| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi |
१६. सोळसमवग्गो
16. Soḷasamavaggo
(१५६) १. निग्गहकथा
(156) 1. Niggahakathā
७४३. परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। परो परस्स चित्तं ‘‘मा रज्जि’’, ‘‘मा दुस्सि’’, ‘‘मा मुय्हि’’, ‘‘मा किलिस्सी’’ति निग्गण्हातीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰… परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। परो परस्स उप्पन्नो फस्सो ‘‘मा निरुज्झी’’ति निग्गण्हातीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰… परो परस्स उप्पन्ना वेदना…पे॰… उप्पन्ना सञ्ञा… उप्पन्ना चेतना… उप्पन्नं चित्तं… उप्पन्ना सद्धा… उप्पन्नं वीरियं … उप्पन्ना सति… उप्पन्नो समाधि…पे॰… उप्पन्ना पञ्ञा ‘‘मा निरुज्झी’’ति निग्गण्हातीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।
743. Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Paro parassa cittaṃ ‘‘mā rajji’’, ‘‘mā dussi’’, ‘‘mā muyhi’’, ‘‘mā kilissī’’ti niggaṇhātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Paro parassa uppanno phasso ‘‘mā nirujjhī’’ti niggaṇhātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paro parassa uppannā vedanā…pe… uppannā saññā… uppannā cetanā… uppannaṃ cittaṃ… uppannā saddhā… uppannaṃ vīriyaṃ … uppannā sati… uppanno samādhi…pe… uppannā paññā ‘‘mā nirujjhī’’ti niggaṇhātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। परो परस्स अत्थाय रागं पजहति… दोसं पजहति…पे॰… अनोत्तप्पं पजहतीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।
Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Paro parassa atthāya rāgaṃ pajahati… dosaṃ pajahati…pe… anottappaṃ pajahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। परो परस्स अत्थाय मग्गं भावेति… सतिपट्ठानं भावेति…पे॰… बोज्झङ्गं भावेतीति ? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।
Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Paro parassa atthāya maggaṃ bhāveti… satipaṭṭhānaṃ bhāveti…pe… bojjhaṅgaṃ bhāvetīti ? Na hevaṃ vattabbe…pe….
परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। परो परस्स अत्थाय दुक्खं परिजानाति, समुदयं पजहति, निरोधं सच्छिकरोति, मग्गं भावेतीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।
Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Paro parassa atthāya dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। अञ्ञो अञ्ञस्स कारको, परङ्कतं सुखं दुक्खं अञ्ञो करोति अञ्ञो पटिसंवेदेतीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।
Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Añño aññassa kārako, paraṅkataṃ sukhaṃ dukkhaṃ añño karoti añño paṭisaṃvedetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
परो परस्स चित्तं निग्गण्हातीति? आमन्ता। ननु वुत्तं भगवता –
Paro parassa cittaṃ niggaṇhātīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘अत्तनाव कतं पापं, अत्तना संकिलिस्सति।
‘‘Attanāva kataṃ pāpaṃ, attanā saṃkilissati;
अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।
Attanā akataṃ pāpaṃ, attanāva visujjhati;
सुद्धि असुद्धि पच्चत्तं, नाञ्ञो अञ्ञं विसोधये’’ति 1॥
Suddhi asuddhi paccattaṃ, nāñño aññaṃ visodhaye’’ti 2.
अत्थेव सुत्तन्तोति? आमन्ता। तेन हि न वत्तब्बं – ‘‘परो परस्स चित्तं निग्गण्हाती’’ति।
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘paro parassa cittaṃ niggaṇhātī’’ti.
७४४. न वत्तब्बं – ‘‘परो परस्स चित्तं निग्गण्हाती’’ति? आमन्ता। ननु अत्थि बलप्पत्ता, अत्थि वसीभूताति? आमन्ता। हञ्चि अत्थि बलप्पत्ता, अत्थि वसीभूता, तेन वत रे वत्तब्बे – ‘‘परो परस्स चित्तं निग्गण्हाती’’ति।
744. Na vattabbaṃ – ‘‘paro parassa cittaṃ niggaṇhātī’’ti? Āmantā. Nanu atthi balappattā, atthi vasībhūtāti? Āmantā. Hañci atthi balappattā, atthi vasībhūtā, tena vata re vattabbe – ‘‘paro parassa cittaṃ niggaṇhātī’’ti.
निग्गहकथा निट्ठिता।
Niggahakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / १. निग्गहकथावण्णना • 1. Niggahakathāvaṇṇanā
