| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
និមន្តនភត្តកថា
Nimantanabhattakathā
និមន្តនំ បុគ្គលិកញ្ចេ, សយមេវ ឥស្សរោ។ សង្ឃិកំ បន ឧទ្ទេសភត្តេ វុត្តនយេនេវ គាហេតព្ពំ។ សចេ បនេត្ថ ទូតោ ព្យត្តោ ហោតិ, ‘‘ភន្តេ , រាជគេហេ ភិក្ខុសង្ឃស្ស ភត្តំ គណ្ហថា’’តិ អវត្វា ‘‘ភិក្ខំ គណ្ហថា’’តិ វទតិ, បិណ្ឌបាតិកានម្បិ វដ្ដតិ។ អថ ទូតោ អព្យត្តោ ‘‘ភត្តំ គណ្ហថា’’តិ វទតិ, ភត្តុទ្ទេសកោ ព្យត្តោ ‘‘ភត្ត’’ន្តិ អវត្វា ‘‘ភន្តេ, តុម្ហេ យាថា’’តិ វទតិ; ឯវម្បិ បិណ្ឌបាតិកានម្បិ វដ្ដតិ។ តុម្ហាកំ បដិបាដិយា ‘‘ភត្តំ បាបុណាតី’’តិ វុត្តេ បន ន វដ្ដតិ។ សចេ និមន្តេតុំ អាគតមនុស្សោ អាសនសាលំ បវិសិត្វា ‘‘អដ្ឋ ភិក្ខូ ទេថា’’តិ វា ‘‘អដ្ឋ បត្តេ ទេថា’’តិ វា វទតិ; ឯវម្បិ បិណ្ឌបាតិកានំ វដ្ដតិ, ‘‘តុម្ហេ ច តុម្ហេ ច គច្ឆថា’’តិ វត្តព្ពំ។ សចេ បន ‘‘អដ្ឋ ភិក្ខូ ទេថ; ភត្តំ គណ្ហថ, អដ្ឋ បត្តេ ទេថ; ភត្តំ គណ្ហថា’’តិ វទតិ, បដិបាដិយា គាហេតព្ពំ។ គាហេន្តេន បន វិច្ឆិន្ទិត្វា ‘‘ភត្ត’’ន្តិ អវទន្តេន ‘‘តុម្ហេ ច តុម្ហេ ច គច្ឆថា’’តិ វុត្តេ បិណ្ឌបាតិកានំ វដ្ដតិ។ ‘‘ភន្តេ, តុម្ហាកំ បត្តំ ទេថ, តុម្ហេ ឯថា’’តិ វុត្តេ បន ‘‘សាធុ, ឧបាសកា’’តិ គន្តព្ពំ។ សង្ឃតោ ឧទ្ទិសិត្វា ‘‘តុម្ហេ ឯថា’’តិ វុត្តេបិ យថាឋិតិកាយ គាហេតព្ពំ។
Nimantanaṃ puggalikañce, sayameva issaro. Saṅghikaṃ pana uddesabhatte vuttanayeneva gāhetabbaṃ. Sace panettha dūto byatto hoti, ‘‘bhante , rājagehe bhikkhusaṅghassa bhattaṃ gaṇhathā’’ti avatvā ‘‘bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti vadati, piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Atha dūto abyatto ‘‘bhattaṃ gaṇhathā’’ti vadati, bhattuddesako byatto ‘‘bhatta’’nti avatvā ‘‘bhante, tumhe yāthā’’ti vadati; evampi piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Tumhākaṃ paṭipāṭiyā ‘‘bhattaṃ pāpuṇātī’’ti vutte pana na vaṭṭati. Sace nimantetuṃ āgatamanusso āsanasālaṃ pavisitvā ‘‘aṭṭha bhikkhū dethā’’ti vā ‘‘aṭṭha patte dethā’’ti vā vadati; evampi piṇḍapātikānaṃ vaṭṭati, ‘‘tumhe ca tumhe ca gacchathā’’ti vattabbaṃ. Sace pana ‘‘aṭṭha bhikkhū detha; bhattaṃ gaṇhatha, aṭṭha patte detha; bhattaṃ gaṇhathā’’ti vadati, paṭipāṭiyā gāhetabbaṃ. Gāhentena pana vicchinditvā ‘‘bhatta’’nti avadantena ‘‘tumhe ca tumhe ca gacchathā’’ti vutte piṇḍapātikānaṃ vaṭṭati. ‘‘Bhante, tumhākaṃ pattaṃ detha, tumhe ethā’’ti vutte pana ‘‘sādhu, upāsakā’’ti gantabbaṃ. Saṅghato uddisitvā ‘‘tumhe ethā’’ti vuttepi yathāṭhitikāya gāhetabbaṃ.
និមន្តនភត្តឃរតោ បន បត្តត្ថាយ អាគតស្ស ឧទ្ទេសភត្តេ វុត្តនយេនេវ ឋិតិកាយ បត្តោ ទាតព្ពោ។ ឯកោ ‘‘សង្ឃតោ បដិបាដិយា បត្ត’’ន្តិ អវត្វា កេវលំ ‘‘ឯកំ បត្តំ ទេថា’’តិ វត្វា អគាហិតេយេវ បត្តេ យស្ស កស្សចិ បត្តំ គហេត្វា បូរេត្វា អាហរតិ, តំ បត្តសាមិកស្សេវ ហោតិ, ឧទ្ទេសភត្តេ វិយ ឋិតិកាយ ន គាហេតព្ពំ។ ឥធាបិ យោ អាគន្ត្វា តុណ្ហីភូតោ តិដ្ឋតិ, សោ ‘‘កស្ស សន្តិកំ អាគតោសី’’តិ វា ‘‘កស្ស បត្តំ ហរិស្សសី’’តិ វា ន វត្តព្ពោ។
Nimantanabhattagharato pana pattatthāya āgatassa uddesabhatte vuttanayeneva ṭhitikāya patto dātabbo. Eko ‘‘saṅghato paṭipāṭiyā patta’’nti avatvā kevalaṃ ‘‘ekaṃ pattaṃ dethā’’ti vatvā agāhiteyeva patte yassa kassaci pattaṃ gahetvā pūretvā āharati, taṃ pattasāmikasseva hoti, uddesabhatte viya ṭhitikāya na gāhetabbaṃ. Idhāpi yo āgantvā tuṇhībhūto tiṭṭhati, so ‘‘kassa santikaṃ āgatosī’’ti vā ‘‘kassa pattaṃ harissasī’’ti vā na vattabbo.
បុច្ឆាសភាគេន ហិ ‘‘តុម្ហាកំ សន្តិកំ អាគតោ, តុម្ហាកំ បត្តំ ហរិស្សាមី’’តិ វទេយ្យ, តតោ សោ ភិក្ខុ ភិក្ខូហិ ជិគុច្ឆនីយោ អស្ស។ ‘‘កុហិំ គច្ឆសិ, កិំ ករោន្តោ អាហិណ្ឌសី’’តិ បន វុត្តេ ‘‘តស្ស បត្តត្ថាយ អាគតោម្ហី’’តិ វទន្តស្ស បដិបាដិយា ភត្តដ្ឋិតិកាយ គាហេត្វា បត្តោ ទាតព្ពោ។ ‘‘ភត្តាហរណកបត្តំ ទេថា’’តិ វុត្តេបិ បដិបាដិយា ភត្តដ្ឋិតិកាយ ឯវ ទាតព្ពោ។ សចេ អាហរិត្វា ‘‘សព្ពោ សង្ឃោ ភុញ្ជតូ’’តិ វទតិ, ភាជេត្វា ភុញ្ជិតព្ពំ។ បត្តសាមិកស្ស អតិក្កន្តម្បិ ឋិតិកំ ឋបេត្វា អញ្ញំ បដិបាដិភត្តំ គាហេតព្ពំ។
Pucchāsabhāgena hi ‘‘tumhākaṃ santikaṃ āgato, tumhākaṃ pattaṃ harissāmī’’ti vadeyya, tato so bhikkhu bhikkhūhi jigucchanīyo assa. ‘‘Kuhiṃ gacchasi, kiṃ karonto āhiṇḍasī’’ti pana vutte ‘‘tassa pattatthāya āgatomhī’’ti vadantassa paṭipāṭiyā bhattaṭṭhitikāya gāhetvā patto dātabbo. ‘‘Bhattāharaṇakapattaṃ dethā’’ti vuttepi paṭipāṭiyā bhattaṭṭhitikāya eva dātabbo. Sace āharitvā ‘‘sabbo saṅgho bhuñjatū’’ti vadati, bhājetvā bhuñjitabbaṃ. Pattasāmikassa atikkantampi ṭhitikaṃ ṭhapetvā aññaṃ paṭipāṭibhattaṃ gāhetabbaṃ.
ឯកោ បាតិយា ភត្តំ អាហរិត្វា ‘‘សង្ឃស្ស ទម្មី’’តិ វទតិ, អាលោបភត្តដ្ឋិតិកតោ បដ្ឋាយ អាលោបសង្ខេបេន ភាជេតព្ពំ។ សចេ បន តុណ្ហីភូតោ អច្ឆតិ, ‘‘កស្ស តេ អាភតំ, កស្ស ទាតុកាមោសី’’តិ ន វត្តព្ពោ។ សចេ បន ‘‘កុហិំ គច្ឆសិ, កិំ ករោន្តោ អាហិណ្ឌសី’’តិ វុត្តេ ‘‘សង្ឃស្ស មេ ភត្តំ អាភតំ, ថេរានំ មេ ភត្តំ អាភត’’ន្តិ វទតិ, គហេត្វា អាលោបភត្តដ្ឋិតិកាយ ភាជេតព្ពំ។ សចេ បន ឯវំ អាភតំ ពហុំ ហោតិ, សកលស្ស សង្ឃស្ស ពហុ ហោតិ, អភិហដភិក្ខា នាម បិណ្ឌបាតិកានម្បិ វដ្ដតិ, ឋិតិកាបុច្ឆនកិច្ចំ នត្ថិ, ថេរាសនតោ បដ្ឋាយ បត្តំ បូរេត្វា ទាតព្ពំ។
Eko pātiyā bhattaṃ āharitvā ‘‘saṅghassa dammī’’ti vadati, ālopabhattaṭṭhitikato paṭṭhāya ālopasaṅkhepena bhājetabbaṃ. Sace pana tuṇhībhūto acchati, ‘‘kassa te ābhataṃ, kassa dātukāmosī’’ti na vattabbo. Sace pana ‘‘kuhiṃ gacchasi, kiṃ karonto āhiṇḍasī’’ti vutte ‘‘saṅghassa me bhattaṃ ābhataṃ, therānaṃ me bhattaṃ ābhata’’nti vadati, gahetvā ālopabhattaṭṭhitikāya bhājetabbaṃ. Sace pana evaṃ ābhataṃ bahuṃ hoti, sakalassa saṅghassa bahu hoti, abhihaṭabhikkhā nāma piṇḍapātikānampi vaṭṭati, ṭhitikāpucchanakiccaṃ natthi, therāsanato paṭṭhāya pattaṃ pūretvā dātabbaṃ.
ឧបាសកោ សង្ឃត្ថេរស្ស វា គន្ថធុតង្គវសេន អភិញ្ញាតស្ស វា ភត្តុទ្ទេសកស្ស វា បហិណាតិ ‘‘អម្ហាកំ ភត្តគហណត្ថាយ អដ្ឋ ភិក្ខូ គហេត្វា អាគច្ឆថា’’តិ, សចេបិ ញាតិឧបដ្ឋាកេហិ បេសិតំ ហោតិ, ឥមេ តយោ ជនា បុច្ឆិតុំ ន លភន្តិ, អារុឡ្ហាយេវ មាតិកំ, សង្ឃតោ អដ្ឋ ភិក្ខូ ឧទ្ទិសាបេត្វា អត្តនវមេហិ គន្តព្ពំ។ កស្មា? ភិក្ខុសង្ឃស្ស ហិ ឯតេ ភិក្ខូ និស្សាយ លាភោ ឧប្បជ្ជតីតិ។ គន្ថធុតង្គាទីហិ បន អនភិញ្ញាតោ អាវាសិកភិក្ខុ បុច្ឆិតុំ លភតិ, តស្មា តេន ‘‘កិំ សង្ឃតោ គណ្ហាមិ, ឧទាហុ យេ ជានាមិ, តេហិ សទ្ធិំ អាគច្ឆាមី’’តិ មាតិកំ អារោបេត្វា យថា ទាយកា វទន្តិ, តថា បដិបជ្ជិតព្ពំ។ ‘‘តុម្ហាកំ និស្សិតកេ វា យេ វា ជានាថ, តេ គហេត្វា ឯថា’’តិ វុត្តេ បន យេ ឥច្ឆន្តិ, តេហិ សទ្ធិំ គន្តុំ លភតិ។ សចេ ‘‘អដ្ឋ ភិក្ខូ បហិណថា’’តិ បេសេន្តិ, សង្ឃតោវ បេសេតព្ពា។ អត្តនា សចេ អញ្ញស្មិំ គាមេ សក្កា ហោតិ ភិក្ខា លភិតុំ, អញ្ញោ គាមោ គន្តព្ពោ។ ន សក្កា ចេ ហោតិ លភិតុំ, សោយេវ គាមោ បិណ្ឌាយ បវិសិតព្ពោ។
Upāsako saṅghattherassa vā ganthadhutaṅgavasena abhiññātassa vā bhattuddesakassa vā pahiṇāti ‘‘amhākaṃ bhattagahaṇatthāya aṭṭha bhikkhū gahetvā āgacchathā’’ti, sacepi ñātiupaṭṭhākehi pesitaṃ hoti, ime tayo janā pucchituṃ na labhanti, āruḷhāyeva mātikaṃ, saṅghato aṭṭha bhikkhū uddisāpetvā attanavamehi gantabbaṃ. Kasmā? Bhikkhusaṅghassa hi ete bhikkhū nissāya lābho uppajjatīti. Ganthadhutaṅgādīhi pana anabhiññāto āvāsikabhikkhu pucchituṃ labhati, tasmā tena ‘‘kiṃ saṅghato gaṇhāmi, udāhu ye jānāmi, tehi saddhiṃ āgacchāmī’’ti mātikaṃ āropetvā yathā dāyakā vadanti, tathā paṭipajjitabbaṃ. ‘‘Tumhākaṃ nissitake vā ye vā jānātha, te gahetvā ethā’’ti vutte pana ye icchanti, tehi saddhiṃ gantuṃ labhati. Sace ‘‘aṭṭha bhikkhū pahiṇathā’’ti pesenti, saṅghatova pesetabbā. Attanā sace aññasmiṃ gāme sakkā hoti bhikkhā labhituṃ, añño gāmo gantabbo. Na sakkā ce hoti labhituṃ, soyeva gāmo piṇḍāya pavisitabbo.
និមន្តិតភិក្ខូ អាសនសាលាយ និសិន្នា ហោន្តិ, តត្រ ចេ មនុស្សា ‘‘បត្តេ ទេថា’’តិ អាគច្ឆន្តិ, អនិមន្តិតេហិ ន ទាតព្ពា។ ‘‘ឯតេ និមន្តិតភិក្ខូ’’តិ វត្តព្ពំ។ ‘‘តុម្ហេបិ ទេថា’’តិ វុត្តេ បន ទាតុំ វដ្ដតិ។ ឧស្សវាទីសុ មនុស្សា សយមេវ បរិវេណានិ ច បធានឃរានិ ច គន្ត្វា តិបិដកេ ច ធម្មកថិកេ ច ភិក្ខុសតេនបិ សទ្ធិំ និមន្តេន្តិ។ តទា យេបិ ជានន្តិ, តេ គហេត្វា គន្តុំ វដ្ដតិ។ កស្មា? ន ហិ មហាភិក្ខុសង្ឃេន អត្ថិកា មនុស្សា បរិវេណានិ ច បធានឃរានិ គច្ឆន្តិ, សន្និបាតដ្ឋានតោវ យថាសត្តិ យថាពលំ ភិក្ខូ គណ្ហិត្វា គច្ឆន្តីតិ។
Nimantitabhikkhū āsanasālāya nisinnā honti, tatra ce manussā ‘‘patte dethā’’ti āgacchanti, animantitehi na dātabbā. ‘‘Ete nimantitabhikkhū’’ti vattabbaṃ. ‘‘Tumhepi dethā’’ti vutte pana dātuṃ vaṭṭati. Ussavādīsu manussā sayameva pariveṇāni ca padhānagharāni ca gantvā tipiṭake ca dhammakathike ca bhikkhusatenapi saddhiṃ nimantenti. Tadā yepi jānanti, te gahetvā gantuṃ vaṭṭati. Kasmā? Na hi mahābhikkhusaṅghena atthikā manussā pariveṇāni ca padhānagharāni gacchanti, sannipātaṭṭhānatova yathāsatti yathābalaṃ bhikkhū gaṇhitvā gacchantīti.
សចេ បន សង្ឃត្ថេរោ វា គន្ថធុតង្គវសេន អភិញ្ញាតកោ វា ភត្តុទ្ទេសកោ វា អញ្ញត្រ វា វស្សំ វសិត្វា កត្ថចិ វា គន្ត្វា បុន សកដ្ឋានំ អាគច្ឆន្តិ, មនុស្សា ច អាគន្តុកស្ស សក្ការំ ករោន្តិ, ឯកវារំ យេ ជានន្តិ, តេ គហេត្វា គន្តព្ពំ។ បដិពទ្ធកាលតោ បន បដ្ឋាយ ទុតិយវារេ អារទ្ធេ សង្ឃតោយេវ គហេត្វា គន្តព្ពំ។ អភិនវអាគន្តុកាវ ហុត្វា ញាតី វា ឧបដ្ឋាកេ វា បស្សិស្សាមាតិ គច្ឆន្តិ, តត្រ តេសំ ញាតី ច ឧបដ្ឋាកា ច សក្ការំ ករោន្តិ។ ឯត្ថ បន យេ ជានន្តិ, តេ គហេត្វា គន្តុំ វដ្ដតិ។
Sace pana saṅghatthero vā ganthadhutaṅgavasena abhiññātako vā bhattuddesako vā aññatra vā vassaṃ vasitvā katthaci vā gantvā puna sakaṭṭhānaṃ āgacchanti, manussā ca āgantukassa sakkāraṃ karonti, ekavāraṃ ye jānanti, te gahetvā gantabbaṃ. Paṭibaddhakālato pana paṭṭhāya dutiyavāre āraddhe saṅghatoyeva gahetvā gantabbaṃ. Abhinavaāgantukāva hutvā ñātī vā upaṭṭhāke vā passissāmāti gacchanti, tatra tesaṃ ñātī ca upaṭṭhākā ca sakkāraṃ karonti. Ettha pana ye jānanti, te gahetvā gantuṃ vaṭṭati.
យោ បន អតិលាភី ហោតិ, សកដ្ឋានញ្ច អាគន្តុកដ្ឋានញ្ច ឯកសទិសំ, សព្ពត្ថ មនុស្សា សង្ឃភត្តំ សជ្ជេត្វាវ និសីទន្តិ, តេន សង្ឃតោវ គហេត្វា គន្តព្ពន្តិ អយំ និមន្តនេ វិសេសោ។ អវសេសោ សព្ពបញ្ហោ ឧទ្ទេសភត្តេ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពោ។ កុរុន្ទិយំ បន ‘‘អដ្ឋ មហាថេរេ ទេថា’’តិ វុត្តេ ‘‘អដ្ឋ មហាថេរាវ ទាតព្ពា’’តិ វុត្តំ។ ឯស នយោ មជ្ឈិមាទីសុ។ សចេ បន អវិសេសេត្វា ‘‘អដ្ឋ ភិក្ខូ ទេថា’’តិ វទតិ, សង្ឃតោ ទាតព្ពា។
Yo pana atilābhī hoti, sakaṭṭhānañca āgantukaṭṭhānañca ekasadisaṃ, sabbattha manussā saṅghabhattaṃ sajjetvāva nisīdanti, tena saṅghatova gahetvā gantabbanti ayaṃ nimantane viseso. Avaseso sabbapañho uddesabhatte vuttanayeneva veditabbo. Kurundiyaṃ pana ‘‘aṭṭha mahāthere dethā’’ti vutte ‘‘aṭṭha mahātherāva dātabbā’’ti vuttaṃ. Esa nayo majjhimādīsu. Sace pana avisesetvā ‘‘aṭṭha bhikkhū dethā’’ti vadati, saṅghato dātabbā.
និមន្តនភត្តកថា និដ្ឋិតា។
Nimantanabhattakathā niṭṭhitā.
