Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ਨਿਗਮਨવਣ੍ਣਨਾ

    Nigamanavaṇṇanā

    ੨੩੩. ਇਧਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁવਿਭਙ੍ਗੇ। ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪਾਰਾਜਿਕਪਰਿਦੀਪਨਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸવਸੇਨ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪਾਰਾਜਿਕਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪਾਰਾਜਿਕવਿਭਙ੍ਗੇ ਆਗਤਆਪਤ੍ਤਿਪਰਿਦੀਪਨਂ ਤਤ੍ਥ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨੇવ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠ-ਸਦ੍ਦੇਨ વੁਤ੍ਤવਿਭਙ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤ੍ਤਾ। ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿ ਉਬ੍ਭਜਾਣੁਮਣ੍ਡਲਿਕਾ (ਪਾਚਿ॰ ੬੫੮) વਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ (ਪਾਚਿ॰ ੬੬੫) ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁવਤ੍ਤਿਕਾ (ਪਾਚਿ॰ ੬੬੯) ਅਟ੍ਠવਤ੍ਥੁਕਾਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੭੫) ਇਮਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਏવ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਤ੍ਥੁવਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੁਪਸਮ੍ਪਦਾਨਂ વਤ੍ਥੁਭਾવੋ વਤ੍ਥੁ ਨਾਮ, ਤੇਨ વਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇਨ વਿਪਨ੍ਨਾ, વਿਪਨ੍ਨવਤ੍ਥੁਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਤਿ ਮਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਮਾਹ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੁਹੇਤੁਕਾਨਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੁਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ਠਤ੍વਾ ਆਯਤਿਂ ਮਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਅਹੇਤੁਕਾ ਪਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਠਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਚ੍ਚ વਤ੍ਥੁવਿਪਨ੍ਨਾવਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਪਾਰਾਜਿਕਾਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇਯੇવ ਪਰਾਜਯਂ ਆਪਨ੍ਨਾ। ਥੇਯ੍ਯਸਂવਾਸਕਾਦੀਨਂ ਗਿਹਿਭਾવੇ ਠਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ વਾਯਮਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਭਾવਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਪਨ વਾਰਿਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਦੀਘਤਾਯ ਲਮ੍ਬਮਾਨਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਲਮ੍ਬਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ ਸੋ ਲਮ੍ਬੀ। ਸੋ ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਨ ਪਾਰਾਜਿਕੋ, ਤਂ ਪਨ ਦੀਘਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖੇ વਾ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ વਾ ਸੇવਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪવੇਸੇਨ੍ਤੋવ ਪਾਰਾਜਿਕੋ, ਇਧ ਪਨ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ ਪવੇਸੇਨ੍ਤੋવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਮੁਦੁਪਿਟ੍ਠਿਕੇਨੇવ ਮੁਖੇ ਪવੇਸਨਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਸੋਪਿ ਹਿ ਕਤਪਰਿਕਮ੍ਮਤਾਯ ਮੁਦੁਭੂਤਾਯ ਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਓਨਮਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਮੁਖੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋવ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਕੇવਲੋ। ਯੋ ਪਨ ਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗਂ વਾ ਪਰੇਸਂ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗਮੁਖਂ વਾ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਪਸ੍ਸਾવਮਗ੍ਗਂ વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਮਗ੍ਗੇਨ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਦਨੇਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨ ਹੋਤਿ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਤਦਿਤਰਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨੇਨੇવ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮવੋਹਾਰਤੋ । ਪਰਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਅਭਿਨਿਸੀਦਤੀਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਾਨਂ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗਂ ਪવੇਸੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸੂਪਰਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ ਪਰੇਸਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ ਪવੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋવ, ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਨ વਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ વਾ ਮੁਖੇ વਾ ਪਰੇਨ ਪવੇਸਿਯਮਾਨੋ ਯਦਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕੋવ। ਏਤ੍ਥ ਅਸਾਦਿਯਨਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਕਰਂ વਿਰਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਾવੇ ਠਤ੍વਾ ਮਾਤੁਪਿਤੁਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਘਾਤੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਸਾਮਣੇਰਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਤਤਿਯਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇਸੁ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਯਥਾ ਏਤ੍ਥ, ਏવਂ ਗਿਹਿਭਾવੇ ਠਤ੍વਾ ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਕੋવਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਦੁਤਿਯવਿਕਪ੍ਪੇ ਕਚ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    233.Idhāti bhikkhuvibhaṅge. Uddiṭṭhapārājikaparidīpananti sikkhāpadesu pātimokkhuddesavasena uddiṭṭhapārājikaparidīpanaṃ, na pana sabbasmiṃ pārājikavibhaṅge āgataāpattiparidīpanaṃ tattha thullaccayādīnampi āgatattā teneva uddiṭṭha-saddena vuttavibhaṅgassa niddesattā. Bhikkhunīnaṃ asādhāraṇāni cattārīti ubbhajāṇumaṇḍalikā (pāci. 658) vajjappaṭicchādikā (pāci. 665) ukkhittānuvattikā (pāci. 669) aṭṭhavatthukāti (pāci. 675) imāni bhikkhūhi asādhāraṇāni bhikkhunīnaṃ eva paññattāni pārājikānīti attho. Vatthuvipannāti pabbajjupasampadānaṃ vatthubhāvo vatthu nāma, tena vatthumattena vipannā, vipannavatthukāti attho. Ahetukapaṭisandhikāti maggānuppattikāraṇamāha. Kiñcāpi duhetukānampi maggo nuppajjati, te pana pabbajjupasampadāsu ṭhatvā āyatiṃ maggahetuṃ sampādetuṃ sakkonti, ahetukā pana parisuddhe catupārisuddhisīle ṭhatvā sampādetuṃ na sakkonti, tasmā te tampi paṭicca vatthuvipannāvāti veditabbā. Pārājikāti kammavipattiyā paṭisandhikkhaṇeyeva parājayaṃ āpannā. Theyyasaṃvāsakādīnaṃ gihibhāve ṭhatvā vipassanāya vāyamantānampi tasmiṃ attabhāve magguppattiabhāvato ‘‘maggo pana vārito’’ti vuttaṃ. Dīghatāya lambamānaṃ aṅgajātaṃ lambaṃ nāma, taṃ yassa atthi so lambī. So ettāvatā na pārājiko, taṃ pana dīghaṃ aṅgajātaṃ attano mukhe vā vaccamagge vā sevanādhippāyena pavesentova pārājiko, idha pana vaccamagge pavesentova adhippeto mudupiṭṭhikeneva mukhe pavesanassa vuttattā. Sopi hi kataparikammatāya mudubhūtāya piṭṭhiyā onamitvā attano aṅgajātaṃ mukhena gaṇhantova pārājiko hoti, na kevalo. Yo pana mukhena attano vaccamaggaṃ vā paresaṃ vaccamaggamukhaṃ vā itthīnaṃ passāvamaggaṃ vā gaṇhāti, tassa ca purisanimittena purisanimittaṃ chupantassa ca maggena maggapaṭipādanepi pārājikaṃ na hoti purisanimittena taditaramaggasampaṭipādaneneva methunadhammavohārato . Parassa aṅgajāte abhinisīdatīti parassa uttānaṃ sayantassa kammaniye aṅgajāte attano vaccamaggaṃ pavesento tassūpari nisīdati, idañca upalakkhaṇamattaṃ paresaṃ aṅgajātaṃ vaccamagge pavesento sādiyantopi pārājikova, balakkārena pana vaccamagge vā mukhe vā parena pavesiyamāno yadi na sādiyati, anāpattikova. Ettha asādiyanaṃ nāma dukkaraṃ virajjitabbato. Ettha ca anupasampannabhāve ṭhatvā mātupituarahantesu aññataraṃ ghātento bhikkhuniṃ dūsento ca sāmaṇerapabbajjampi na labhatīti dassanatthaṃ visuṃ gahitattā mātughātakādīnaṃ catunnaṃ tatiyapaṭhamapārājikesu antogadhatā veditabbā. Yathā ettha, evaṃ gihibhāve ṭhatvā lohituppādaṃ karonto lohituppādakovāti gahetabbaṃ. Etena pariyāyenāti ubhinnaṃ rāgapariyuṭṭhānasaṅkhātena pariyāyena. Dutiyavikappe kacci atthāti padacchedo veditabbo.

    ਇਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ વਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯ વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨਿਯਂ

    Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya vimativinodaniyaṃ

    ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਰਾਜਿਕવਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।

    Catutthapārājikavaṇṇanānayo niṭṭhito.

    ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡવਣ੍ਣਨਾਨਯੋ।

    Niṭṭhito ca pārājikakaṇḍavaṇṇanānayo.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਰਾਜਿਕਂ • 4. Catutthapārājikaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਰਾਜਿਕਂ • 4. Catutthapārājikaṃ

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਨਿਗਮਨવਣ੍ਣਨਾ • Nigamanavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਨਿਗਮਨવਣ੍ਣਨਾ • Nigamanavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact