| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
နိမန္တနဘတ္တကထာ
Nimantanabhattakathā
နိမန္တနံ ပုဂ္ဂလိကဉ္စေ, သယမေဝ ဣသ္သရော။ သင္ဃိကံ ပန ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂာဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပနေတ္ထ ဒူတော ဗ္ယတ္တော ဟောတိ, ‘‘ဘန္တေ , ရာဇဂေဟေ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဘတ္တံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ အဝတ္ဝာ ‘‘ဘိက္ခံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ ဝဒတိ, ပိဏ္ဍပာတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ အထ ဒူတော အဗ္ယတ္တော ‘‘ဘတ္တံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ ဝဒတိ, ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ဗ္ယတ္တော ‘‘ဘတ္တ’’န္တိ အဝတ္ဝာ ‘‘ဘန္တေ, တုမ္ဟေ ယာထာ’’တိ ဝဒတိ; ဧဝမ္ပိ ပိဏ္ဍပာတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ တုမ္ဟာကံ ပဋိပာဋိယာ ‘‘ဘတ္တံ ပာပုဏာတီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ နိမန္တေတုံ အာဂတမနုသ္သော အာသနသာလံ ပဝိသိတ္ဝာ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထာ’’တိ ဝာ ‘‘အဋ္ဌ ပတ္တေ ဒေထာ’’တိ ဝာ ဝဒတိ; ဧဝမ္ပိ ပိဏ္ဍပာတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ, ‘‘တုမ္ဟေ စ တုမ္ဟေ စ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ပန ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထ; ဘတ္တံ ဂဏ္ဟထ, အဋ္ဌ ပတ္တေ ဒေထ; ဘတ္တံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ ဝဒတိ, ပဋိပာဋိယာ ဂာဟေတဗ္ဗံ။ ဂာဟေန္တေန ပန ဝိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ‘‘ဘတ္တ’’န္တိ အဝဒန္တေန ‘‘တုမ္ဟေ စ တုမ္ဟေ စ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပိဏ္ဍပာတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဘန္တေ, တုမ္ဟာကံ ပတ္တံ ဒေထ, တုမ္ဟေ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘သာဓု, ဥပာသကာ’’တိ ဂန္တဗ္ဗံ။ သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ‘‘တုမ္ဟေ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ယထာဌိတိကာယ ဂာဟေတဗ္ဗံ။
Nimantanaṃ puggalikañce, sayameva issaro. Saṅghikaṃ pana uddesabhatte vuttanayeneva gāhetabbaṃ. Sace panettha dūto byatto hoti, ‘‘bhante , rājagehe bhikkhusaṅghassa bhattaṃ gaṇhathā’’ti avatvā ‘‘bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti vadati, piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Atha dūto abyatto ‘‘bhattaṃ gaṇhathā’’ti vadati, bhattuddesako byatto ‘‘bhatta’’nti avatvā ‘‘bhante, tumhe yāthā’’ti vadati; evampi piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Tumhākaṃ paṭipāṭiyā ‘‘bhattaṃ pāpuṇātī’’ti vutte pana na vaṭṭati. Sace nimantetuṃ āgatamanusso āsanasālaṃ pavisitvā ‘‘aṭṭha bhikkhū dethā’’ti vā ‘‘aṭṭha patte dethā’’ti vā vadati; evampi piṇḍapātikānaṃ vaṭṭati, ‘‘tumhe ca tumhe ca gacchathā’’ti vattabbaṃ. Sace pana ‘‘aṭṭha bhikkhū detha; bhattaṃ gaṇhatha, aṭṭha patte detha; bhattaṃ gaṇhathā’’ti vadati, paṭipāṭiyā gāhetabbaṃ. Gāhentena pana vicchinditvā ‘‘bhatta’’nti avadantena ‘‘tumhe ca tumhe ca gacchathā’’ti vutte piṇḍapātikānaṃ vaṭṭati. ‘‘Bhante, tumhākaṃ pattaṃ detha, tumhe ethā’’ti vutte pana ‘‘sādhu, upāsakā’’ti gantabbaṃ. Saṅghato uddisitvā ‘‘tumhe ethā’’ti vuttepi yathāṭhitikāya gāhetabbaṃ.
နိမန္တနဘတ္တဃရတော ပန ပတ္တတ္ထာယ အာဂတသ္သ ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဌိတိကာယ ပတ္တော ဒာတဗ္ဗော။ ဧကော ‘‘သင္ဃတော ပဋိပာဋိယာ ပတ္တ’’န္တိ အဝတ္ဝာ ကေဝလံ ‘‘ဧကံ ပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝတ္ဝာ အဂာဟိတေယေဝ ပတ္တေ ယသ္သ ကသ္သစိ ပတ္တံ ဂဟေတ္ဝာ ပူရေတ္ဝာ အာဟရတိ, တံ ပတ္တသာမိကသ္သေဝ ဟောတိ, ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝိယ ဌိတိကာယ န ဂာဟေတဗ္ဗံ။ ဣဓာပိ ယော အာဂန္တ္ဝာ တုဏ္ဟီဘူတော တိဋ္ဌတိ, သော ‘‘ကသ္သ သန္တိကံ အာဂတောသီ’’တိ ဝာ ‘‘ကသ္သ ပတ္တံ ဟရိသ္သသီ’’တိ ဝာ န ဝတ္တဗ္ဗော။
Nimantanabhattagharato pana pattatthāya āgatassa uddesabhatte vuttanayeneva ṭhitikāya patto dātabbo. Eko ‘‘saṅghato paṭipāṭiyā patta’’nti avatvā kevalaṃ ‘‘ekaṃ pattaṃ dethā’’ti vatvā agāhiteyeva patte yassa kassaci pattaṃ gahetvā pūretvā āharati, taṃ pattasāmikasseva hoti, uddesabhatte viya ṭhitikāya na gāhetabbaṃ. Idhāpi yo āgantvā tuṇhībhūto tiṭṭhati, so ‘‘kassa santikaṃ āgatosī’’ti vā ‘‘kassa pattaṃ harissasī’’ti vā na vattabbo.
ပုစ္ဆာသဘာဂေန ဟိ ‘‘တုမ္ဟာကံ သန္တိကံ အာဂတော, တုမ္ဟာကံ ပတ္တံ ဟရိသ္သာမီ’’တိ ဝဒေယ္ယ, တတော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဇိဂုစ္ဆနီယော အသ္သ။ ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆသိ, ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ပန ဝုတ္တေ ‘‘တသ္သ ပတ္တတ္ထာယ အာဂတောမ္ဟီ’’တိ ဝဒန္တသ္သ ပဋိပာဋိယာ ဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဂာဟေတ္ဝာ ပတ္တော ဒာတဗ္ဗော။ ‘‘ဘတ္တာဟရဏကပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ပဋိပာဋိယာ ဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဧဝ ဒာတဗ္ဗော။ သစေ အာဟရိတ္ဝာ ‘‘သဗ္ဗော သင္ဃော ဘုဉ္ဇတူ’’တိ ဝဒတိ, ဘာဇေတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပတ္တသာမိကသ္သ အတိက္ကန္တမ္ပိ ဌိတိကံ ဌပေတ္ဝာ အညံ ပဋိပာဋိဘတ္တံ ဂာဟေတဗ္ဗံ။
Pucchāsabhāgena hi ‘‘tumhākaṃ santikaṃ āgato, tumhākaṃ pattaṃ harissāmī’’ti vadeyya, tato so bhikkhu bhikkhūhi jigucchanīyo assa. ‘‘Kuhiṃ gacchasi, kiṃ karonto āhiṇḍasī’’ti pana vutte ‘‘tassa pattatthāya āgatomhī’’ti vadantassa paṭipāṭiyā bhattaṭṭhitikāya gāhetvā patto dātabbo. ‘‘Bhattāharaṇakapattaṃ dethā’’ti vuttepi paṭipāṭiyā bhattaṭṭhitikāya eva dātabbo. Sace āharitvā ‘‘sabbo saṅgho bhuñjatū’’ti vadati, bhājetvā bhuñjitabbaṃ. Pattasāmikassa atikkantampi ṭhitikaṃ ṭhapetvā aññaṃ paṭipāṭibhattaṃ gāhetabbaṃ.
ဧကော ပာတိယာ ဘတ္တံ အာဟရိတ္ဝာ ‘‘သင္ဃသ္သ ဒမ္မီ’’တိ ဝဒတိ, အာလောပဘတ္တဋ္ဌိတိကတော ပဋ္ဌာယ အာလောပသင္ခေပေန ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန တုဏ္ဟီဘူတော အစ္ဆတိ, ‘‘ကသ္သ တေ အာဘတံ, ကသ္သ ဒာတုကာမောသီ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပန ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆသိ, ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘သင္ဃသ္သ မေ ဘတ္တံ အာဘတံ, ထေရာနံ မေ ဘတ္တံ အာဘတ’’န္တိ ဝဒတိ, ဂဟေတ္ဝာ အာလောပဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဧဝံ အာဘတံ ဗဟုံ ဟောတိ, သကလသ္သ သင္ဃသ္သ ဗဟု ဟောတိ, အဘိဟဋဘိက္ခာ နာမ ပိဏ္ဍပာတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, ဌိတိကာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ, ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ပတ္တံ ပူရေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။
Eko pātiyā bhattaṃ āharitvā ‘‘saṅghassa dammī’’ti vadati, ālopabhattaṭṭhitikato paṭṭhāya ālopasaṅkhepena bhājetabbaṃ. Sace pana tuṇhībhūto acchati, ‘‘kassa te ābhataṃ, kassa dātukāmosī’’ti na vattabbo. Sace pana ‘‘kuhiṃ gacchasi, kiṃ karonto āhiṇḍasī’’ti vutte ‘‘saṅghassa me bhattaṃ ābhataṃ, therānaṃ me bhattaṃ ābhata’’nti vadati, gahetvā ālopabhattaṭṭhitikāya bhājetabbaṃ. Sace pana evaṃ ābhataṃ bahuṃ hoti, sakalassa saṅghassa bahu hoti, abhihaṭabhikkhā nāma piṇḍapātikānampi vaṭṭati, ṭhitikāpucchanakiccaṃ natthi, therāsanato paṭṭhāya pattaṃ pūretvā dātabbaṃ.
ဥပာသကော သင္ဃတ္ထေရသ္သ ဝာ ဂန္ထဓုတင္ဂဝသေန အဘိညာတသ္သ ဝာ ဘတ္တုဒ္ဒေသကသ္သ ဝာ ပဟိဏာတိ ‘‘အမ္ဟာကံ ဘတ္တဂဟဏတ္ထာယ အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဂဟေတ္ဝာ အာဂစ္ဆထာ’’တိ, သစေပိ ဉာတိဥပဋ္ဌာကေဟိ ပေသိတံ ဟောတိ, ဣမေ တယော ဇနာ ပုစ္ဆိတုံ န လဘန္တိ, အာရုဠ္ဟာယေဝ မာတိကံ, သင္ဃတော အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဥဒ္ဒိသာပေတ္ဝာ အတ္တနဝမေဟိ ဂန္တဗ္ဗံ။ ကသ္မာ? ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဟိ ဧတေ ဘိက္ခူ နိသ္သာယ လာဘော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ ဂန္ထဓုတင္ဂာဒီဟိ ပန အနဘိညာတော အာဝာသိကဘိက္ခု ပုစ္ဆိတုံ လဘတိ, တသ္မာ တေန ‘‘ကိံ သင္ဃတော ဂဏ္ဟာမိ, ဥဒာဟု ယေ ဇာနာမိ, တေဟိ သဒ္ဓိံ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ မာတိကံ အာရောပေတ္ဝာ ယထာ ဒာယကာ ဝဒန္တိ, တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ‘‘တုမ္ဟာကံ နိသ္သိတကေ ဝာ ယေ ဝာ ဇာနာထ, တေ ဂဟေတ္ဝာ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ယေ ဣစ္ဆန္တိ, တေဟိ သဒ္ဓိံ ဂန္တုံ လဘတိ။ သစေ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ပဟိဏထာ’’တိ ပေသေန္တိ, သင္ဃတောဝ ပေသေတဗ္ဗာ။ အတ္တနာ သစေ အညသ္မိံ ဂာမေ သက္ကာ ဟောတိ ဘိက္ခာ လဘိတုံ, အညော ဂာမော ဂန္တဗ္ဗော။ န သက္ကာ စေ ဟောတိ လဘိတုံ, သောယေဝ ဂာမော ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတဗ္ဗော။
Upāsako saṅghattherassa vā ganthadhutaṅgavasena abhiññātassa vā bhattuddesakassa vā pahiṇāti ‘‘amhākaṃ bhattagahaṇatthāya aṭṭha bhikkhū gahetvā āgacchathā’’ti, sacepi ñātiupaṭṭhākehi pesitaṃ hoti, ime tayo janā pucchituṃ na labhanti, āruḷhāyeva mātikaṃ, saṅghato aṭṭha bhikkhū uddisāpetvā attanavamehi gantabbaṃ. Kasmā? Bhikkhusaṅghassa hi ete bhikkhū nissāya lābho uppajjatīti. Ganthadhutaṅgādīhi pana anabhiññāto āvāsikabhikkhu pucchituṃ labhati, tasmā tena ‘‘kiṃ saṅghato gaṇhāmi, udāhu ye jānāmi, tehi saddhiṃ āgacchāmī’’ti mātikaṃ āropetvā yathā dāyakā vadanti, tathā paṭipajjitabbaṃ. ‘‘Tumhākaṃ nissitake vā ye vā jānātha, te gahetvā ethā’’ti vutte pana ye icchanti, tehi saddhiṃ gantuṃ labhati. Sace ‘‘aṭṭha bhikkhū pahiṇathā’’ti pesenti, saṅghatova pesetabbā. Attanā sace aññasmiṃ gāme sakkā hoti bhikkhā labhituṃ, añño gāmo gantabbo. Na sakkā ce hoti labhituṃ, soyeva gāmo piṇḍāya pavisitabbo.
နိမန္တိတဘိက္ခူ အာသနသာလာယ နိသိန္နာ ဟောန္တိ, တတ္ရ စေ မနုသ္သာ ‘‘ပတ္တေ ဒေထာ’’တိ အာဂစ္ဆန္တိ, အနိမန္တိတေဟိ န ဒာတဗ္ဗာ။ ‘‘ဧတေ နိမန္တိတဘိက္ခူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘တုမ္ဟေပိ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥသ္သဝာဒီသု မနုသ္သာ သယမေဝ ပရိဝေဏာနိ စ ပဓာနဃရာနိ စ ဂန္တ္ဝာ တိပိဋကေ စ ဓမ္မကထိကေ စ ဘိက္ခုသတေနပိ သဒ္ဓိံ နိမန္တေန္တိ။ တဒာ ယေပိ ဇာနန္တိ, တေ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? န ဟိ မဟာဘိက္ခုသင္ဃေန အတ္ထိကာ မနုသ္သာ ပရိဝေဏာနိ စ ပဓာနဃရာနိ ဂစ္ဆန္တိ, သန္နိပာတဋ္ဌာနတောဝ ယထာသတ္တိ ယထာဗလံ ဘိက္ခူ ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တီတိ။
Nimantitabhikkhū āsanasālāya nisinnā honti, tatra ce manussā ‘‘patte dethā’’ti āgacchanti, animantitehi na dātabbā. ‘‘Ete nimantitabhikkhū’’ti vattabbaṃ. ‘‘Tumhepi dethā’’ti vutte pana dātuṃ vaṭṭati. Ussavādīsu manussā sayameva pariveṇāni ca padhānagharāni ca gantvā tipiṭake ca dhammakathike ca bhikkhusatenapi saddhiṃ nimantenti. Tadā yepi jānanti, te gahetvā gantuṃ vaṭṭati. Kasmā? Na hi mahābhikkhusaṅghena atthikā manussā pariveṇāni ca padhānagharāni gacchanti, sannipātaṭṭhānatova yathāsatti yathābalaṃ bhikkhū gaṇhitvā gacchantīti.
သစေ ပန သင္ဃတ္ထေရော ဝာ ဂန္ထဓုတင္ဂဝသေန အဘိညာတကော ဝာ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ဝာ အညတ္ရ ဝာ ဝသ္သံ ဝသိတ္ဝာ ကတ္ထစိ ဝာ ဂန္တ္ဝာ ပုန သကဋ္ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ, မနုသ္သာ စ အာဂန္တုကသ္သ သက္ကာရံ ကရောန္တိ, ဧကဝာရံ ယေ ဇာနန္တိ, တေ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္တဗ္ဗံ။ ပဋိဗဒ္ဓကာလတော ပန ပဋ္ဌာယ ဒုတိယဝာရေ အာရဒ္ဓေ သင္ဃတောယေဝ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္တဗ္ဗံ။ အဘိနဝအာဂန္တုကာဝ ဟုတ္ဝာ ဉာတီ ဝာ ဥပဋ္ဌာကေ ဝာ ပသ္သိသ္သာမာတိ ဂစ္ဆန္တိ, တတ္ရ တေသံ ဉာတီ စ ဥပဋ္ဌာကာ စ သက္ကာရံ ကရောန္တိ။ ဧတ္ထ ပန ယေ ဇာနန္တိ, တေ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
Sace pana saṅghatthero vā ganthadhutaṅgavasena abhiññātako vā bhattuddesako vā aññatra vā vassaṃ vasitvā katthaci vā gantvā puna sakaṭṭhānaṃ āgacchanti, manussā ca āgantukassa sakkāraṃ karonti, ekavāraṃ ye jānanti, te gahetvā gantabbaṃ. Paṭibaddhakālato pana paṭṭhāya dutiyavāre āraddhe saṅghatoyeva gahetvā gantabbaṃ. Abhinavaāgantukāva hutvā ñātī vā upaṭṭhāke vā passissāmāti gacchanti, tatra tesaṃ ñātī ca upaṭṭhākā ca sakkāraṃ karonti. Ettha pana ye jānanti, te gahetvā gantuṃ vaṭṭati.
ယော ပန အတိလာဘီ ဟောတိ, သကဋ္ဌာနဉ္စ အာဂန္တုကဋ္ဌာနဉ္စ ဧကသဒိသံ, သဗ္ဗတ္ထ မနုသ္သာ သင္ဃဘတ္တံ သဇ္ဇေတ္ဝာဝ နိသီဒန္တိ, တေန သင္ဃတောဝ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္တဗ္ဗန္တိ အယံ နိမန္တနေ ဝိသေသော။ အဝသေသော သဗ္ဗပဉ္ဟော ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘အဋ္ဌ မဟာထေရေ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဋ္ဌ မဟာထေရာဝ ဒာတဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧသ နယော မဇ္ဈိမာဒီသု။ သစေ ပန အဝိသေသေတ္ဝာ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ, သင္ဃတော ဒာတဗ္ဗာ။
Yo pana atilābhī hoti, sakaṭṭhānañca āgantukaṭṭhānañca ekasadisaṃ, sabbattha manussā saṅghabhattaṃ sajjetvāva nisīdanti, tena saṅghatova gahetvā gantabbanti ayaṃ nimantane viseso. Avaseso sabbapañho uddesabhatte vuttanayeneva veditabbo. Kurundiyaṃ pana ‘‘aṭṭha mahāthere dethā’’ti vutte ‘‘aṭṭha mahātherāva dātabbā’’ti vuttaṃ. Esa nayo majjhimādīsu. Sace pana avisesetvā ‘‘aṭṭha bhikkhū dethā’’ti vadati, saṅghato dātabbā.
နိမန္တနဘတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Nimantanabhattakathā niṭṭhitā.
