| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
8. වඞ්‌ගීසසංයුත්‌තං
8. Vaṅgīsasaṃyuttaṃ
1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
209. වඞ්‌ගීසසංයුත්‌තස්‌ස පඨමෙ අග්‌ගාළවෙ චෙතියෙති ආළවියං අග්‌ගචෙතියෙ. අනුප්‌පන්‌නෙ බුද්‌ධෙ අග්‌ගාළවගොතමකාදීනි යක්‌ඛනාගාදීනං භවනානි, චෙතියානි අහෙසුං. උප්‌පන්‌නෙ බුද්‌ධෙ තානි අපනෙත්‌වා මනුස්‌සා විහාරෙ කරිංසු. තෙසං තානෙව නාමානි ජාතානි. නිග්‍රොධකප්‌පෙනාති නිග්‍රොධරුක්‌ඛමූලවාසිනා කප්‌පත්‌ථෙරෙන. ඔහිය්‍යකොති ඔහීනකො. විහාරපාලොති සො කිර තදා අවස්‌සිකො හොති පත්‌තචීවරග්‌ගහණෙ අකොවිදො. අථ නං ථෙරා භික්‌ඛූ – ‘‘ආවුසො, ඉමානි ඡත්‌තුපාහනකත්‌තරයට්‌ඨිආදීනි ඔලොකෙන්‌තො නිසීදා’’ති විහාරරක්‌ඛකං කත්‌වා පිණ්‌ඩාය පවිසිංසු. තෙන වුත්‌තං ‘‘විහාරපාලො’’ති. සමලඞ්‌කරිත්‌වාති අත්‌තනො විභවානුරූපෙන අලඞ්‌කාරෙන අලඞ්‌කරිත්‌වා. චිත්‌තං අනුද්‌ධංසෙතීති කුසලචිත්‌තං විද්‌ධංසෙති විනාසෙති. තං කුතෙත්‌ථ ලබ්‌භාති එතස්‌මිං රාගෙ උප්‌පන්‌නෙ තං කාරණං කුතො ලබ්‌භා. යං මෙ පරොති යෙන මෙ කාරණෙන අඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො වා ධම්‌මො වා අනභිරතිං විනොදෙත්‌වා ඉදානෙව අභිරතිං උප්‌පාදෙය්‍ය ආචරියුපජ්‌ඣායාපි මං විහාරෙ ඔහාය ගතා.
209. Vaṅgīsasaṃyuttassa paṭhame aggāḷave cetiyeti āḷaviyaṃ aggacetiye. Anuppanne buddhe aggāḷavagotamakādīni yakkhanāgādīnaṃ bhavanāni, cetiyāni ahesuṃ. Uppanne buddhe tāni apanetvā manussā vihāre kariṃsu. Tesaṃ tāneva nāmāni jātāni. Nigrodhakappenāti nigrodharukkhamūlavāsinā kappattherena. Ohiyyakoti ohīnako. Vihārapāloti so kira tadā avassiko hoti pattacīvaraggahaṇe akovido. Atha naṃ therā bhikkhū – ‘‘āvuso, imāni chattupāhanakattarayaṭṭhiādīni olokento nisīdā’’ti vihārarakkhakaṃ katvā piṇḍāya pavisiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘vihārapālo’’ti. Samalaṅkaritvāti attano vibhavānurūpena alaṅkārena alaṅkaritvā. Cittaṃ anuddhaṃsetīti kusalacittaṃ viddhaṃseti vināseti. Taṃ kutettha labbhāti etasmiṃ rāge uppanne taṃ kāraṇaṃ kuto labbhā. Yaṃ me paroti yena me kāraṇena añño puggalo vā dhammo vā anabhiratiṃ vinodetvā idāneva abhiratiṃ uppādeyya ācariyupajjhāyāpi maṃ vihāre ohāya gatā.
අගාරස්‌මාති අගාරතො නික්‌ඛන්‌තං. අනගාරියන්‌ති පබ්‌බජ්‌ජං උපගතන්‌ති අත්‌ථො. කණ්‌හතොති කණ්‌හපක්‌ඛතො මාරපක්‌ඛතො ආධාවන්‌ති. උග්‌ගපුත්‌තාති උග්‌ගතානං පුත්‌තා මහෙසක්‌ඛා රාජඤ්‌ඤභූතා. දළ්‌හධම්‌මිනොති දළ්‌හධනුනො, උත්‌තමප්‌පමාණං ආචරියධනුං ධාරයමානා. සහස්‌සං අපලායිනන්‌ති යෙ තෙ සමන්‌තා සරෙහි පරිකිරෙය්‍යුං, තෙසං අපලායීනං සඞ්‌ඛං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘සහස්‌ස’’න්‌ති ආහ. එතතො භිය්‍යොති එතස්‌මා සහස්‌සා අතිරෙකතරා. නෙව මං බ්‍යාධයිස්‌සන්‌තීති මං චාලෙතුං න සක්‌ඛිස්‌සන්‌ති. ධම්‌මෙ සම්‌හි පතිට්‌ඨිතන්‌ති අනභිරතිං විනොදෙත්‌වා අභිරතිං උප්‌පාදනසමත්‌ථෙ සකෙ සාසනධම්‌මෙ පතිට්‌ඨිතං. ඉදං වුත්‌තං හොති – ඉස්‌සාසසහස්‌සෙ තාව සමන්‌තා සරෙහි පරිකිරන්‌තෙ සික්‌ඛිතො පුරිසො දණ්‌ඩකං ගහෙත්‌වා සබ්‌බෙ සරෙ සරීරෙ අපතමානෙ අන්‌තරාව පහරිත්‌වා පාදමූලෙ පාතෙති. තත්‌ථ එකොපි ඉස්‌සාසො ද්‌වෙ සරෙ එකතො න ඛිපති, ඉමා පන ඉත්‌ථියො රූපාරම්‌මණාදිවසෙන පඤ්‌ච පඤ්‌ච සරෙ එකතො ඛිපන්‌ති. එවං ඛිපන්‌තියො එතා සචෙපි අතිරෙකසහස්‌සා හොන්‌ති, නෙව මං චාලෙතුං සක්‌ඛිස්‌සන්‌තීති.
Agārasmāti agārato nikkhantaṃ. Anagāriyanti pabbajjaṃ upagatanti attho. Kaṇhatoti kaṇhapakkhato mārapakkhato ādhāvanti. Uggaputtāti uggatānaṃ puttā mahesakkhā rājaññabhūtā. Daḷhadhamminoti daḷhadhanuno, uttamappamāṇaṃ ācariyadhanuṃ dhārayamānā. Sahassaṃ apalāyinanti ye te samantā sarehi parikireyyuṃ, tesaṃ apalāyīnaṃ saṅkhaṃ dassento ‘‘sahassa’’nti āha. Etatobhiyyoti etasmā sahassā atirekatarā. Neva maṃ byādhayissantīti maṃ cāletuṃ na sakkhissanti. Dhamme samhi patiṭṭhitanti anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādanasamatthe sake sāsanadhamme patiṭṭhitaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – issāsasahasse tāva samantā sarehi parikirante sikkhito puriso daṇḍakaṃ gahetvā sabbe sare sarīre apatamāne antarāva paharitvā pādamūle pāteti. Tattha ekopi issāso dve sare ekato na khipati, imā pana itthiyo rūpārammaṇādivasena pañca pañca sare ekato khipanti. Evaṃ khipantiyo etā sacepi atirekasahassā honti, neva maṃ cāletuṃ sakkhissantīti.
සක්‌ඛී හි මෙ සුතං එතන්‌ති මයා හි සම්‌මුඛා එතං සුතං. නිබ්‌බානගමනං මග්‌ගන්‌ති විපස්‌සනං සන්‌ධායාහ. සො හි නිබ්‌බානස්‌ස පුබ්‌බභාගමග්‌ගො, ලිඞ්‌ගවිපල්‌ලාසෙන පන ‘‘මග්‌ග’’න්‌ති ආහ. තත්‌ථ මෙති තස්‌මිං මෙ අත්‌තනො තරුණවිපස්‌සනාසඞ්‌ඛාතෙ නිබ්‌බානගමනමග්‌ගෙ මනො නිරතො. පාපිමාති කිලෙසං ආලපති. මච්‌චූතිපි තමෙව ආලපති. න මෙ මග්‌ගම්‌පි දක්‌ඛසීති යථා මෙ භවයොනිආදීසු ගතමග්‌ගම්‌පි න පස්‌සසි, තථා කරිස්‌සාමීති. පඨමං.
Sakkhī hi me sutaṃ etanti mayā hi sammukhā etaṃ sutaṃ. Nibbānagamanaṃ magganti vipassanaṃ sandhāyāha. So hi nibbānassa pubbabhāgamaggo, liṅgavipallāsena pana ‘‘magga’’nti āha. Tattha meti tasmiṃ me attano taruṇavipassanāsaṅkhāte nibbānagamanamagge mano nirato. Pāpimāti kilesaṃ ālapati. Maccūtipi tameva ālapati. Na me maggampi dakkhasīti yathā me bhavayoniādīsu gatamaggampi na passasi, tathā karissāmīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තං • 1. Nikkhantasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
