| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
निगमनं
Nigamanaṃ
इति छसु कण्डेसु बावीसतिवग्गपतिमण्डितेसु द्वासट्ठिअधिका द्वेसता इमस्मिं पोत्थके आगता मिलिन्दपञ्हा समत्ता, अनागता च पन द्वाचत्तालीसा होन्ति, आगता च अनागता च सब्बा समोधानेत्वा चतूहि अधिका तिसतपञ्हा होन्ति, सब्बाव मिलिन्दपञ्हाति सङ्खं गच्छन्ति।
Iti chasu kaṇḍesu bāvīsativaggapatimaṇḍitesu dvāsaṭṭhiadhikā dvesatā imasmiṃ potthake āgatā milindapañhā samattā, anāgatā ca pana dvācattālīsā honti, āgatā ca anāgatā ca sabbā samodhānetvā catūhi adhikā tisatapañhā honti, sabbāva milindapañhāti saṅkhaṃ gacchanti.
रञ्ञो च थेरस्स च पुच्छाविसज्जनावसाने चतुरासीतिसतसहस्सयोजनबहला उदकपरियन्तं कत्वा अयं महापथवी छधा कम्पित्थ, विज्जुल्लता निच्छरिंसु, देवता दिब्बपुप्फवस्सं पवस्सिंसु, महाब्रह्मा साधुकारमदासि, महासमुद्दकुच्छियं मेघत्थनितनिग्घोसो विय महाघोसो अहोसि, इति सो मिलिन्दो राजा च ओरोधगणा च सिरसा अञ्जलिं पणामेत्वा वन्दिंसु।
Rañño ca therassa ca pucchāvisajjanāvasāne caturāsītisatasahassayojanabahalā udakapariyantaṃ katvā ayaṃ mahāpathavī chadhā kampittha, vijjullatā nicchariṃsu, devatā dibbapupphavassaṃ pavassiṃsu, mahābrahmā sādhukāramadāsi, mahāsamuddakucchiyaṃ meghatthanitanigghoso viya mahāghoso ahosi, iti so milindo rājā ca orodhagaṇā ca sirasā añjaliṃ paṇāmetvā vandiṃsu.
मिलिन्दो राजा अतिविय पमुदितहदयो सुमथितमानहदयो बुद्धसासने सारमतिनो रतनत्तये सुनिक्कङ्खो निग्गुम्बो नित्थद्धो हुत्वा थेरस्स गुणेसु पब्बज्जासु पटिपदाइरियापथेसु च अतिविय पसन्नो विस्सत्थो निरालयो निहतमानत्थम्भो उद्धटदाठो विय भुजगिन्दो एवमाह ‘‘साधु, भन्ते नागसेन, बुद्धविसयो पञ्हो तया विसज्जितो, इमस्मिं बुद्धसासने ठपेत्वा धम्मसेनापतिं सारिपुत्तत्थेरं अञ्ञो तया सदिसो पञ्हविसज्जने नत्थि, खमथ, भन्ते नागसेन, मम अच्चयं, उपासकं मं, भन्ते नागसेन, धारेथ अज्जतग्गे पाणुपेतं सरणं गत’’न्ति।
Milindo rājā ativiya pamuditahadayo sumathitamānahadayo buddhasāsane sāramatino ratanattaye sunikkaṅkho niggumbo nitthaddho hutvā therassa guṇesu pabbajjāsu paṭipadāiriyāpathesu ca ativiya pasanno vissattho nirālayo nihatamānatthambho uddhaṭadāṭho viya bhujagindo evamāha ‘‘sādhu, bhante nāgasena, buddhavisayo pañho tayā visajjito, imasmiṃ buddhasāsane ṭhapetvā dhammasenāpatiṃ sāriputtattheraṃ añño tayā sadiso pañhavisajjane natthi, khamatha, bhante nāgasena, mama accayaṃ, upāsakaṃ maṃ, bhante nāgasena, dhāretha ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
तदा राजा सह बलकायेहि नागसेनत्थेरं पयिरुपासित्वा मिलिन्दं नाम विहारं कारेत्वा थेरस्स निय्यातेत्वा चतूहि पच्चयेहि नागसेनं कोटिसतेहि भिक्खूहि सद्धिं परिचरि, पुनपि थेरस्स पञ्ञाय पसीदित्वा पुत्तस्स रज्जं निय्यातेत्वा अगारस्मा अनगारियं पब्बजित्वा विपस्सनं वड्ढेत्वा अरहत्तं पापुणि, तेन वुत्तं –
Tadā rājā saha balakāyehi nāgasenattheraṃ payirupāsitvā milindaṃ nāma vihāraṃ kāretvā therassa niyyātetvā catūhi paccayehi nāgasenaṃ koṭisatehi bhikkhūhi saddhiṃ paricari, punapi therassa paññāya pasīditvā puttassa rajjaṃ niyyātetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi, tena vuttaṃ –
‘‘पञ्ञा पसत्था लोकस्मिं, कता सद्धम्मट्ठितिया।
‘‘Paññā pasatthā lokasmiṃ, katā saddhammaṭṭhitiyā;
पञ्ञाय विमतिं हन्त्वा, सन्तिं पप्पोन्ति पण्डिता॥
Paññāya vimatiṃ hantvā, santiṃ papponti paṇḍitā.
यस्मिं खन्धे ठिता पञ्ञा, सति तत्थ अनूनका।
Yasmiṃ khandhe ṭhitā paññā, sati tattha anūnakā;
लङ्कायं दोणिनगरे, वसता दोणिनामिना।
Laṅkāyaṃ doṇinagare, vasatā doṇināminā;
महाथेरेन लेखित्वा, सुट्ठपितं यथासुतं।
Mahātherena lekhitvā, suṭṭhapitaṃ yathāsutaṃ;
मिलिन्दराजपञ्हो च, नागसेनविसज्जनं।
Milindarājapañho ca, nāgasenavisajjanaṃ;
मिलिन्दो हि महापञ्ञो, नागसेनो सुपण्डितो।
Milindo hi mahāpañño, nāgaseno supaṇḍito;
इमिना पुञ्ञकम्मेन, इतो गच्छामि तुस्सितं।
Iminā puññakammena, ito gacchāmi tussitaṃ;
मेत्तेय्यंनागते पस्से, सुणेय्यं धम्ममुत्तमन्ति॥
Metteyyaṃnāgate passe, suṇeyyaṃ dhammamuttamanti.
मिलिन्दपञ्हो निट्ठितो।
Milindapañho niṭṭhito.
Footnotes:
