Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౪. నిగణ్ఠసుత్తం
4. Nigaṇṭhasuttaṃ
౭౫. ఏకం సమయం ఆయస్మా ఆనన్దో వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. అథ ఖో అభయో చ లిచ్ఛవి పణ్డితకుమారకో చ లిచ్ఛవి యేనాయస్మా ఆనన్దో తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం ఆనన్దం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో అభయో లిచ్ఛవి ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘నిగణ్ఠో, భన్తే, నాటపుత్తో 1 సబ్బఞ్ఞూ సబ్బదస్సావీ అపరిసేసం ఞాణదస్సనం పటిజానాతి – ‘చరతో చ మే తిట్ఠతో చ సుత్తస్స చ జాగరస్స చ సతతం సమితం ఞాణదస్సనం పచ్చుపట్ఠిత’న్తి. సో పురాణానం కమ్మానం తపసా బ్యన్తీభావం పఞ్ఞపేతి నవానం కమ్మానం అకరణా సేతుఘాతం . ఇతి కమ్మక్ఖయా దుక్ఖక్ఖయో, దుక్ఖక్ఖయా వేదనాక్ఖయో, వేదనాక్ఖయా సబ్బం దుక్ఖం నిజ్జిణ్ణం భవిస్సతి – ఏవమేతిస్సా సన్దిట్ఠికాయ నిజ్జరాయ విసుద్ధియా సమతిక్కమో హోతి. ఇధ, భన్తే, భగవా కిమాహా’’తి?
75. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho abhayo ca licchavi paṇḍitakumārako ca licchavi yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho abhayo licchavi āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto 2 sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti – ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvaṃ paññapeti navānaṃ kammānaṃ akaraṇā setughātaṃ . Iti kammakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā vedanākkhayo, vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissati – evametissā sandiṭṭhikāya nijjarāya visuddhiyā samatikkamo hoti. Idha, bhante, bhagavā kimāhā’’ti?
‘‘తిస్సో ఖో ఇమా, అభయ, నిజ్జరా విసుద్ధియో తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన సమ్మదక్ఖాతా సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ. కతమా తిస్సో? ఇధ, అభయ, భిక్ఖు సీలవా హోతి…పే॰… సమాదాయ సిక్ఖతి సిక్ఖాపదేసు. సో నవఞ్చ కమ్మం న కరోతి, పురాణఞ్చ కమ్మం ఫుస్స ఫుస్స బ్యన్తీకరోతి. సన్దిట్ఠికా నిజ్జరా అకాలికా ఏహిపస్సికా ఓపనేయ్యికా పచ్చత్తం వేదితబ్బా విఞ్ఞూహీతి.
‘‘Tisso kho imā, abhaya, nijjarā visuddhiyo tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sammadakkhātā sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya. Katamā tisso? Idha, abhaya, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu. So navañca kammaṃ na karoti, purāṇañca kammaṃ phussa phussa byantīkaroti. Sandiṭṭhikā nijjarā akālikā ehipassikā opaneyyikā paccattaṃ veditabbā viññūhīti.
‘‘స ఖో సో, అభయ, భిక్ఖు ఏవం సీలసమ్పన్నో వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి సతో చ సమ్పజానో, సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేతి యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా, పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో నవఞ్చ కమ్మం న కరోతి, పురాణఞ్చ కమ్మం ఫుస్స ఫుస్స బ్యన్తీకరోతి. సన్దిట్ఠికా నిజ్జరా అకాలికా ఏహిపస్సికా ఓపనేయ్యికా పచ్చత్తం వేదితబ్బా విఞ్ఞూహీతి.
‘‘Sa kho so, abhaya, bhikkhu evaṃ sīlasampanno vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So navañca kammaṃ na karoti, purāṇañca kammaṃ phussa phussa byantīkaroti. Sandiṭṭhikā nijjarā akālikā ehipassikā opaneyyikā paccattaṃ veditabbā viññūhīti.
‘‘స ఖో సో, అభయ, భిక్ఖు ఏవం సమాధిసమ్పన్నో 3 ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో నవఞ్చ కమ్మం న కరోతి, పురాణఞ్చ కమ్మం ఫుస్స ఫుస్స బ్యన్తీకరోతి. సన్దిట్ఠికా నిజ్జరా అకాలికా ఏహిపస్సికా ఓపనేయ్యికా పచ్చత్తం వేదితబ్బా విఞ్ఞూహీతి. ఇమా ఖో, అభయ, తిస్సో నిజ్జరా విసుద్ధియో తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన సమ్మదక్ఖాతా సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి.
‘‘Sa kho so, abhaya, bhikkhu evaṃ samādhisampanno 4 āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. So navañca kammaṃ na karoti, purāṇañca kammaṃ phussa phussa byantīkaroti. Sandiṭṭhikā nijjarā akālikā ehipassikā opaneyyikā paccattaṃ veditabbā viññūhīti. Imā kho, abhaya, tisso nijjarā visuddhiyo tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sammadakkhātā sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāyā’’ti.
ఏవం వుత్తే పణ్డితకుమారకో లిచ్ఛవి అభయం లిచ్ఛవిం ఏతదవోచ – ‘‘కిం పన త్వం, సమ్మ అభయ, ఆయస్మతో ఆనన్దస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదసీ’’తి? ‘‘క్యాహం, సమ్మ పణ్డితకుమారక, ఆయస్మతో ఆనన్దస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదిస్సామి! ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్య యో ఆయస్మతో ఆనన్దస్స సుభాసితం సుభాసితతో నాబ్భనుమోదేయ్యా’’తి. చతుత్థం.
Evaṃ vutte paṇḍitakumārako licchavi abhayaṃ licchaviṃ etadavoca – ‘‘kiṃ pana tvaṃ, samma abhaya, āyasmato ānandassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodasī’’ti? ‘‘Kyāhaṃ, samma paṇḍitakumāraka, āyasmato ānandassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodissāmi! Muddhāpi tassa vipateyya yo āyasmato ānandassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodeyyā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౪. నిగణ్ఠసుత్తవణ్ణనా • 4. Nigaṇṭhasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౪. నిగణ్ఠసుత్తవణ్ణనా • 4. Nigaṇṭhasuttavaṇṇanā