๑. นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา

1. Nikkhantasuttavaṇṇanā

๒๐๙. อาฬวิยนฺติ อาฬวินครสมีเปฯ อคฺคเจติเยติ โคตมกเจติยาทีหิ อุตฺตมเจติเยฯ ตํ กิร ภูมิรามเณยฺยกภาเวน มนุญฺญตาย ปธานยุตฺตตาทิสมฺปตฺติยา จ อิตรเจติเยหิ เสฎฺฐสมฺมตํฯ กปฺปเตฺถเรนาติ ‘‘กโปฺป’’ติ โคตฺตโต อาคตนาโม เถโร, สหสฺสปุราณชฎิลานํ อพฺภนฺตเร อยํ มหาเถโรฯ โอหีนโกติ เถเรสุ คามํ ปิณฺฑาย ปวิเฎฺฐสุ วิหาเร เอว อวหีนโก ฐิโตฯ ตตฺถ การณมาห ‘‘วิหารปาโล’’ติอาทิฯ สมลงฺกริตฺวาติ สมํ อลงฺกาเรน อลงฺกริตฺวาฯ กุสลจิตฺตํ วิทฺธํเสติ ปวตฺติตุํ อปฺปทานวเสนฯ เอตสฺมินฺติ เอตสฺมิํ ราเค อุปฺปเนฺนฯ ‘‘เอกสฺมิ’’นฺติ วา ปาโฐ, เอกสฺมิํ วิสภาควตฺถุเก ราเค อุปฺปเนฺนฯ ธโมฺม วาติ มม จิเตฺต อุปฺปชฺชนกโต อโญฺญ ธโมฺม วาฯ เยน การเณน ปโร อนภิรติํ วิโนเทตฺวา อิทาเนว อภิรติํ อุปฺปาเทยฺย, ตํ การณํ กุโต ลพฺภาติ โยชนา, ตํ การณํ นตฺถีติ อโตฺถ, ตสฺส อภาวการณวจนํฯ

209.Āḷaviyanti āḷavinagarasamīpe. Aggacetiyeti gotamakacetiyādīhi uttamacetiye. Taṃ kira bhūmirāmaṇeyyakabhāvena manuññatāya padhānayuttatādisampattiyā ca itaracetiyehi seṭṭhasammataṃ. Kappattherenāti ‘‘kappo’’ti gottato āgatanāmo thero, sahassapurāṇajaṭilānaṃ abbhantare ayaṃ mahāthero. Ohīnakoti theresu gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhesu vihāre eva avahīnako ṭhito. Tattha kāraṇamāha ‘‘vihārapālo’’tiādi. Samalaṅkaritvāti samaṃ alaṅkārena alaṅkaritvā. Kusalacittaṃ viddhaṃseti pavattituṃ appadānavasena. Etasminti etasmiṃ rāge uppanne. ‘‘Ekasmi’’nti vā pāṭho, ekasmiṃ visabhāgavatthuke rāge uppanne. Dhammo vāti mama citte uppajjanakato añño dhammo vā. Yena kāraṇena paro anabhiratiṃ vinodetvā idāneva abhiratiṃ uppādeyya, taṃ kāraṇaṃ kuto labbhāti yojanā, taṃ kāraṇaṃ natthīti attho, tassa abhāvakāraṇavacanaṃ.

อนคาริยนฺติ อคารวิรหโต อนคารํ ปพฺพชฺชาฯ ตตฺถ นิยุตฺตตฺตา อนคาริยํ ก-การสฺส ย-การํ กตฺวา, ปพฺพชิตนฺติ อโตฺถฯ อาธาวนฺตีติ หทยํ อภิภวิตฺวา ธาวนฺติฯ อุคฺคตานนฺติ อุฬารานํ ปุตฺตาฯ เตนาห ‘‘มเหสกฺขา ราชญฺญภูตา’’ติฯ อุตฺตมปฺปมาณนฺติ สหสฺสปลํ สมนฺตาติ สมนฺตโตฯ ปริกิเรยฺยุนฺติ วิเชฺฌยฺยุํฯ เอตสฺมา สหสฺสาติ ยถาวุตฺตา ธนุคฺคหสหสฺสโตฯ อติเรกตรา อเนกสหสฺสาฯ อิตฺถิโย โอโลกนสิตลปิตโรทิตสเร ขิปนฺติโยฯ เนว มํ พฺยาธยิสฺสนฺติ เนว มํ นิชฺฌายิสฺสนฺติฯ ‘‘พฺยาธยิสฺสตี’’ติ ปาโฐติ วุตฺตํ ‘‘จาเลตุํ น สกฺขิสฺสตีติ อโตฺถ’’ติฯ ธเมฺม สมฺหีติ สเก สนฺติเก ปติฎฺฐิเต สาสนธเมฺมฯ เตนาห ‘‘อนภิรติํ วิโนเทตฺวา’’ติอาทิฯ

Anagāriyanti agāravirahato anagāraṃ pabbajjā. Tattha niyuttattā anagāriyaṃ ka-kārassa ya-kāraṃ katvā, pabbajitanti attho. Ādhāvantīti hadayaṃ abhibhavitvā dhāvanti. Uggatānanti uḷārānaṃ puttā. Tenāha ‘‘mahesakkhā rājaññabhūtā’’ti. Uttamappamāṇanti sahassapalaṃ samantāti samantato. Parikireyyunti vijjheyyuṃ. Etasmā sahassāti yathāvuttā dhanuggahasahassato. Atirekatarā anekasahassā. Itthiyo olokanasitalapitaroditasare khipantiyo. Neva maṃ byādhayissanti neva maṃ nijjhāyissanti. ‘‘Byādhayissatī’’ti pāṭhoti vuttaṃ ‘‘cāletuṃ na sakkhissatīti attho’’ti. Dhamme samhīti sake santike patiṭṭhite sāsanadhamme. Tenāha ‘‘anabhiratiṃvinodetvā’’tiādi.

มคฺคนฺติ ‘‘มโคฺค’’ติ วตฺตเพฺพ ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตํฯ เตนาห ‘‘โส หิ นิพฺพานสฺส ปุพฺพภาคมโคฺคฺค’’ติฯ

Magganti ‘‘maggo’’ti vattabbe liṅgavipallāsena vuttaṃ. Tenāha ‘‘so hi nibbānassa pubbabhāgamagggo’’ti.

นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Nikkhantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: ๒. อรติสุตฺตวณฺณนา • 2. Aratisuttavaṇṇanā

Related texts:

ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. นิกฺขนฺตสุตฺตํ • 1. Nikkhantasuttaṃ

อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact