| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
८. वङ्गीससंयुत्तं
8. Vaṅgīsasaṃyuttaṃ
१. निक्खन्तसुत्तं
1. Nikkhantasuttaṃ
२०९. एवं मे सुतं – एकं समयं आयस्मा वङ्गीसो आळवियं विहरति अग्गाळवे चेतिये आयस्मता निग्रोधकप्पेन उपज्झायेन सद्धिं। तेन खो पन समयेन आयस्मा वङ्गीसो नवको होति अचिरपब्बजितो ओहिय्यको विहारपालो। अथ खो सम्बहुला इत्थियो समलङ्करित्वा येन अग्गाळवको आरामो तेनुपसङ्कमिंसु विहारपेक्खिकायो। अथ खो आयस्मतो वङ्गीसस्स ता इत्थियो दिस्वा अनभिरति उप्पज्जति, रागो चित्तं अनुद्धंसेति। अथ खो आयस्मतो वङ्गीसस्स एतदहोसि – ‘‘अलाभा वत मे, न वत मे लाभा; दुल्लद्धं वत मे, न वत मे सुलद्धं; यस्स मे अनभिरति उप्पन्ना, रागो चित्तं अनुद्धंसेति, तं कुतेत्थ लब्भा, यं मे परो अनभिरतिं विनोदेत्वा अभिरतिं उप्पादेय्य। यंनूनाहं अत्तनाव अत्तनो अनभिरतिं विनोदेत्वा अभिरतिं उप्पादेय्य’’न्ति। अथ खो आयस्मा वङ्गीसो अत्तनाव अत्तनो अनभिरतिं विनोदेत्वा अभिरतिं उप्पादेत्वा तायं वेलायं इमा गाथायो अभासि –
209. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā vaṅgīso āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye āyasmatā nigrodhakappena upajjhāyena saddhiṃ. Tena kho pana samayena āyasmā vaṅgīso navako hoti acirapabbajito ohiyyako vihārapālo. Atha kho sambahulā itthiyo samalaṅkaritvā yena aggāḷavako ārāmo tenupasaṅkamiṃsu vihārapekkhikāyo. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa tā itthiyo disvā anabhirati uppajjati, rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa etadahosi – ‘‘alābhā vata me, na vata me lābhā; dulladdhaṃ vata me, na vata me suladdhaṃ; yassa me anabhirati uppannā, rāgo cittaṃ anuddhaṃseti, taṃ kutettha labbhā, yaṃ me paro anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādeyya. Yaṃnūnāhaṃ attanāva attano anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādeyya’’nti. Atha kho āyasmā vaṅgīso attanāva attano anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādetvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘निक्खन्तं वत मं सन्तं, अगारस्मानगारियं।
‘‘Nikkhantaṃ vata maṃ santaṃ, agārasmānagāriyaṃ;
वितक्का उपधावन्ति, पगब्भा कण्हतो इमे॥
Vitakkā upadhāvanti, pagabbhā kaṇhato ime.
‘‘उग्गपुत्ता महिस्सासा, सिक्खिता दळ्हधम्मिनो।
‘‘Uggaputtā mahissāsā, sikkhitā daḷhadhammino;
समन्ता परिकिरेय्युं, सहस्सं अपलायिनं॥
Samantā parikireyyuṃ, sahassaṃ apalāyinaṃ.
नेव मं ब्याधयिस्सन्ति 3, धम्मे सम्हि पतिट्ठितं॥
Neva maṃ byādhayissanti 4, dhamme samhi patiṭṭhitaṃ.
‘‘सक्खी हि मे सुतं एतं, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो।
‘‘Sakkhī hi me sutaṃ etaṃ, buddhassādiccabandhuno;
निब्बानगमनं मग्गं, तत्थ मे निरतो मनो॥
Nibbānagamanaṃ maggaṃ, tattha me nirato mano.
‘‘एवञ्चे मं विहरन्तं, पापिम उपगच्छसि।
‘‘Evañce maṃ viharantaṃ, pāpima upagacchasi;
तथा मच्चु करिस्सामि, न मे मग्गम्पि दक्खसी’’ति॥
Tathā maccu karissāmi, na me maggampi dakkhasī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. निक्खन्तसुत्तवण्णना • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १. निक्खन्तसुत्तवण्णना • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
