Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
७. निक्कड्ढनसिक्खापदवण्णना
7. Nikkaḍḍhanasikkhāpadavaṇṇanā
१२६. सत्तमसिक्खापदे – एकेन पयोगेन बहुकेपि द्वारे अतिक्कामेतीति ये चतुभूमकपञ्चभूमका पासादा छसत्तकोट्ठकानि वा चतुस्सालानि, तादिसेसु सेनासनेसु हत्थेसु वा गीवाय वा गहेत्वा अन्तरा अट्ठपेन्तो एकेन पयोगेन अतिक्कामेति, एकमेव पाचित्तियं। ठपेत्वा ठपेत्वा नानापयोगेहि अतिक्कामेन्तस्स द्वारगणनाय पाचित्तियानि। हत्थेन अनामसित्वा ‘‘निक्खमा’’ति वत्वा वाचाय निक्कड्ढन्तस्सापि एसेव नयो।
126. Sattamasikkhāpade – ekena payogena bahukepi dvāre atikkāmetīti ye catubhūmakapañcabhūmakā pāsādā chasattakoṭṭhakāni vā catussālāni, tādisesu senāsanesu hatthesu vā gīvāya vā gahetvā antarā aṭṭhapento ekena payogena atikkāmeti, ekameva pācittiyaṃ. Ṭhapetvā ṭhapetvā nānāpayogehi atikkāmentassa dvāragaṇanāya pācittiyāni. Hatthena anāmasitvā ‘‘nikkhamā’’ti vatvā vācāya nikkaḍḍhantassāpi eseva nayo.
अञ्ञं आणापेतीति एत्थ ‘‘इमं निक्कड्ढा’’ति आणत्तिमत्ते दुक्कटं। सचे सो सकिं आणत्तो बहुकेपि द्वारे अतिक्कामेति, एकं पाचित्तियं। सचे पन ‘‘एत्तकानि द्वारानि निक्कड्ढाही’’ति वा ‘‘याव महाद्वारं ताव निक्कड्ढाही’’ति वा एवं नियामेत्वा आणत्तो होति, द्वारगणनाय पाचित्तियानि।
Aññaṃ āṇāpetīti ettha ‘‘imaṃ nikkaḍḍhā’’ti āṇattimatte dukkaṭaṃ. Sace so sakiṃ āṇatto bahukepi dvāre atikkāmeti, ekaṃ pācittiyaṃ. Sace pana ‘‘ettakāni dvārāni nikkaḍḍhāhī’’ti vā ‘‘yāva mahādvāraṃ tāva nikkaḍḍhāhī’’ti vā evaṃ niyāmetvā āṇatto hoti, dvāragaṇanāya pācittiyāni.
तस्स परिक्खारन्ति यंकिञ्चि तस्स सन्तकं पत्तचीवरपरिस्सावनधमकरणमञ्चपीठभिसिबिम्बोहनादिभेदं, अन्तमसो रजनछल्लिम्पि; यो निक्कड्ढति वा निक्कड्ढापेति वा; तस्स वत्थुगणनाय दुक्कटानि । गाळ्हं बन्धित्वा ठपितेसु पन एकाव आपत्तीति महापच्चरियं वुत्तं।
Tassaparikkhāranti yaṃkiñci tassa santakaṃ pattacīvaraparissāvanadhamakaraṇamañcapīṭhabhisibimbohanādibhedaṃ, antamaso rajanachallimpi; yo nikkaḍḍhati vā nikkaḍḍhāpeti vā; tassa vatthugaṇanāya dukkaṭāni . Gāḷhaṃ bandhitvā ṭhapitesu pana ekāva āpattīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
१२७. अञ्ञस्स पुग्गलिकेति इधापि विस्सासिकपुग्गलिकं अत्तनो पुग्गलिकसदिसमेव। यथा च इध; एवं सब्बत्थ। यत्र पन विसेसो भविस्सति, तत्र वक्खाम।
127.Aññassa puggaliketi idhāpi vissāsikapuggalikaṃ attano puggalikasadisameva. Yathā ca idha; evaṃ sabbattha. Yatra pana viseso bhavissati, tatra vakkhāma.
१२८. अलज्जिं निक्कड्ढति वातिआदीसु भण्डनकारककलहकारकमेव सकलसङ्घारामतो निक्कड्ढितुं लभति, सो हि पक्खं लभित्वा सङ्घम्पि भिन्देय्य। अलज्जीआदयो पन अत्तनो वसनट्ठानतोयेव निक्कड्ढितब्बा, सकलसङ्घारामतो निक्कड्ढितुं न वट्टति। उम्मत्तकस्साति सयं उम्मत्तकस्स अनापत्ति। सेसं उत्तानमेवाति।
128.Alajjiṃ nikkaḍḍhati vātiādīsu bhaṇḍanakārakakalahakārakameva sakalasaṅghārāmato nikkaḍḍhituṃ labhati, so hi pakkhaṃ labhitvā saṅghampi bhindeyya. Alajjīādayo pana attano vasanaṭṭhānatoyeva nikkaḍḍhitabbā, sakalasaṅghārāmato nikkaḍḍhituṃ na vaṭṭati. Ummattakassāti sayaṃ ummattakassa anāpatti. Sesaṃ uttānamevāti.
तिसमुट्ठानं – कायचित्ततो वाचाचित्ततो कायवाचाचित्ततो च समुट्ठाति, किरियं, सञ्ञाविमोक्खं, सचित्तकं, लोकवज्जं, कायकम्मं, वचीकम्मं, अकुसलचित्तं, दुक्खवेदनन्ति।
Tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
निक्कड्ढनसिक्खापदं सत्तमं।
Nikkaḍḍhanasikkhāpadaṃ sattamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / २. भूतगामवग्गो • 2. Bhūtagāmavaggo
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ७. निक्कड्ढनसिक्खापदवण्णना • 7. Nikkaḍḍhanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ७. निक्कड्ढनसिक्खापदवण्णना • 7. Nikkaḍḍhanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ७. निक्कड्ढनसिक्खापदवण्णना • 7. Nikkaḍḍhanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. निक्कड्ढनसिक्खापदं • 7. Nikkaḍḍhanasikkhāpadaṃ