒ္ဓာ နာမ သမန္နာရက္ခတ္တာ။ ဣတိ သတိပိ သဒ္ဓာဒီဟိ ဝုတ္တာ ဟောတိ။ ဧဝံ သန္တေ ဧတ္ထ ဝုတ္တေ စတုဗ္ဗိဓေ သီလေ ပာတိမောက္ခသံဝရသီလံ သဒ္ဓာ မဏ္ဍေတိ။ သဒ္ဓာသာဓနဉ္ဟိ တံ။ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရာဇီဝပာရိသုဒ္ဓိပစ္စယပရိဘောဂသီလာနိ ပဋိမဏ္ဍေန္တိ သတိဝီရိယပညာယောတိ ယထာယောဂံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပိစ သဒ္ဓာ စ ဗုဒ္ဓိရဟိတာ အဝိသုဒ္ဓာ ဟောတိ ဗုဒ္ဓိယာ ပသာဒဟေတုတ္တာ။ ဗုဒ္ဓိယော ပန တသ္သာနုဘာဝေန ပရမဝိသုဒ္ဓာ နာမ ဟောန္တိ။ ပညာ သဒ္ဓာရဟိတာ ကေရာဋိကပက္ခံ ဘဇတိ, သဒ္ဓာယုတ္တာ ဧဝ ဝိသုဒ္ဓာ ဟောတိ။ ဝီရိယဉ္စ သမာဓိရဟိတံ ဥဒ္ဓစ္စာယ သံဝတ္တတိ, န သမာဓိယုတ္တန္တိ ဝီရိယသ္သ သုဒ္ဓဝစနတော သမာဓိပိ ဝုတ္တော ဟောတိ, ဧဝံ ပရမဝိသုဒ္ဓာ သဒ္ဓာဒယောပိ ပာတိမောက္ခံ ပဋိမဏ္ဍေန္တီတိ ဉာတဗ္ဗံ။ ကထံ? ပဋိပတ္တိဒေသကေ သတ္ထရိ စ ပဋိပတ္တိယဉ္စ ပဋိပတ္တိဖလေ စ သဒ္ဓာယ ဝိနာ သီလသမာဒာနံ, သမာဒိန္နဝိသောဓနဉ္စ ကာတုံ န သက္ကာတိ သဒ္ဓာ ပာတိမောက္ခံ ပဋိမဏ္ဍေတိ။ တတ္ထ ‘‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ’’တိအာဒိနာ (ဒီ. နိ. ၁.၂၅၅; မ. နိ. ၁.၇၄; သံ. နိ. ၁.၂၄၉) သတ္ထရိ စ ပူဇေတုံ သက္ကောတိ။ ပဋိပတ္တိယံ သီလဝိပတ္တိသမ္ပတ္တိမူလကေ သန္ဒိဋ္ဌိကသမ္ပရာယိကဖလေ စ သဒ္ဓာပဝတ္တိ ဝိတ္ထာရတော ဉာတဗ္ဗာ, သီလဝိပတ္တိသမ္ပတ္တိနိမိတ္တံ အာဒီနဝမာနိသံသဉ္စ အာဒီနဝပရိစ္စာဂေ, အာနိသံသသမ္ပာဒနေ စ ဥပာယံ ဒိသ္ဝာ တထာ ပဝတ္တမာနာ ပညာ ပာတိမောက္ခသံဝရံ ပဋိမဏ္ဍေတိ။ ‘‘အတိသီတ’’န္တိအာဒိနာ အပ္ပဝတ္တနာရဟံ ကောသဇ္ဇံ ‘‘ယော စ သီတဉ္စ ဥဏ္ဟဉ္စာ’’တိ ဝုတ္တာနုသာရေန ပဇဟိတ္ဝာ အနုပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အသံဝရသံဝရာနံ အနုပ္ပာဒနပဇဟနဥပ္ပာဒနဝဍ္ဎနဝသေန ပဝတ္တမာနဝီရိယံ ပာတိမောက္ခံ ပဋိမဏ္ဍေတိ, ဣမိနာ နယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရာဒီသုပိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ စတုန္နမ္ပိ သင္ဂဟဝတ္ထူနံ အနုကူလသမုဒာစာရော ဣဓ အာစာရောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အဇ္ဇဝ-ဝစနေန လာဘသက္ကာရဟေတု ကာယဒုစ္စရိတာဒိကုဋိလကရမာယာသာဌေယ္ယပဋိပက္ခအဇ္ဇဝဓမ္မသမာယောဂဒီပနေန အလောဘဇ္ဈာသယတာ ဒီပိတာ။ မဒ္ဒဝ-ဝစနေန ကက္ခဠဘာဝကရပဋိဃာဒိပဋိပက္ခဘူတမေတ္တာဒိမဒ္ဒဝဓမ္မသမာယောဂဒီပနေန ဟိတဇ္ဈာသယာဒီနိ ဒီပိတာနိ ဟောန္တိ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ‘‘ခန္တိ စ သောရစ္စဉ္စ သာခလ္ယဉ္စ ပဋိသန္ထာရော စာ’’တိအာဒိနာ (ဓ. သ. ဒုကမာတိကာ ၁၂၅-၁၂၆) ဝုတ္တဓမ္မေဟိ သမာယောဂော ဒီပိတော ဟောတိ။ ဣဓ ဝုတ္တာ အဇ္ဇဝမဒ္ဒဝာဒယော ဂုဏာ သီလသမ္ပတ္တိယာ ဟေတူ စ ဟောန္တိ သီလသမ္ပတ္တိဖလဉ္စ တံသမ္ပာဒနတော။ သကသမယောတိ စတုပရိသာ။ ဧတေန သဘာဂဒုက္ခဘာဝာဘာဝော သူစိတော။ အထ ဝာ သကသမယောတိ သောဂတံ ပိဋကတ္တယံ သကသမယော ဧဝ ဂဟနံ ဒုဒ္ဒီပနတ္တာ, သကသမယသ္သ သန္နိဋ္ဌာနံ သကသမယဂဟနံ –

    Sammā udito samudito, te guṇe akicchena adhigato adhikappamāṇaguṇehi vā samudito, tena samuditena ‘‘gatānaṃ dhammānaṃ gatiyo samannesatī’’ti vuttāya satiyā uppāditā saddhādayo paramavisuddhā nāma samannārakkhattā. Iti satipi saddhādīhi vuttā hoti. Evaṃ sante ettha vutte catubbidhe sīle pātimokkhasaṃvarasīlaṃ saddhā maṇḍeti. Saddhāsādhanañhi taṃ. Indriyasaṃvarājīvapārisuddhipaccayaparibhogasīlāni paṭimaṇḍenti sativīriyapaññāyoti yathāyogaṃ veditabbaṃ. Apica saddhā ca buddhirahitā avisuddhā hoti buddhiyā pasādahetuttā. Buddhiyo pana tassānubhāvena paramavisuddhā nāma honti. Paññā saddhārahitā kerāṭikapakkhaṃ bhajati, saddhāyuttā eva visuddhā hoti. Vīriyañca samādhirahitaṃ uddhaccāya saṃvattati, na samādhiyuttanti vīriyassa suddhavacanato samādhipi vutto hoti, evaṃ paramavisuddhā saddhādayopi pātimokkhaṃ paṭimaṇḍentīti ñātabbaṃ. Kathaṃ? Paṭipattidesake satthari ca paṭipattiyañca paṭipattiphale ca saddhāya vinā sīlasamādānaṃ, samādinnavisodhanañca kātuṃ na sakkāti saddhā pātimokkhaṃ paṭimaṇḍeti. Tattha ‘‘itipi so bhagavā’’tiādinā (dī. ni. 1.255; ma. ni. 1.74; saṃ. ni. 1.249) satthari ca pūjetuṃ sakkoti. Paṭipattiyaṃ sīlavipattisampattimūlake sandiṭṭhikasamparāyikaphale ca saddhāpavatti vitthārato ñātabbā, sīlavipattisampattinimittaṃ ādīnavamānisaṃsañca ādīnavapariccāge, ānisaṃsasampādane ca upāyaṃ disvā tathā pavattamānā paññā pātimokkhasaṃvaraṃ paṭimaṇḍeti. ‘‘Atisīta’’ntiādinā appavattanārahaṃ kosajjaṃ ‘‘yo ca sītañca uṇhañcā’’ti vuttānusārena pajahitvā anuppannuppannānaṃ asaṃvarasaṃvarānaṃ anuppādanapajahanauppādanavaḍḍhanavasena pavattamānavīriyaṃ pātimokkhaṃ paṭimaṇḍeti, iminā nayena indriyasaṃvarādīsupi yojetabbaṃ. Catunnampi saṅgahavatthūnaṃ anukūlasamudācāro idha ācāroti veditabbo. Ajjava-vacanena lābhasakkārahetu kāyaduccaritādikuṭilakaramāyāsāṭheyyapaṭipakkhaajjavadhammasamāyogadīpanena alobhajjhāsayatā dīpitā. Maddava-vacanena kakkhaḷabhāvakarapaṭighādipaṭipakkhabhūtamettādimaddavadhammasamāyogadīpanena hitajjhāsayādīni dīpitāni honti. Ādi-saddena ‘‘khanti ca soraccañca sākhalyañca paṭisanthāro cā’’tiādinā (dha. sa. dukamātikā 125-126) vuttadhammehi samāyogo dīpito hoti. Idha vuttā ajjavamaddavādayo guṇā sīlasampattiyā hetū ca honti sīlasampattiphalañca taṃsampādanato. Sakasamayoti catuparisā. Etena sabhāgadukkhabhāvābhāvo sūcito. Atha vā sakasamayoti sogataṃ piṭakattayaṃ sakasamayo eva gahanaṃ duddīpanattā, sakasamayassa sanniṭṭhānaṃ sakasamayagahanaṃ –

    ‘‘သစ္စံ သတ္တော ပဋိသန္ဓိ၊ ပစ္စယာကာရမေဝ စ။

    ‘‘Saccaṃ satto paṭisandhi, paccayākārameva ca;

    ဒုဒ္ဒသာ စတုရော ဓမ္မာ၊ ဒေသေတုဉ္စ သုဒုက္ကရာ’’တိ။ (ဝိဘ. အဋ္ဌ. ၂၂၅) –

    Duddasā caturo dhammā, desetuñca sudukkarā’’ti. (vibha. aṭṭha. 225) –

    ဝုတ္တတ္တာ ယထာ သကသမယသ္သ ဂဟနပဒေန ယောဇနာ ဝုတ္တာ, တထာ ပရသမယသ္သပိ။ ပညာဝေယ္ယတ္တိယေနာတိ အနေန တိခိဏေန ဉာဏေန ကတသိလာနိသိတသတ္ထသဒိသသဘာဝပညာ ဝုတ္တာ။ တိပိဋကသင္ခာတာယ ပရိယတ္တိယာ ပဘေဒော တိပိဋကပရိယတ္တိပ္ပဘေဒော။ တသ္မိံ ပဘေဒေ။ တန္တိ စ တန္တိအတ္ထော စ သာသနံ နာမ။ ဣဓ ‘‘တန္တိ ဧဝာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ယသ္မိံ အယံ သံဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌာပိတာ, တသ္မိံ ကာလေ ပဋိဝေဓဉာဏာဘာဝတော သုတမယံ သန္ဓာယ ‘‘အပ္ပဋိဟတဉာဏပ္ပဘာဝေနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ကရဏသမ္ပတ္တိယာ ဇနိတတ္တာ သုခဝိနိဂ္ဂတံ။ သုခဝိနိဂ္ဂတတ္တာ မဓုရောဒာတဝစနလာဝဏ္ဏယုတ္တေနာပိ ယောဇေတဗ္ဗံ, ဤဒိသံ ဝစနံ သောတသုခဉ္စ သန္နိဝေသသမ္ပတ္တိသုခဉ္စ ဟောတိ။ ‘‘ဝေယ္ယာကရဏေနာ’’တိ အဝတ္ဝာ ‘‘မဟာဝေယ္ယာကရဏေနာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ သိက္ခာနိရုတ္တိဆန္ဒောဝိစိတ္ယာဒိပဋိမဏ္ဍိတပာဏိနိယန္ယာသာဓာရဏဓာရဏသဘာဝော သူစိတော ဘဝတိ။ ယုတ္တဝာဒိနာတိအာဒီသု ယုတ္တမုတ္တဝာဒိနာ ဌာနုပ္ပတ္တိယပညာယ သမန္နာဂတေနာတိ အတ္ထော။ ဩဇာဘေဒေပိ အာယုသတ္တိကရဏတာဒိသာမတ္ထယောဂာနံ မဟာကဝိနာ ရစိတဂန္ထသ္သ မဟန္တတ္တာ ဝာ ‘‘တိပိဋကပရိယတ္တိပ္ပဘေဒေ’’တိအာဒီဟိ သာသနေ, ဟေတုဝိသယေ, သဒ္ဒေ စာတိ ဣမေသု တီသု ဌာနေသု ပာဋဝဘာဝံ ဒီပေန္တော ဝေနယိကဗုဒ္ဓိသမ္ပတ္တိသဗ္ဘာဝမသ္သ သူစေတိ။ ယေသံ ပုဂ္ဂလာနံ ပဘိန္နာ ပဋိသမ္ဘိဒာဒိ, တေ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒာဒယော ဓမ္မာ။ တေဟိ ပရိဝာရိတော ဥက္ခိတ္တသန္တတိဥပစ္ဆေဒမကတ္ဝာ အတ္တနော သန္တာနေ ဥပ္ပာဒနဝဍ္ဎနဝသေန ဝာရိတော သော ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒာပရိဝာရော။ တသ္မိံ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒာပရိဝာရေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မေတိ အတ္ထော။ ဆဠဘိညစတုပဋိသမ္ဘိဒာဒိပ္ပဘေဒဂုဏပဋိမဏ္ဍိတေ ပန ဆဠဘိညာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဧဝ။ စတူသု ပဋိသမ္ဘိဒာသု အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒာယ ဧကဒေသောဝ။ တဒုဘယံ သယံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မပရိယာပန္နံ ကထံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မံ ပဋိမဏ္ဍေတီတိ စေ? ရုက္ခံ ရုက္ခသ္သ အဝယဝဘူတပုပ္ဖာဒယော ဝိယ သယဉ္စ ယေသံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာနံ အဝယဝတ္တာတိ။ ကာမာဝစရဓမ္မပရိယာပန္နပဋိသမ္ဘိဒာဉာဏံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာနံ အနဝယဝဘူတံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မံ ပဋိမဏ္ဍေတိ, ပုရိသသ္သ အနဝယဝဘူတော အလင္ကာရော ဝိယ ပုရိသံ။ အထ ဝာ ကာမာဝစရပအသမ္ဘိဒာပရိဝာရော ဆဠဘိညာပဋိသမ္ဘိဒာဒိပ္ပဘေဒဂုဏေ ပဋိမဏ္ဍေတိ။ လောကုတ္တရပဋိသမ္ဘိဒံ သန္ဓာယ ပုန ပဋိသမ္ဘိဒာဝစနဉ္စ။ သာသနေ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ သာသနသ္သ အလင္ကာရဘူတေန, ယသ္မိံ ဝံသေ ဥပ္ပန္နော, တသ္သေဝ ဝာ အလင္ကာရဘူတေန။ သင္ခေပဝိတ္ထာရေသု ဣတရီတရကရဏံ, အပ္ပသန္နပသန္နာနံ ပသာဒုပ္ပာဒနာဘိဝုဍ္ဎိကရဏံ, ဝုတ္တာနံ ဂမ္ဘီရာနံ ဂမ္ဘီရုတ္တာနဘာဝကရဏန္တိ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓာစရိယဂုဏယောဂတော ဝိပုလဗုဒ္ဓိ နာမ။ ယေ ဓမ္မစိန္တနံ အတိဓာဝန္တာ ကေစိ ဥစ္ဆေဒာဒိနာနပ္ပကာရံ အန္တံ ဝာ ဂဏ္ဟန္တိ, ‘‘သဗ္ဗံ ဉေယ္ယံ ပညတ္တိ ဧဝာ’’တိ ဝာ ‘‘ပရမတ္ထော ဧဝာ’’တိ ဝာ ဂဏ္ဟန္တိ, တေသံ ဗုဒ္ဓိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယတ္တာ သမလာ နာမ ဟောတိ, ဣမသ္သ ပန ဗုဒ္ဓိ ဓမ္မစိန္တာတိဓာဝနရဟိတတ္တာ ဝိသုဒ္ဓာ နာမ ဟောတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဝိပုလဝိသုဒ္ဓဗုဒ္ဓိနာ’’တိ ။ ဂရူဟိ ‘‘ပိယော ဂရု ဘာဝနီယော’’တိအာဒိနာ (အ. နိ. ၇.၃၇; နေတ္တိ. ၁၁၃) ဝုတ္တဂုဏေဟိ ယုတ္တဂရူဟိ။ ဂုဏေဟိ ထိရဘာဝံ ဂတတ္တာ ထေရေန

