Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਪਾਲ਼ਿ • Suttanipātapāḷi |
੧੨. ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਂ
12. Nigrodhakappasuttaṃ
ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਆਲ਼વਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਅਗ੍ਗਾਲ਼વੇ ਚੇਤਿਯੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ વਙ੍ਗੀਸਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗਾਲ਼વੇ ਚੇਤਿਯੇ ਅਚਿਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ વਙ੍ਗੀਸਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਉਦਾਹੁ ਨੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ વਙ੍ਗੀਸੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ વਙ੍ਗੀਸੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ ਪਰਿਨਬ੍ਬੁਤੋ’’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ વਙ੍ਗੀਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀવਰਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Tena kho pana samayena āyasmato vaṅgīsassa upajjhāyo nigrodhakappo nāma thero aggāḷave cetiye aciraparinibbuto hoti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo udāhu no parinibbuto’’ti? Atha kho āyasmā vaṅgīso sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo, udāhu no parinabbuto’’’ti. Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
੩੪੫.
345.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮ 1 ਸਤ੍ਥਾਰਮਨੋਮਪਞ੍ਞਂ, ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਯੋ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨਂ ਛੇਤ੍ਤਾ।
‘‘Pucchāma 2 satthāramanomapaññaṃ, diṭṭheva dhamme yo vicikicchānaṃ chettā;
ਅਗ੍ਗਾਲ਼વੇ ਕਾਲਮਕਾਸਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ॥
Aggāḷave kālamakāsi bhikkhu, ñāto yasassī abhinibbutatto.
੩੪੬.
346.
‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪੋ ਇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਯਾ ਕਤਂ ਭਗવਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ।
‘‘Nigrodhakappo iti tassa nāmaṃ, tayā kataṃ bhagavā brāhmaṇassa;
ਸੋ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਂ ਅਚਰਿ ਮੁਤ੍ਯਪੇਕ੍ਖੋ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸੀ॥
So taṃ namassaṃ acari mutyapekkho, āraddhavīriyo daḷhadhammadassī.
੩੪੭.
347.
‘‘ਤਂ ਸਾવਕਂ ਸਕ੍ਯ 3 ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੇ, ਅਞ੍ਞਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
‘‘Taṃ sāvakaṃ sakya 4 mayampi sabbe, aññātumicchāma samantacakkhu;
ਸਮવਟ੍ਠਿਤਾ ਨੋ ਸવਨਾਯ ਸੋਤਾ, ਤੁવਂ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਤ੍વਮਨੁਤ੍ਤਰੋਸਿ॥
Samavaṭṭhitā no savanāya sotā, tuvaṃ no satthā tvamanuttarosi.
੩੪੮.
348.
‘‘ਛਿਨ੍ਦੇવ ਨੋ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ વੇਦਯ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ।
‘‘Chindeva no vicikicchaṃ brūhi metaṃ, parinibbutaṃ vedaya bhūripañña;
ਮਜ੍ਝੇવ 5 ਨੋ ਭਾਸ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਸਕ੍ਕੋવ ਦੇવਾਨ ਸਹਸ੍ਸਨੇਤ੍ਤੋ॥
Majjheva 6 no bhāsa samantacakkhu, sakkova devāna sahassanetto.
੩੪੯.
349.
‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਗਨ੍ਥਾ ਇਧ ਮੋਹਮਗ੍ਗਾ, ਅਞ੍ਞਾਣਪਕ੍ਖਾ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਠਾਨਾ।
‘‘Ye keci ganthā idha mohamaggā, aññāṇapakkhā vicikicchaṭhānā;
ਤਥਾਗਤਂ ਪਤ੍વਾ ਨ ਤੇ ਭવਨ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਹਿ ਏਤਂ ਪਰਮਂ ਨਰਾਨਂ॥
Tathāgataṃ patvā na te bhavanti, cakkhuñhi etaṃ paramaṃ narānaṃ.
੩੫੦.
350.
‘‘ਨੋ ਚੇ ਹਿ ਜਾਤੁ ਪੁਰਿਸੋ ਕਿਲੇਸੇ, વਾਤੋ ਯਥਾ ਅਬ੍ਭਧਨਂ વਿਹਾਨੇ।
‘‘No ce hi jātu puriso kilese, vāto yathā abbhadhanaṃ vihāne;
ਤਮੋવਸ੍ਸ ਨਿવੁਤੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੋ, ਨ ਜੋਤਿਮਨ੍ਤੋਪਿ ਨਰਾ ਤਪੇਯ੍ਯੁਂ॥
Tamovassa nivuto sabbaloko, na jotimantopi narā tapeyyuṃ.
੩੫੧.
351.
‘‘ਧੀਰਾ ਚ ਪਜ੍ਜੋਤਕਰਾ ਭવਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਅਹਂ વੀਰ 7 ਤਥੇવ ਮਞ੍ਞੇ।
‘‘Dhīrā ca pajjotakarā bhavanti, taṃ taṃ ahaṃ vīra 8 tatheva maññe;
વਿਪਸ੍ਸਿਨਂ ਜਾਨਮੁਪਾਗਮੁਮ੍ਹਾ 9, ਪਰਿਸਾਸੁ ਨੋ ਆવਿਕਰੋਹਿ ਕਪ੍ਪਂ॥
Vipassinaṃ jānamupāgamumhā 10, parisāsu no āvikarohi kappaṃ.
੩੫੨.
352.
‘‘ਖਿਪ੍ਪਂ ਗਿਰਂ ਏਰਯ વਗ੍ਗੁ વਗ੍ਗੁਂ, ਹਂਸੋવ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਣਿਕਂ 11 ਨਿਕੂਜ।
‘‘Khippaṃ giraṃ eraya vaggu vagguṃ, haṃsova paggayha saṇikaṃ 12 nikūja;
ਬਿਨ੍ਦੁਸ੍ਸਰੇਨ ਸੁવਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ, ਸਬ੍ਬੇવ ਤੇ ਉਜ੍ਜੁਗਤਾ ਸੁਣੋਮ॥
Bindussarena suvikappitena, sabbeva te ujjugatā suṇoma.
੩੫੩.
353.
‘‘ਪਹੀਨਜਾਤਿਮਰਣਂ ਅਸੇਸਂ, ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਧੋਨਂ 13 વਦੇਸ੍ਸਾਮਿ ਧਮ੍ਮਂ।
‘‘Pahīnajātimaraṇaṃ asesaṃ, niggayha dhonaṃ 14 vadessāmi dhammaṃ;
ਨ ਕਾਮਕਾਰੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ, ਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਕਾਰੋ ਚ 15 ਤਥਾਗਤਾਨਂ॥
Na kāmakāro hi puthujjanānaṃ, saṅkheyyakāro ca 16 tathāgatānaṃ.
੩੫੪.
354.
‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨવੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਤવੇਦਂ, ਸਮੁਜ੍ਜੁਪਞ੍ਞਸ੍ਸ 17 ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ।
‘‘Sampannaveyyākaraṇaṃ tavedaṃ, samujjupaññassa 18 samuggahītaṃ;
ਅਯਮਞ੍ਜਲੀ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਸੁਪ੍ਪਣਾਮਿਤੋ, ਮਾ ਮੋਹਯੀ ਜਾਨਮਨੋਮਪਞ੍ਞ॥
Ayamañjalī pacchimo suppaṇāmito, mā mohayī jānamanomapañña.
੩੫੫.
355.
‘‘ਪਰੋવਰਂ 19 ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ વਿਦਿਤ੍વਾ, ਮਾ ਮੋਹਯੀ ਜਾਨਮਨੋਮવੀਰ।
‘‘Parovaraṃ 20 ariyadhammaṃ viditvā, mā mohayī jānamanomavīra;
વਾਰਿਂ ਯਥਾ ਘਮ੍ਮਨਿ ਘਮ੍ਮਤਤ੍ਤੋ, વਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਸੁਤਂ ਪવਸ੍ਸ 21॥
Vāriṃ yathā ghammani ghammatatto, vācābhikaṅkhāmi sutaṃ pavassa 22.
੩੫੬.
356.
‘‘ਯਦਤ੍ਥਿਕਂ 23 ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਚਰੀ, ਕਪ੍ਪਾਯਨੋ ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸ ਤਂ ਅਮੋਘਂ।
‘‘Yadatthikaṃ 24 brahmacariyaṃ acarī, kappāyano kaccissa taṃ amoghaṃ;
ਨਿਬ੍ਬਾਯਿ ਸੋ ਆਦੁ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸੋ, ਯਥਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਹੁ ਤਂ ਸੁਣੋਮ’’॥
Nibbāyi so ādu saupādiseso, yathā vimutto ahu taṃ suṇoma’’.
੩੫੭.
357.
ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਂ ਮਰਣਂ ਅਸੇਸਂ,’’
Atāri jātiṃ maraṇaṃ asesaṃ,’’
ਇਚ੍ਚਬ੍ਰવੀ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਚਸੇਟ੍ਠੋ॥
Iccabravī bhagavā pañcaseṭṭho.
੩੫੮.
358.
‘‘ਏਸ ਸੁਤ੍વਾ ਪਸੀਦਾਮਿ, વਚੋ ਤੇ ਇਸਿਸਤ੍ਤਮ।
‘‘Esa sutvā pasīdāmi, vaco te isisattama;
ਅਮੋਘਂ ਕਿਰ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠਂ, ਨ ਮਂ વਞ੍ਚੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ॥
Amoghaṃ kira me puṭṭhaṃ, na maṃ vañcesi brāhmaṇo.
੩੫੯.
359.
‘‘ਯਥਾવਾਦੀ ਤਥਾਕਾਰੀ, ਅਹੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ।
‘‘Yathāvādī tathākārī, ahu buddhassa sāvako;
ਅਚ੍ਛਿਦਾ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਜਾਲਂ, ਤਤਂ ਮਾਯਾવਿਨੋ ਦਲ਼੍ਹਂ॥
Acchidā maccuno jālaṃ, tataṃ māyāvino daḷhaṃ.
੩੬੦.
360.
‘‘ਅਦ੍ਦਸਾ ਭਗવਾ ਆਦਿਂ, ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯੋ।
‘‘Addasā bhagavā ādiṃ, upādānassa kappiyo;
ਅਚ੍ਚਗਾ વਤ ਕਪ੍ਪਾਯਨੋ, ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ ਸੁਦੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ॥
Accagā vata kappāyano, maccudheyyaṃ suduttara’’nti.
ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਂ ਦ੍વਾਦਸਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Nigrodhakappasuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ੧੨. ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤ-(વਙ੍ਗੀਸਸੁਤ੍ਤ)-વਣ੍ਣਨਾ • 12. Nigrodhakappasutta-(vaṅgīsasutta)-vaṇṇanā