Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౮. నిగణ్ఠనాటపుత్తసుత్తం
8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttaṃ
౩౫౦. తేన ఖో పన సమయేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో 1 మచ్ఛికాసణ్డం అనుప్పత్తో హోతి మహతియా నిగణ్ఠపరిసాయ సద్ధిం. అస్సోసి ఖో చిత్తో గహపతి – ‘‘నిగణ్ఠో కిర నాటపుత్తో మచ్ఛికాసణ్డం అనుప్పత్తో మహతియా నిగణ్ఠపరిసాయ సద్ధి’’న్తి. అథ ఖో చిత్తో గహపతి సమ్బహులేహి ఉపాసకేహి సద్ధిం యేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా నిగణ్ఠేన నాటపుత్తేన సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో చిత్తం గహపతిం నిగణ్ఠో నాటపుత్తో ఏతదవోచ – ‘‘సద్దహసి త్వం, గహపతి, సమణస్స గోతమస్స – అత్థి అవితక్కో అవిచారో సమాధి, అత్థి వితక్కవిచారానం నిరోధో’’తి?
350. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto 2 macchikāsaṇḍaṃ anuppatto hoti mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Assosi kho citto gahapati – ‘‘nigaṇṭho kira nāṭaputto macchikāsaṇḍaṃ anuppatto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhi’’nti. Atha kho citto gahapati sambahulehi upāsakehi saddhiṃ yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhena nāṭaputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ nigaṇṭho nāṭaputto etadavoca – ‘‘saddahasi tvaṃ, gahapati, samaṇassa gotamassa – atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti?
‘‘న ఖ్వాహం ఏత్థ, భన్తే, భగవతో సద్ధాయ గచ్ఛామి. అత్థి అవితక్కో అవిచారో సమాధి, అత్థి వితక్కవిచారానం నిరోధో’’తి. ఏవం వుత్తే, నిగణ్ఠో నాటపుత్తో ఉల్లోకేత్వా 3 ఏతదవోచ – ‘‘ఇదం భవన్తో పస్సన్తు, యావ ఉజుకో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ అసఠో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ అమాయావీ చాయం చిత్తో గహపతి, వాతం వా సో జాలేన బాధేతబ్బం మఞ్ఞేయ్య, యో వితక్కవిచారే నిరోధేతబ్బం మఞ్ఞేయ్య , సకముట్ఠినా వా సో గఙ్గాయ సోతం ఆవారేతబ్బం మఞ్ఞేయ్య, యో వితక్కవిచారే నిరోధేతబ్బం మఞ్ఞేయ్యా’’తి.
‘‘Na khvāhaṃ ettha, bhante, bhagavato saddhāya gacchāmi. Atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti. Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto ulloketvā 4 etadavoca – ‘‘idaṃ bhavanto passantu, yāva ujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva asaṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva amāyāvī cāyaṃ citto gahapati, vātaṃ vā so jālena bādhetabbaṃ maññeyya, yo vitakkavicāre nirodhetabbaṃ maññeyya , sakamuṭṭhinā vā so gaṅgāya sotaṃ āvāretabbaṃ maññeyya, yo vitakkavicāre nirodhetabbaṃ maññeyyā’’ti.
‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, భన్తే, కతమం ను ఖో పణీతతరం – ఞాణం వా సద్ధా వా’’తి? ‘‘సద్ధాయ ఖో, గహపతి, ఞాణంయేవ పణీతతర’’న్తి. ‘‘అహం ఖో, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామి, వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామి . అహం ఖో, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామి, వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామి. అహం ఖో, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామి, పీతియా చ విరాగా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామి. అహం ఖో, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామి, సుఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామి. న సో ఖ్వాహం, భన్తే, ఏవం జానన్తో ఏవం పస్సన్తో కస్స అఞ్ఞస్స సమణస్స వా బ్రాహ్మణస్స వా సద్ధాయ గమిస్సామి? అత్థి అవితక్కో అవిచారో సమాధి, అత్థి వితక్కవిచారానం నిరోధో’’తి.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhante, katamaṃ nu kho paṇītataraṃ – ñāṇaṃ vā saddhā vā’’ti? ‘‘Saddhāya kho, gahapati, ñāṇaṃyeva paṇītatara’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi . Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Na so khvāhaṃ, bhante, evaṃ jānanto evaṃ passanto kassa aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā saddhāya gamissāmi? Atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti.
ఏవం వుత్తే, నిగణ్ఠో నాటపుత్తో సకం పరిసం అపలోకేత్వా ఏతదవోచ – ‘‘ఇదం భవన్తో పస్సన్తు, యావ అనుజుకో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ సఠో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ మాయావీ చాయం చిత్తో గహపతీ’’తి.
Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto sakaṃ parisaṃ apaloketvā etadavoca – ‘‘idaṃ bhavanto passantu, yāva anujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva saṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva māyāvī cāyaṃ citto gahapatī’’ti.
‘‘ఇదానేవ ఖో తే 5 మయం, భన్తే, భాసితం – ‘ఏవం ఆజానామ ఇదం భవన్తో పస్సన్తు, యావ ఉజుకో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ అసఠో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ అమాయావీ చాయం చిత్తో గహపతీ’తి. ఇదానేవ చ పన మయం, భన్తే, భాసితం – ‘ఏవం ఆజానామ ఇదం భవన్తో పస్సన్తు, యావ అనుజుకో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ సఠో చాయం చిత్తో గహపతి, యావ మాయావీ చాయం చిత్తో గహపతీ’తి. సచే తే, భన్తే, పురిమం సచ్చం, పచ్ఛిమం తే మిచ్ఛా. సచే పన తే, భన్తే, పురిమం మిచ్ఛా, పచ్ఛిమం తే సచ్చం. ఇమే ఖో పన, భన్తే, దస సహధమ్మికా పఞ్హా ఆగచ్ఛన్తి. యదా నేసం అత్థం ఆజానేయ్యాసి, అథ మం పటిహరేయ్యాసి సద్ధిం నిగణ్ఠపరిసాయ. ఏకో పఞ్హో, ఏకో ఉద్దేసో, ఏకం వేయ్యాకరణం. ద్వే పఞ్హా, ద్వే ఉద్దేసా, ద్వే వేయ్యాకరణాని. తయో పఞ్హా, తయో ఉద్దేసా, తీణి వేయ్యాకరణాని. చత్తారో పఞ్హా, చత్తారో ఉద్దేసా, చత్తారి వేయ్యాకరణాని. పఞ్చ పఞ్హా, పఞ్చ ఉద్దేసా, పఞ్చ వేయ్యాకరణాని. ఛ పఞ్హా, ఛ ఉద్దేసా, ఛ వేయ్యాకరణాని. సత్త పఞ్హా, సత్త ఉద్దేసా, సత్త వేయ్యాకరణాని . అట్ఠ పఞ్హా, అట్ఠ ఉద్దేసా, అట్ఠ వేయ్యాకరణాని. నవ పఞ్హా, నవ ఉద్దేసా, నవ వేయ్యాకరణాని. దస పఞ్హా, దస ఉద్దేసా, దస వేయ్యాకరణానీ’’తి. అథ ఖో చిత్తో గహపతి నిగణ్ఠం నాటపుత్తం ఇమే దస సహధమ్మికే పఞ్హే ఆపుచ్ఛిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామీతి. అట్ఠమం.
‘‘Idāneva kho te 6 mayaṃ, bhante, bhāsitaṃ – ‘evaṃ ājānāma idaṃ bhavanto passantu, yāva ujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva asaṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva amāyāvī cāyaṃ citto gahapatī’ti. Idāneva ca pana mayaṃ, bhante, bhāsitaṃ – ‘evaṃ ājānāma idaṃ bhavanto passantu, yāva anujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva saṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva māyāvī cāyaṃ citto gahapatī’ti. Sace te, bhante, purimaṃ saccaṃ, pacchimaṃ te micchā. Sace pana te, bhante, purimaṃ micchā, pacchimaṃ te saccaṃ. Ime kho pana, bhante, dasa sahadhammikā pañhā āgacchanti. Yadā nesaṃ atthaṃ ājāneyyāsi, atha maṃ paṭihareyyāsi saddhiṃ nigaṇṭhaparisāya. Eko pañho, eko uddeso, ekaṃ veyyākaraṇaṃ. Dve pañhā, dve uddesā, dve veyyākaraṇāni. Tayo pañhā, tayo uddesā, tīṇi veyyākaraṇāni. Cattāro pañhā, cattāro uddesā, cattāri veyyākaraṇāni. Pañca pañhā, pañca uddesā, pañca veyyākaraṇāni. Cha pañhā, cha uddesā, cha veyyākaraṇāni. Satta pañhā, satta uddesā, satta veyyākaraṇāni . Aṭṭha pañhā, aṭṭha uddesā, aṭṭha veyyākaraṇāni. Nava pañhā, nava uddesā, nava veyyākaraṇāni. Dasa pañhā, dasa uddesā, dasa veyyākaraṇānī’’ti. Atha kho citto gahapati nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ ime dasa sahadhammike pañhe āpucchitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. నిగణ్ఠనాటపుత్తసుత్తవణ్ణనా • 8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౮. నిగణ్ఠనాటపుత్తసుత్తవణ్ణనా • 8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttavaṇṇanā