| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮. ವಙ್ಗೀಸಸಂಯುತ್ತಂ
8. Vaṅgīsasaṃyuttaṃ
೧. ನಿಕ್ಖನ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
೨೦೯. ಆಳವಿಯನ್ತಿ ಆಳವಿನಗರಸಮೀಪೇ। ಅಗ್ಗಚೇತಿಯೇತಿ ಗೋತಮಕಚೇತಿಯಾದೀಹಿ ಉತ್ತಮಚೇತಿಯೇ। ತಂ ಕಿರ ಭೂಮಿರಾಮಣೇಯ್ಯಕಭಾವೇನ ಮನುಞ್ಞತಾಯ ಪಧಾನಯುತ್ತತಾದಿಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಇತರಚೇತಿಯೇಹಿ ಸೇಟ್ಠಸಮ್ಮತಂ। ಕಪ್ಪತ್ಥೇರೇನಾತಿ ‘‘ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ಗೋತ್ತತೋ ಆಗತನಾಮೋ ಥೇರೋ, ಸಹಸ್ಸಪುರಾಣಜಟಿಲಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಯಂ ಮಹಾಥೇರೋ। ಓಹೀನಕೋತಿ ಥೇರೇಸು ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠೇಸು ವಿಹಾರೇ ಏವ ಅವಹೀನಕೋ ಠಿತೋ। ತತ್ಥ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ವಿಹಾರಪಾಲೋ’’ತಿಆದಿ। ಸಮಲಙ್ಕರಿತ್ವಾತಿ ಸಮಂ ಅಲಙ್ಕಾರೇನ ಅಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ। ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ವಿದ್ಧಂಸೇತಿ ಪವತ್ತಿತುಂ ಅಪ್ಪದಾನವಸೇನ। ಏತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ರಾಗೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ। ‘‘ಏಕಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಸಭಾಗವತ್ಥುಕೇ ರಾಗೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ। ಧಮ್ಮೋ ವಾತಿ ಮಮ ಚಿತ್ತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕತೋ ಅಞ್ಞೋ ಧಮ್ಮೋ ವಾ। ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ಪರೋ ಅನಭಿರತಿಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಇದಾನೇವ ಅಭಿರತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ತಂ ಕಾರಣಂ ಕುತೋ ಲಬ್ಭಾತಿ ಯೋಜನಾ, ತಂ ಕಾರಣಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಸ ಅಭಾವಕಾರಣವಚನಂ।
209.Āḷaviyanti āḷavinagarasamīpe. Aggacetiyeti gotamakacetiyādīhi uttamacetiye. Taṃ kira bhūmirāmaṇeyyakabhāvena manuññatāya padhānayuttatādisampattiyā ca itaracetiyehi seṭṭhasammataṃ. Kappattherenāti ‘‘kappo’’ti gottato āgatanāmo thero, sahassapurāṇajaṭilānaṃ abbhantare ayaṃ mahāthero. Ohīnakoti theresu gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhesu vihāre eva avahīnako ṭhito. Tattha kāraṇamāha ‘‘vihārapālo’’tiādi. Samalaṅkaritvāti samaṃ alaṅkārena alaṅkaritvā. Kusalacittaṃ viddhaṃseti pavattituṃ appadānavasena. Etasminti etasmiṃ rāge uppanne. ‘‘Ekasmi’’nti vā pāṭho, ekasmiṃ visabhāgavatthuke rāge uppanne. Dhammo vāti mama citte uppajjanakato añño dhammo vā. Yena kāraṇena paro anabhiratiṃ vinodetvā idāneva abhiratiṃ uppādeyya, taṃ kāraṇaṃ kuto labbhāti yojanā, taṃ kāraṇaṃ natthīti attho, tassa abhāvakāraṇavacanaṃ.
ಅನಗಾರಿಯನ್ತಿ ಅಗಾರವಿರಹತೋ ಅನಗಾರಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ। ತತ್ಥ ನಿಯುತ್ತತ್ತಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಕ-ಕಾರಸ್ಸ ಯ-ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ, ಪಬ್ಬಜಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಧಾವನ್ತೀತಿ ಹದಯಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಧಾವನ್ತಿ। ಉಗ್ಗತಾನನ್ತಿ ಉಳಾರಾನಂ ಪುತ್ತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಮಹೇಸಕ್ಖಾ ರಾಜಞ್ಞಭೂತಾ’’ತಿ। ಉತ್ತಮಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ ಸಹಸ್ಸಪಲಂ ಸಮನ್ತಾತಿ ಸಮನ್ತತೋ। ಪರಿಕಿರೇಯ್ಯುನ್ತಿ ವಿಜ್ಝೇಯ್ಯುಂ। ಏತಸ್ಮಾ ಸಹಸ್ಸಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಾ ಧನುಗ್ಗಹಸಹಸ್ಸತೋ। ಅತಿರೇಕತರಾ ಅನೇಕಸಹಸ್ಸಾ। ಇತ್ಥಿಯೋ ಓಲೋಕನಸಿತಲಪಿತರೋದಿತಸರೇ ಖಿಪನ್ತಿಯೋ। ನೇವ ಮಂ ಬ್ಯಾಧಯಿಸ್ಸನ್ತಿ ನೇವ ಮಂ ನಿಜ್ಝಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ। ‘‘ಬ್ಯಾಧಯಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಚಾಲೇತುಂ ನ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮೇ ಸಮ್ಹೀತಿ ಸಕೇ ಸನ್ತಿಕೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೇ ಸಾಸನಧಮ್ಮೇ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅನಭಿರತಿಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ।
Anagāriyanti agāravirahato anagāraṃ pabbajjā. Tattha niyuttattā anagāriyaṃ ka-kārassa ya-kāraṃ katvā, pabbajitanti attho. Ādhāvantīti hadayaṃ abhibhavitvā dhāvanti. Uggatānanti uḷārānaṃ puttā. Tenāha ‘‘mahesakkhā rājaññabhūtā’’ti. Uttamappamāṇanti sahassapalaṃ samantāti samantato. Parikireyyunti vijjheyyuṃ. Etasmā sahassāti yathāvuttā dhanuggahasahassato. Atirekatarā anekasahassā. Itthiyo olokanasitalapitaroditasare khipantiyo. Neva maṃ byādhayissanti neva maṃ nijjhāyissanti. ‘‘Byādhayissatī’’ti pāṭhoti vuttaṃ ‘‘cāletuṃ na sakkhissatīti attho’’ti. Dhamme samhīti sake santike patiṭṭhite sāsanadhamme. Tenāha ‘‘anabhiratiṃvinodetvā’’tiādi.
ಮಗ್ಗನ್ತಿ ‘‘ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸೋ ಹಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗಮಗ್ಗ್ಗೋ’’ತಿ।
Magganti ‘‘maggo’’ti vattabbe liṅgavipallāsena vuttaṃ. Tenāha ‘‘so hi nibbānassa pubbabhāgamagggo’’ti.
ನಿಕ್ಖನ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nikkhantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ನಿಕ್ಖನ್ತಸುತ್ತಂ • 1. Nikkhantasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ನಿಕ್ಖನ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