    Vuttattā yathā sakasamayassa gahanapadena yojanā vuttā, tathā parasamayassapi. Paññāveyyattiyenāti anena tikhiṇena ñāṇena katasilānisitasatthasadisasabhāvapaññā vuttā. Tipiṭakasaṅkhātāya pariyattiyā pabhedo tipiṭakapariyattippabhedo. Tasmiṃ pabhede. Tanti ca tantiattho ca sāsanaṃ nāma. Idha ‘‘tanti evā’’ti vadanti. Yasmiṃ ayaṃ saṃvaṇṇanā niṭṭhāpitā, tasmiṃ kāle paṭivedhañāṇābhāvato sutamayaṃ sandhāya ‘‘appaṭihatañāṇappabhāvenā’’ti vuttaṃ. Karaṇasampattiyā janitattā sukhaviniggataṃ. Sukhaviniggatattā madhurodātavacanalāvaṇṇayuttenāpi yojetabbaṃ, īdisaṃ vacanaṃ sotasukhañca sannivesasampattisukhañca hoti. ‘‘Veyyākaraṇenā’’ti avatvā ‘‘mahāveyyākaraṇenā’’ti vuttattā sikkhāniruttichandovicityādipaṭimaṇḍitapāṇiniyanyāsādhāraṇadhāraṇasabhāvo sūcito bhavati. Yuttavādinātiādīsu yuttamuttavādinā ṭhānuppattiyapaññāya samannāgatenāti attho. Ojābhedepi āyusattikaraṇatādisāmatthayogānaṃ mahākavinā racitaganthassa mahantattā vā ‘‘tipiṭakapariyattippabhede’’tiādīhi sāsane, hetuvisaye, sadde cāti imesu tīsu ṭhānesu pāṭavabhāvaṃ dīpento venayikabuddhisampattisabbhāvamassa sūceti. Yesaṃ puggalānaṃ pabhinnā paṭisambhidādi, te pabhinnapaṭisambhidādayo dhammā. Tehi parivārito ukkhittasantatiupacchedamakatvā attano santāne uppādanavaḍḍhanavasena vārito so pabhinnapaṭisambhidāparivāro. Tasmiṃ pabhinnapaṭisambhidāparivāre uttarimanussadhammeti attho. Chaḷabhiññacatupaṭisambhidādippabhedaguṇapaṭimaṇḍite pana chaḷabhiññā uttarimanussadhammā eva. Catūsu paṭisambhidāsu atthapaṭisambhidāya ekadesova. Tadubhayaṃ sayaṃ uttarimanussadhammapariyāpannaṃ kathaṃ uttarimanussadhammaṃ paṭimaṇḍetīti ce? Rukkhaṃ rukkhassa avayavabhūtapupphādayo viya sayañca yesaṃ uttarimanussadhammānaṃ avayavattāti. Kāmāvacaradhammapariyāpannapaṭisambhidāñāṇaṃ uttarimanussadhammānaṃ anavayavabhūtaṃ uttarimanussadhammaṃ paṭimaṇḍeti, purisassa anavayavabhūto alaṅkāro viya purisaṃ. Atha vā kāmāvacarapaasambhidāparivāro chaḷabhiññāpaṭisambhidādippabhedaguṇe paṭimaṇḍeti. Lokuttarapaṭisambhidaṃ sandhāya puna paṭisambhidāvacanañca. Sāsane uppajjitvā sāsanassa alaṅkārabhūtena, yasmiṃ vaṃse uppanno, tasseva vā alaṅkārabhūtena. Saṅkhepavitthāresu itarītarakaraṇaṃ, appasannapasannānaṃ pasāduppādanābhivuḍḍhikaraṇaṃ, vuttānaṃ gambhīrānaṃ gambhīruttānabhāvakaraṇanti evaṃ chabbidhācariyaguṇayogato vipulabuddhi nāma. Ye dhammacintanaṃ atidhāvantā keci ucchedādinānappakāraṃ antaṃ vā gaṇhanti, ‘‘sabbaṃ ñeyyaṃ paññatti evā’’ti vā ‘‘paramattho evā’’ti vā gaṇhanti, tesaṃ buddhi micchādiṭṭhipaccayattā samalā nāma hoti, imassa pana buddhi dhammacintātidhāvanarahitattā visuddhā nāma hoti. Tena vuttaṃ ‘‘vipulavisuddhabuddhinā’’ti . Garūhi ‘‘piyo garu bhāvanīyo’’tiādinā (a. ni. 7.37; netti. 113) vuttaguṇehi yuttagarūhi. Guṇehi thirabhāvaṃ gatattā therena.

    သီလေန သီလသ္သ ဝာ ဝိသုဒ္ဓိယာ သီလဝိသုဒ္ဓိယာ။ အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသံ ပဒာလေတ္ဝာ ပဌမံ အဘိနိဗ္ဗတ္တတ္တာ လောကဇေဋ္ဌသ္သ။ လောကသ္သ ဝာ ဂမ္ဘီရေ မဟန္တေ သီလာဒိက္ခန္ဓေ ဧသိ ဂဝေသီတိ မဟေသီတိ။

    Sīlena sīlassa vā visuddhiyā sīlavisuddhiyā. Avijjaṇḍakosaṃ padāletvā paṭhamaṃ abhinibbattattā lokajeṭṭhassa. Lokassa vā gambhīre mahante sīlādikkhandhe esi gavesīti mahesīti.

    ဧတ္တာဝတာ သမဓိကသတ္တဝီသတိသဟသ္သပရိမာဏာယ သမန္တပာသာဒိကသညိတာယ ဝိနယဋ္ဌကထာယ သဗ္ဗပဒေသု ဝိနိစ္ဆယဇာတံ သင္ခိပိတ္ဝာ ဂဏ္ဌိဋ္ဌာနဝိကာသနာ ကတာ ဟောတိ, တထာပိ ယံ ဧတ္ထ လိခိတံ, တံ သုဋ္ဌု ဝိစာရေတ္ဝာ ပာဠိဉ္စ အဋ္ဌကထဉ္စ သလ္လက္ခေတ္ဝာ ယေ အာစရိယာ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော မဟာနုဘာဝံ, ဝိနယပိဋကသ္သ စ ဝိစိတ္ရနယဂမ္ဘီရတ္ထတံ သလ္လက္ခေတ္ဝာ ပောရာဏာနံ ကထာမဂ္ဂံ အဝိနာသေတ္ဝာ အတ္တနော မတိံ ပဟာယ ကေဝလံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ပရာနုဂ္ဂဟကာမတာယ စ ဝိနယပိဋကံ ပကာသေန္တာ ဌိတာ, တေသံ ပာဒမူလေ ဝန္ဒိတ္ဝာ ခန္တိသောရစ္စာဒိဂုဏသမန္နာဂတေန ဟုတ္ဝာ ဝတ္တသမ္ပတ္တိယာ တေသံ စိတ္တံ အာရာဓေတ္ဝာ ပဝေဏိယာ အာဂတံ ဝိနိစ္ဆယံ ကထာပေတ္ဝာ ဥပဓာရေတ္ဝာ ယံ တေန သံသန္ဒတိ, တံ ဂဟေတဗ္ဗံ, ဣတရံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။ ဣတရထာ တုဏ္ဟီဘူတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဝိနိစ္ဆယသင္ကရကရေန ပန န ဘဝိတဗ္ဗမေဝ။ ကသ္မာ? သာသနသ္သ နာသဟေတုတ္တာ။ ဟောတိ စေတ္ထ –

    Ettāvatā samadhikasattavīsatisahassaparimāṇāya samantapāsādikasaññitāya vinayaṭṭhakathāya sabbapadesu vinicchayajātaṃ saṅkhipitvā gaṇṭhiṭṭhānavikāsanā katā hoti, tathāpi yaṃ ettha likhitaṃ, taṃ suṭṭhu vicāretvā pāḷiñca aṭṭhakathañca sallakkhetvā ye ācariyā buddhassa bhagavato mahānubhāvaṃ, vinayapiṭakassa ca vicitranayagambhīratthataṃ sallakkhetvā porāṇānaṃ kathāmaggaṃ avināsetvā attano matiṃ pahāya kevalaṃ saddhammaṭṭhitiyā, parānuggahakāmatāya ca vinayapiṭakaṃ pakāsentā ṭhitā, tesaṃ pādamūle vanditvā khantisoraccādiguṇasamannāgatena hutvā vattasampattiyā tesaṃ cittaṃ ārādhetvā paveṇiyā āgataṃ vinicchayaṃ kathāpetvā upadhāretvā yaṃ tena saṃsandati, taṃ gahetabbaṃ, itaraṃ chaḍḍetabbaṃ. Itarathā tuṇhībhūtena bhavitabbaṃ. Vinicchayasaṅkarakarena pana na bhavitabbameva. Kasmā? Sāsanassa nāsahetuttā. Hoti cettha –

    ‘‘အသမ္ဗုဓံ ဗုဒ္ဓမဟာနုဘာဝံ၊

    ‘‘Asambudhaṃ buddhamahānubhāvaṃ,

    ဓမ္မသ္သ ဂမ္ဘီရနယတ္ထတဉ္စ။

    Dhammassa gambhīranayatthatañca;

    ယော ဝဏ္ဏယေ တံ ဝိနယံ အဝိညူ၊

    Yo vaṇṇaye taṃ vinayaṃ aviññū,

    သော ဒုဒ္ဒသော သာသနနာသဟေတု။

    So duddaso sāsananāsahetu.

    ပာဠိံ တဒတ္ထဉ္စ အသမ္ဗုဓဉ္ဟိ၊

    Pāḷiṃ tadatthañca asambudhañhi,

    နာသေတိ ယော အဋ္ဌကထာနယဉ္စ။

    Nāseti yo aṭṭhakathānayañca;

    အနိစ္ဆယံ နိစ္ဆယတော ပရေဟိ၊

    Anicchayaṃ nicchayato parehi,

    ဂာဟေတိ တေဟေဝ ပုရက္ခတော သော။

    Gāheti teheva purakkhato so.

    အနုက္ကမေနေဝ မဟာဇနေန၊

    Anukkameneva mahājanena,

    ပုရက္ခတော ပဏ္ဍိတမာနိဘိက္ခု။

    Purakkhato paṇḍitamānibhikkhu;

    အပဏ္ဍိတာနံ ဝိမတိံ အကတ္ဝာ၊

    Apaṇḍitānaṃ vimatiṃ akatvā,

    အာစရိယလီဠံ ပုရတော ကရောတီ’’တိ။

    Ācariyalīḷaṃ purato karotī’’ti.

    သမန္တပာသာဒိကာယ ဂဏ္ဌိပဒာဓိပ္ပာယပ္ပကာသနာ သမတ္တာ။

    Samantapāsādikāya gaṇṭhipadādhippāyappakāsanā samattā.

    ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာ နိဋ္ဌိတာ။

    Vajirabuddhiṭīkā niṭṭhitā.


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact