| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
8. වඞ්‌ගීසසංයුත්‌තං
8. Vaṅgīsasaṃyuttaṃ
1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
209. ආළවියන්‌ති ආළවිනගරසමීපෙ. අග්‌ගචෙතියෙති ගොතමකචෙතියාදීහි උත්‌තමචෙතියෙ. තං කිර භූමිරාමණෙය්‍යකභාවෙන මනුඤ්‌ඤතාය පධානයුත්‌තතාදිසම්‌පත්‌තියා ච ඉතරචෙතියෙහි සෙට්‌ඨසම්‌මතං. කප්‌පත්‌ථෙරෙනාති ‘‘කප්‌පො’’ති ගොත්‌තතො ආගතනාමො ථෙරො, සහස්‌සපුරාණජටිලානං අබ්‌භන්‌තරෙ අයං මහාථෙරො. ඔහීනකොති ථෙරෙසු ගාමං පිණ්‌ඩාය පවිට්‌ඨෙසු විහාරෙ එව අවහීනකො ඨිතො. තත්‌ථ කාරණමාහ ‘‘විහාරපාලො’’තිආදි. සමලඞ්‌කරිත්‌වාති සමං අලඞ්‌කාරෙන අලඞ්‌කරිත්‌වා. කුසලචිත්‌තං විද්‌ධංසෙති පවත්‌තිතුං අප්‌පදානවසෙන. එතස්‌මින්‌ති එතස්‌මිං රාගෙ උප්‌පන්‌නෙ. ‘‘එකස්‌මි’’න්‌ති වා පාඨො, එකස්‌මිං විසභාගවත්‌ථුකෙ රාගෙ උප්‌පන්‌නෙ. ධම්‌මො වාති මම චිත්‌තෙ උප්‌පජ්‌ජනකතො අඤ්‌ඤො ධම්‌මො වා. යෙන කාරණෙන පරො අනභිරතිං විනොදෙත්‌වා ඉදානෙව අභිරතිං උප්‌පාදෙය්‍ය, තං කාරණං කුතො ලබ්‌භාති යොජනා, තං කාරණං නත්‌ථීති අත්‌ථො, තස්‌ස අභාවකාරණවචනං.
209.Āḷaviyanti āḷavinagarasamīpe. Aggacetiyeti gotamakacetiyādīhi uttamacetiye. Taṃ kira bhūmirāmaṇeyyakabhāvena manuññatāya padhānayuttatādisampattiyā ca itaracetiyehi seṭṭhasammataṃ. Kappattherenāti ‘‘kappo’’ti gottato āgatanāmo thero, sahassapurāṇajaṭilānaṃ abbhantare ayaṃ mahāthero. Ohīnakoti theresu gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhesu vihāre eva avahīnako ṭhito. Tattha kāraṇamāha ‘‘vihārapālo’’tiādi. Samalaṅkaritvāti samaṃ alaṅkārena alaṅkaritvā. Kusalacittaṃ viddhaṃseti pavattituṃ appadānavasena. Etasminti etasmiṃ rāge uppanne. ‘‘Ekasmi’’nti vā pāṭho, ekasmiṃ visabhāgavatthuke rāge uppanne. Dhammo vāti mama citte uppajjanakato añño dhammo vā. Yena kāraṇena paro anabhiratiṃ vinodetvā idāneva abhiratiṃ uppādeyya, taṃ kāraṇaṃ kuto labbhāti yojanā, taṃ kāraṇaṃ natthīti attho, tassa abhāvakāraṇavacanaṃ.
අනගාරියන්‌ති අගාරවිරහතො අනගාරං පබ්‌බජ්‌ජා. තත්‌ථ නියුත්‌තත්‌තා අනගාරියං ක-කාරස්‌ස ය-කාරං කත්‌වා, පබ්‌බජිතන්‌ති අත්‌ථො. ආධාවන්‌තීති හදයං අභිභවිත්‌වා ධාවන්‌ති. උග්‌ගතානන්‌ති උළාරානං පුත්‌තා. තෙනාහ ‘‘මහෙසක්‌ඛා රාජඤ්‌ඤභූතා’’ති. උත්‌තමප්‌පමාණන්‌ති සහස්‌සපලං සමන්‌තාති සමන්‌තතො. පරිකිරෙය්‍යුන්‌ති විජ්‌ඣෙය්‍යුං. එතස්‌මා සහස්‌සාති යථාවුත්‌තා ධනුග්‌ගහසහස්‌සතො. අතිරෙකතරා අනෙකසහස්‌සා. ඉත්‌ථියො ඔලොකනසිතලපිතරොදිතසරෙ ඛිපන්‌තියො. නෙව මං බ්‍යාධයිස්‌සන්‌ති නෙව මං නිජ්‌ඣායිස්‌සන්‌ති. ‘‘බ්‍යාධයිස්‌සතී’’ති පාඨොති වුත්‌තං ‘‘චාලෙතුං න සක්‌ඛිස්‌සතීති අත්‌ථො’’ති. ධම්‌මෙ සම්‌හීති සකෙ සන්‌තිකෙ පතිට්‌ඨිතෙ සාසනධම්‌මෙ. තෙනාහ ‘‘අනභිරතිං විනොදෙත්‌වා’’තිආදි.
Anagāriyanti agāravirahato anagāraṃ pabbajjā. Tattha niyuttattā anagāriyaṃ ka-kārassa ya-kāraṃ katvā, pabbajitanti attho. Ādhāvantīti hadayaṃ abhibhavitvā dhāvanti. Uggatānanti uḷārānaṃ puttā. Tenāha ‘‘mahesakkhā rājaññabhūtā’’ti. Uttamappamāṇanti sahassapalaṃ samantāti samantato. Parikireyyunti vijjheyyuṃ. Etasmā sahassāti yathāvuttā dhanuggahasahassato. Atirekatarā anekasahassā. Itthiyo olokanasitalapitaroditasare khipantiyo. Neva maṃ byādhayissanti neva maṃ nijjhāyissanti. ‘‘Byādhayissatī’’ti pāṭhoti vuttaṃ ‘‘cāletuṃ na sakkhissatīti attho’’ti. Dhamme samhīti sake santike patiṭṭhite sāsanadhamme. Tenāha ‘‘anabhiratiṃvinodetvā’’tiādi.
මග්‌ගන්‌ති ‘‘මග්‌ගො’’ති වත්‌තබ්‌බෙ ලිඞ්‌ගවිපල්‌ලාසෙන වුත්‌තං. තෙනාහ ‘‘සො හි නිබ්‌බානස්‌ස පුබ්‌බභාගමග්‌ග්‌ගො’’ති.
Magganti ‘‘maggo’’ti vattabbe liṅgavipallāsena vuttaṃ. Tenāha ‘‘so hi nibbānassa pubbabhāgamagggo’’ti.
නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nikkhantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තං • 1. Nikkhantasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. නික්‌ඛන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
