| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೮. ನಿಗಣ್ಠನಾಟಪುತ್ತಸುತ್ತಂ
8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttaṃ
೩೫೦. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ 1 ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ ಮಹತಿಯಾ ನಿಗಣ್ಠಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ – ‘‘ನಿಗಣ್ಠೋ ಕಿರ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಮಹತಿಯಾ ನಿಗಣ್ಠಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಗಣ್ಠೇನ ನಾಟಪುತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಚಿತ್ತಂ ಗಹಪತಿಂ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸದ್ದಹಸಿ ತ್ವಂ, ಗಹಪತಿ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ – ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ’’ತಿ?
350. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto 2 macchikāsaṇḍaṃ anuppatto hoti mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Assosi kho citto gahapati – ‘‘nigaṇṭho kira nāṭaputto macchikāsaṇḍaṃ anuppatto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhi’’nti. Atha kho citto gahapati sambahulehi upāsakehi saddhiṃ yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhena nāṭaputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ nigaṇṭho nāṭaputto etadavoca – ‘‘saddahasi tvaṃ, gahapati, samaṇassa gotamassa – atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti?
‘‘ನ ಖ್ವಾಹಂ ಏತ್ಥ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸದ್ಧಾಯ ಗಚ್ಛಾಮಿ। ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಉಲ್ಲೋಕೇತ್ವಾ 3 ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇದಂ ಭವನ್ತೋ ಪಸ್ಸನ್ತು, ಯಾವ ಉಜುಕೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಅಸಠೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಅಮಾಯಾವೀ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ವಾತಂ ವಾ ಸೋ ಜಾಲೇನ ಬಾಧೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ, ಯೋ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರೇ ನಿರೋಧೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ , ಸಕಮುಟ್ಠಿನಾ ವಾ ಸೋ ಗಙ್ಗಾಯ ಸೋತಂ ಆವಾರೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ, ಯೋ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರೇ ನಿರೋಧೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
‘‘Na khvāhaṃ ettha, bhante, bhagavato saddhāya gacchāmi. Atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti. Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto ulloketvā 4 etadavoca – ‘‘idaṃ bhavanto passantu, yāva ujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva asaṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva amāyāvī cāyaṃ citto gahapati, vātaṃ vā so jālena bādhetabbaṃ maññeyya, yo vitakkavicāre nirodhetabbaṃ maññeyya , sakamuṭṭhinā vā so gaṅgāya sotaṃ āvāretabbaṃ maññeyya, yo vitakkavicāre nirodhetabbaṃ maññeyyā’’ti.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಭನ್ತೇ, ಕತಮಂ ನು ಖೋ ಪಣೀತತರಂ – ಞಾಣಂ ವಾ ಸದ್ಧಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸದ್ಧಾಯ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಞಾಣಂಯೇವ ಪಣೀತತರ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವದೇವ ಆಕಙ್ಖಾಮಿ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮಿ । ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವದೇವ ಆಕಙ್ಖಾಮಿ, ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮಿ। ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವದೇವ ಆಕಙ್ಖಾಮಿ, ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮಿ। ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಯಾವದೇವ ಆಕಙ್ಖಾಮಿ, ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಾಮಿ। ನ ಸೋ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಜಾನನ್ತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಕಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಸದ್ಧಾಯ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ? ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhante, katamaṃ nu kho paṇītataraṃ – ñāṇaṃ vā saddhā vā’’ti? ‘‘Saddhāya kho, gahapati, ñāṇaṃyeva paṇītatara’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi . Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahaṃ kho, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Na so khvāhaṃ, bhante, evaṃ jānanto evaṃ passanto kassa aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā saddhāya gamissāmi? Atthi avitakko avicāro samādhi, atthi vitakkavicārānaṃ nirodho’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇದಂ ಭವನ್ತೋ ಪಸ್ಸನ್ತು, ಯಾವ ಅನುಜುಕೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಸಠೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಮಾಯಾವೀ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತೀ’’ತಿ।
Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto sakaṃ parisaṃ apaloketvā etadavoca – ‘‘idaṃ bhavanto passantu, yāva anujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva saṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva māyāvī cāyaṃ citto gahapatī’’ti.
‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ತೇ 5 ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಾಸಿತಂ – ‘ಏವಂ ಆಜಾನಾಮ ಇದಂ ಭವನ್ತೋ ಪಸ್ಸನ್ತು, ಯಾವ ಉಜುಕೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಅಸಠೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಅಮಾಯಾವೀ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತೀ’ತಿ। ಇದಾನೇವ ಚ ಪನ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಾಸಿತಂ – ‘ಏವಂ ಆಜಾನಾಮ ಇದಂ ಭವನ್ತೋ ಪಸ್ಸನ್ತು, ಯಾವ ಅನುಜುಕೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಸಠೋ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ, ಯಾವ ಮಾಯಾವೀ ಚಾಯಂ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತೀ’ತಿ। ಸಚೇ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಮಂ ಸಚ್ಚಂ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ತೇ ಮಿಚ್ಛಾ। ಸಚೇ ಪನ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಮಂ ಮಿಚ್ಛಾ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ತೇ ಸಚ್ಚಂ। ಇಮೇ ಖೋ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾ ಪಞ್ಹಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಯದಾ ನೇಸಂ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ಅಥ ಮಂ ಪಟಿಹರೇಯ್ಯಾಸಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಗಣ್ಠಪರಿಸಾಯ। ಏಕೋ ಪಞ್ಹೋ, ಏಕೋ ಉದ್ದೇಸೋ, ಏಕಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ। ದ್ವೇ ಪಞ್ಹಾ, ದ್ವೇ ಉದ್ದೇಸಾ, ದ್ವೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ತಯೋ ಪಞ್ಹಾ, ತಯೋ ಉದ್ದೇಸಾ, ತೀಣಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಪಞ್ಹಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಉದ್ದೇಸಾ, ಚತ್ತಾರಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಹಾ, ಪಞ್ಚ ಉದ್ದೇಸಾ, ಪಞ್ಚ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ಛ ಪಞ್ಹಾ, ಛ ಉದ್ದೇಸಾ, ಛ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ಸತ್ತ ಪಞ್ಹಾ, ಸತ್ತ ಉದ್ದೇಸಾ, ಸತ್ತ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ । ಅಟ್ಠ ಪಞ್ಹಾ, ಅಟ್ಠ ಉದ್ದೇಸಾ, ಅಟ್ಠ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ನವ ಪಞ್ಹಾ, ನವ ಉದ್ದೇಸಾ, ನವ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನಿ। ದಸ ಪಞ್ಹಾ, ದಸ ಉದ್ದೇಸಾ, ದಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾನೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ನಿಗಣ್ಠಂ ನಾಟಪುತ್ತಂ ಇಮೇ ದಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಪಞ್ಹೇ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮೀತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
‘‘Idāneva kho te 6 mayaṃ, bhante, bhāsitaṃ – ‘evaṃ ājānāma idaṃ bhavanto passantu, yāva ujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva asaṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva amāyāvī cāyaṃ citto gahapatī’ti. Idāneva ca pana mayaṃ, bhante, bhāsitaṃ – ‘evaṃ ājānāma idaṃ bhavanto passantu, yāva anujuko cāyaṃ citto gahapati, yāva saṭho cāyaṃ citto gahapati, yāva māyāvī cāyaṃ citto gahapatī’ti. Sace te, bhante, purimaṃ saccaṃ, pacchimaṃ te micchā. Sace pana te, bhante, purimaṃ micchā, pacchimaṃ te saccaṃ. Ime kho pana, bhante, dasa sahadhammikā pañhā āgacchanti. Yadā nesaṃ atthaṃ ājāneyyāsi, atha maṃ paṭihareyyāsi saddhiṃ nigaṇṭhaparisāya. Eko pañho, eko uddeso, ekaṃ veyyākaraṇaṃ. Dve pañhā, dve uddesā, dve veyyākaraṇāni. Tayo pañhā, tayo uddesā, tīṇi veyyākaraṇāni. Cattāro pañhā, cattāro uddesā, cattāri veyyākaraṇāni. Pañca pañhā, pañca uddesā, pañca veyyākaraṇāni. Cha pañhā, cha uddesā, cha veyyākaraṇāni. Satta pañhā, satta uddesā, satta veyyākaraṇāni . Aṭṭha pañhā, aṭṭha uddesā, aṭṭha veyyākaraṇāni. Nava pañhā, nava uddesā, nava veyyākaraṇāni. Dasa pañhā, dasa uddesā, dasa veyyākaraṇānī’’ti. Atha kho citto gahapati nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ ime dasa sahadhammike pañhe āpucchitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ನಿಗಣ್ಠನಾಟಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೮. ನಿಗಣ್ಠನಾಟಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Nigaṇṭhanāṭaputtasuttavaṇṇanā
