| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
නිගමනවණ්‌ණනා
Nigamanavaṇṇanā
233. ඉධාති භික්‌ඛුවිභඞ්‌ගෙ. උද්‌දිට්‌ඨපාරාජිකපරිදීපනන්‌ති සික්‌ඛාපදෙසු පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසවසෙන උද්‌දිට්‌ඨපාරාජිකපරිදීපනං, න පන සබ්‌බස්‌මිං පාරාජිකවිභඞ්‌ගෙ ආගතආපත්‌තිපරිදීපනං තත්‌ථ ථුල්‌ලච්‌චයාදීනම්‌පි ආගතත්‌තා තෙනෙව උද්‌දිට්‌ඨ-සද්‌දෙන වුත්‌තවිභඞ්‌ගස්‌ස නිද්‌දෙසත්‌තා. භික්‌ඛුනීනං අසාධාරණානි චත්‌තාරීති උබ්‌භජාණුමණ්‌ඩලිකා (පාචි. 658) වජ්‌ජප්‌පටිච්‌ඡාදිකා (පාචි. 665) උක්‌ඛිත්‌තානුවත්‌තිකා (පාචි. 669) අට්‌ඨවත්‌ථුකාති (පාචි. 675) ඉමානි භික්‌ඛූහි අසාධාරණානි භික්‌ඛුනීනං එව පඤ්‌ඤත්‌තානි පාරාජිකානීති අත්‌ථො. වත්‌ථුවිපන්‌නාති පබ්‌බජ්‌ජුපසම්‌පදානං වත්‌ථුභාවො වත්‌ථු නාම, තෙන වත්‌ථුමත්‌තෙන විපන්‌නා, විපන්‌නවත්‌ථුකාති අත්‌ථො. අහෙතුකපටිසන්‌ධිකාති මග්‌ගානුප්‌පත්‌තිකාරණමාහ. කිඤ්‌චාපි දුහෙතුකානම්‌පි මග්‌ගො නුප්‌පජ්‌ජති, තෙ පන පබ්‌බජ්‌ජුපසම්‌පදාසු ඨත්‌වා ආයතිං මග්‌ගහෙතුං සම්‌පාදෙතුං සක්‌කොන්‌ති, අහෙතුකා පන පරිසුද්‌ධෙ චතුපාරිසුද්‌ධිසීලෙ ඨත්‌වා සම්‌පාදෙතුං න සක්‌කොන්‌ති, තස්‌මා තෙ තම්‌පි පටිච්‌ච වත්‌ථුවිපන්‌නාවාති වෙදිතබ්‌බා. පාරාජිකාති කම්‌මවිපත්‌තියා පටිසන්‌ධික්‌ඛණෙයෙව පරාජයං ආපන්‌නා. ථෙය්‍යසංවාසකාදීනං ගිහිභාවෙ ඨත්‌වා විපස්‌සනාය වායමන්‌තානම්‌පි තස්‌මිං අත්‌තභාවෙ මග්‌ගුප්‌පත්‌තිඅභාවතො ‘‘මග්‌ගො පන වාරිතො’’ති වුත්‌තං. දීඝතාය ලම්‌බමානං අඞ්‌ගජාතං ලම්‌බං නාම, තං යස්‌ස අත්‌ථි සො ලම්‌බී. සො එත්‌තාවතා න පාරාජිකො, තං පන දීඝං අඞ්‌ගජාතං අත්‌තනො මුඛෙ වා වච්‌චමග්‌ගෙ වා සෙවනාධිප්‌පායෙන පවෙසෙන්‌තොව පාරාජිකො, ඉධ පන වච්‌චමග්‌ගෙ පවෙසෙන්‌තොව අධිප්‌පෙතො මුදුපිට්‌ඨිකෙනෙව මුඛෙ පවෙසනස්‌ස වුත්‌තත්‌තා. සොපි හි කතපරිකම්‌මතාය මුදුභූතාය පිට්‌ඨියා ඔනමිත්‌වා අත්‌තනො අඞ්‌ගජාතං මුඛෙන ගණ්‌හන්‌තොව පාරාජිකො හොති, න කෙවලො. යො පන මුඛෙන අත්‌තනො වච්‌චමග්‌ගං වා පරෙසං වච්‌චමග්‌ගමුඛං වා ඉත්‌ථීනං පස්‌සාවමග්‌ගං වා ගණ්‌හාති, තස්‌ස ච පුරිසනිමිත්‌තෙන පුරිසනිමිත්‌තං ඡුපන්‌තස්‌ස ච මග්‌ගෙන මග්‌ගපටිපාදනෙපි පාරාජිකං න හොති පුරිසනිමිත්‌තෙන තදිතරමග්‌ගසම්‌පටිපාදනෙනෙව මෙථුනධම්‌මවොහාරතො . පරස්‌ස අඞ්‌ගජාතෙ අභිනිසීදතීති පරස්‌ස උත්‌තානං සයන්‌තස්‌ස කම්‌මනියෙ අඞ්‌ගජාතෙ අත්‌තනො වච්‌චමග්‌ගං පවෙසෙන්‌තො තස්‌සූපරි නිසීදති, ඉදඤ්‌ච උපලක්‌ඛණමත්‌තං පරෙසං අඞ්‌ගජාතං වච්‌චමග්‌ගෙ පවෙසෙන්‌තො සාදියන්‌තොපි පාරාජිකොව, බලක්‌කාරෙන පන වච්‌චමග්‌ගෙ වා මුඛෙ වා පරෙන පවෙසියමානො යදි න සාදියති, අනාපත්‌තිකොව. එත්‌ථ අසාදියනං නාම දුක්‌කරං විරජ්‌ජිතබ්‌බතො. එත්‌ථ ච අනුපසම්‌පන්‌නභාවෙ ඨත්‌වා මාතුපිතුඅරහන්‌තෙසු අඤ්‌ඤතරං ඝාතෙන්‌තො භික්‌ඛුනිං දූසෙන්‌තො ච සාමණෙරපබ්‌බජ්‌ජම්‌පි න ලභතීති දස්‌සනත්‌ථං විසුං ගහිතත්‌තා මාතුඝාතකාදීනං චතුන්‌නං තතියපඨමපාරාජිකෙසු අන්‌තොගධතා වෙදිතබ්‌බා. යථා එත්‌ථ, එවං ගිහිභාවෙ ඨත්‌වා ලොහිතුප්‌පාදං කරොන්‌තො ලොහිතුප්‌පාදකොවාති ගහෙතබ්‌බං. එතෙන පරියායෙනාති උභින්‌නං රාගපරියුට්‌ඨානසඞ්‌ඛාතෙන පරියායෙන. දුතියවිකප්‌පෙ කච්‌චි අත්‌ථාති පදච්‌ඡෙදො වෙදිතබ්‌බො.
233.Idhāti bhikkhuvibhaṅge. Uddiṭṭhapārājikaparidīpananti sikkhāpadesu pātimokkhuddesavasena uddiṭṭhapārājikaparidīpanaṃ, na pana sabbasmiṃ pārājikavibhaṅge āgataāpattiparidīpanaṃ tattha thullaccayādīnampi āgatattā teneva uddiṭṭha-saddena vuttavibhaṅgassa niddesattā. Bhikkhunīnaṃ asādhāraṇāni cattārīti ubbhajāṇumaṇḍalikā (pāci. 658) vajjappaṭicchādikā (pāci. 665) ukkhittānuvattikā (pāci. 669) aṭṭhavatthukāti (pāci. 675) imāni bhikkhūhi asādhāraṇāni bhikkhunīnaṃ eva paññattāni pārājikānīti attho. Vatthuvipannāti pabbajjupasampadānaṃ vatthubhāvo vatthu nāma, tena vatthumattena vipannā, vipannavatthukāti attho. Ahetukapaṭisandhikāti maggānuppattikāraṇamāha. Kiñcāpi duhetukānampi maggo nuppajjati, te pana pabbajjupasampadāsu ṭhatvā āyatiṃ maggahetuṃ sampādetuṃ sakkonti, ahetukā pana parisuddhe catupārisuddhisīle ṭhatvā sampādetuṃ na sakkonti, tasmā te tampi paṭicca vatthuvipannāvāti veditabbā. Pārājikāti kammavipattiyā paṭisandhikkhaṇeyeva parājayaṃ āpannā. Theyyasaṃvāsakādīnaṃ gihibhāve ṭhatvā vipassanāya vāyamantānampi tasmiṃ attabhāve magguppattiabhāvato ‘‘maggo pana vārito’’ti vuttaṃ. Dīghatāya lambamānaṃ aṅgajātaṃ lambaṃ nāma, taṃ yassa atthi so lambī. So ettāvatā na pārājiko, taṃ pana dīghaṃ aṅgajātaṃ attano mukhe vā vaccamagge vā sevanādhippāyena pavesentova pārājiko, idha pana vaccamagge pavesentova adhippeto mudupiṭṭhikeneva mukhe pavesanassa vuttattā. Sopi hi kataparikammatāya mudubhūtāya piṭṭhiyā onamitvā attano aṅgajātaṃ mukhena gaṇhantova pārājiko hoti, na kevalo. Yo pana mukhena attano vaccamaggaṃ vā paresaṃ vaccamaggamukhaṃ vā itthīnaṃ passāvamaggaṃ vā gaṇhāti, tassa ca purisanimittena purisanimittaṃ chupantassa ca maggena maggapaṭipādanepi pārājikaṃ na hoti purisanimittena taditaramaggasampaṭipādaneneva methunadhammavohārato . Parassa aṅgajāte abhinisīdatīti parassa uttānaṃ sayantassa kammaniye aṅgajāte attano vaccamaggaṃ pavesento tassūpari nisīdati, idañca upalakkhaṇamattaṃ paresaṃ aṅgajātaṃ vaccamagge pavesento sādiyantopi pārājikova, balakkārena pana vaccamagge vā mukhe vā parena pavesiyamāno yadi na sādiyati, anāpattikova. Ettha asādiyanaṃ nāma dukkaraṃ virajjitabbato. Ettha ca anupasampannabhāve ṭhatvā mātupituarahantesu aññataraṃ ghātento bhikkhuniṃ dūsento ca sāmaṇerapabbajjampi na labhatīti dassanatthaṃ visuṃ gahitattā mātughātakādīnaṃ catunnaṃ tatiyapaṭhamapārājikesu antogadhatā veditabbā. Yathā ettha, evaṃ gihibhāve ṭhatvā lohituppādaṃ karonto lohituppādakovāti gahetabbaṃ. Etena pariyāyenāti ubhinnaṃ rāgapariyuṭṭhānasaṅkhātena pariyāyena. Dutiyavikappe kacci atthāti padacchedo veditabbo.
ඉති සමන්‌තපාසාදිකාය විනයට්‌ඨකථාය විමතිවිනොදනියං
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya vimativinodaniyaṃ
චතුත්‌ථපාරාජිකවණ්‌ණනානයො නිට්‌ඨිතො.
Catutthapārājikavaṇṇanānayo niṭṭhito.
නිට්‌ඨිතො ච පාරාජිකකණ්‌ඩවණ්‌ණනානයො.
Niṭṭhito ca pārājikakaṇḍavaṇṇanānayo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 4. චතුත්‌ථපාරාජිකං • 4. Catutthapārājikaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 4. චතුත්‌ථපාරාජිකං • 4. Catutthapārājikaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / නිගමනවණ්‌ණනා • Nigamanavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / නිගමනවණ්‌ණනා • Nigamanavaṇṇanā
