Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
නිමන්තනභත්තකථා
Nimantanabhattakathā
නිමන්තනං පුග්ගලිකං සඞ්ඝිකඤ්චාති දුවිධං. තත්ථ පුග්ගලිකං සන්ධාය වුත්තං ‘‘පුග්ගලිකං චෙ සයමෙව ඉස්සරො’’ති. ‘‘එත්තකෙ භික්ඛූ සඞ්ඝතො උද්දිසථා’’තිආදීනි අවත්වා ‘‘එත්තකානං භික්ඛූනං භත්තං ගණ්හථා’’ති නිමන්තෙත්වා දින්නං සඞ්ඝිකං නිමන්තනං නාම. එත්ථාති නිමන්තනෙ. පිණ්ඩපාතිකානම්පි වට්ටතීති ‘‘භික්ඛ’’න්ති කප්පියවොහාරෙන වුත්තත්තා පිණ්ඩපාතිකානම්පි වට්ටති. පටිපාටියාති සඞ්ඝතො ලද්ධපටිපාටියා. ආගතමනුස්සො වදතීති සම්බන්ධො. විච්ඡින්දිත්වාති ‘‘තුම්හෙ ච ගච්ඡථා’’ති වචනං විච්ඡින්දිත්වා.
Nimantanaṃ puggalikaṃ saṅghikañcāti duvidhaṃ. Tattha puggalikaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘puggalikaṃ ce sayameva issaro’’ti. ‘‘Ettake bhikkhū saṅghato uddisathā’’tiādīni avatvā ‘‘ettakānaṃ bhikkhūnaṃ bhattaṃ gaṇhathā’’ti nimantetvā dinnaṃ saṅghikaṃ nimantanaṃ nāma. Etthāti nimantane. Piṇḍapātikānampi vaṭṭatīti ‘‘bhikkha’’nti kappiyavohārena vuttattā piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Paṭipāṭiyāti saṅghato laddhapaṭipāṭiyā. Āgatamanusso vadatīti sambandho. Vicchinditvāti ‘‘tumhe ca gacchathā’’ti vacanaṃ vicchinditvā.
නිමන්තනභත්තඝරතොති නිමන්තනභත්තස්ස දින්නඝරතො. එකො ආහරතීති සම්බන්ධො. පූරෙත්වාති භත්තස්ස පූරෙත්වා. තන්ති භත්තං. ඉධාපීති නිමන්තනෙපි.
Nimantanabhattagharatoti nimantanabhattassa dinnagharato. Eko āharatīti sambandho. Pūretvāti bhattassa pūretvā. Tanti bhattaṃ. Idhāpīti nimantanepi.
තතොති වදනකාරණා. ‘‘සො භික්ඛූ’’ති පදං ‘‘අස්සා’’ති පදෙ පකතිකත්තා, ‘‘ජිගුච්ඡනීයො’’ති පදං තත්ථෙව විකතිකත්තා. අස්සාති භවෙය්ය, හොති වා. ‘‘පත්තත්ථාය ආගතොම්හී’’ති වදන්තස්ස තස්ස පත්තො දාතබ්බොති යොජනා. භත්තාහරණකපත්තන්ති භත්තං ආහරති අනෙනාති භත්තාහරණකො, සොයෙව පත්තො භත්තාහරණකපත්තො, තං. පටිපාටිභත්තන්ති පටිපාටියා ලද්ධං භත්තං.
Tatoti vadanakāraṇā. ‘‘So bhikkhū’’ti padaṃ ‘‘assā’’ti pade pakatikattā, ‘‘jigucchanīyo’’ti padaṃ tattheva vikatikattā. Assāti bhaveyya, hoti vā. ‘‘Pattatthāya āgatomhī’’ti vadantassa tassa patto dātabboti yojanā. Bhattāharaṇakapattanti bhattaṃ āharati anenāti bhattāharaṇako, soyeva patto bhattāharaṇakapatto, taṃ. Paṭipāṭibhattanti paṭipāṭiyā laddhaṃ bhattaṃ.
ආලොපභත්තට්ඨිතිකතොති එකෙකආලොපෙන ලද්ධස්ස භත්තස්ස ඨිතිකතො. ආලොපසඞ්ඛෙපෙනාති එකෙකස්මිං ආලොපෙ තංසංඛිපනෙන. අයං නයො උද්දෙසභත්තතො විසෙසො. කස්ස තෙ ආභතන්ති කස්ස අත්ථාය තයා ආභතන්ති යොජනා. සඞ්ඝස්ස මෙ භත්තන්ති සඞ්ඝස්ස අත්ථාය මයා භත්තං ආභතං. ථෙරානං මෙ භත්තන්ති ථෙරානං මයා භත්තං ආභතං.
Ālopabhattaṭṭhitikatoti ekekaālopena laddhassa bhattassa ṭhitikato. Ālopasaṅkhepenāti ekekasmiṃ ālope taṃsaṃkhipanena. Ayaṃ nayo uddesabhattato viseso. Kassa te ābhatanti kassa atthāya tayā ābhatanti yojanā. Saṅghassa me bhattanti saṅghassa atthāya mayā bhattaṃ ābhataṃ. Therānaṃ me bhattanti therānaṃ mayā bhattaṃ ābhataṃ.
උපාසකො පහිණාතීති සම්බන්ධො. ඉමෙ තයො ජනාති සඞ්ඝත්ථෙරො ච ගන්ථධුතඞ්ගවසෙන අභිඤ්ඤාතො ච භත්තුද්දෙසකො චාති ඉමෙ තයො ජනා. පුච්ඡිතුන්ති ‘‘කිං සඞ්ඝතො ගණ්හාමි, උදාහු යෙ ජානාමි, තෙහි සද්ධිං ආගච්ඡාමී’’ති පුච්ඡිතුං. ආරුහියිත්ථාති ආරූළ්හා. අත්තනවමෙහීති අත්තා නවමො එතෙසන්ති අත්තනවමා, තෙහි භික්ඛූහීති සම්බන්ධො. හීති යස්මා. එතෙ භික්ඛූති සඞ්ඝත්ථෙරාදයො තයො එතෙ භික්ඛූ. තෙනාති ගන්ථධුතඞ්ගාදීහි අනභිඤ්ඤාතෙන භික්ඛුනා පටිපජ්ජිතබ්බන්ති සම්බන්ධො. නිස්සිතකෙ වා, යෙ භික්ඛූ ජානාථ, තෙ භික්ඛූ වා ගහෙත්වාති යොජනා. අත්තනා අඤ්ඤො ගාමො ගන්තබ්බොති සම්බන්ධො. සොයෙව ගාමොති නිමන්තනගාමොයෙව.
Upāsako pahiṇātīti sambandho. Ime tayo janāti saṅghatthero ca ganthadhutaṅgavasena abhiññāto ca bhattuddesako cāti ime tayo janā. Pucchitunti ‘‘kiṃ saṅghato gaṇhāmi, udāhu ye jānāmi, tehi saddhiṃ āgacchāmī’’ti pucchituṃ. Āruhiyitthāti ārūḷhā. Attanavamehīti attā navamo etesanti attanavamā, tehi bhikkhūhīti sambandho. Hīti yasmā. Ete bhikkhūti saṅghattherādayo tayo ete bhikkhū. Tenāti ganthadhutaṅgādīhi anabhiññātena bhikkhunā paṭipajjitabbanti sambandho. Nissitake vā, ye bhikkhū jānātha, te bhikkhū vā gahetvāti yojanā. Attanā añño gāmo gantabboti sambandho. Soyeva gāmoti nimantanagāmoyeva.
තත්රාති අසනසාලායං. උස්සවාදීසූති ඡණාදීසු. ආදිසද්දෙන අඤ්ඤෙන කෙනචි කාරණෙන මනුස්සානං බහුසන්නිපාතං සඞ්ගණ්හාති. තදාති තස්මිං නිමන්තනකාලෙ. සන්නිපාතට්ඨානතොති භික්ඛූනං සන්නිපාතට්ඨානතො. යථාසත්තීති සත්තියා අනුරූපං, සත්තිං අනතික්කමිත්වාති අත්ථො. එත්ථ ච සත්තිසද්දස්ස කුන්තසඞ්ඛාතස්ස සත්ථස්සපි වාචකත්තා තං පටික්ඛිපන්තො ආහ ‘‘යථාබල’’න්ති.
Tatrāti asanasālāyaṃ. Ussavādīsūti chaṇādīsu. Ādisaddena aññena kenaci kāraṇena manussānaṃ bahusannipātaṃ saṅgaṇhāti. Tadāti tasmiṃ nimantanakāle. Sannipātaṭṭhānatoti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānato. Yathāsattīti sattiyā anurūpaṃ, sattiṃ anatikkamitvāti attho. Ettha ca sattisaddassa kuntasaṅkhātassa satthassapi vācakattā taṃ paṭikkhipanto āha ‘‘yathābala’’nti.
සඞ්ඝත්ථෙරො වා ආගච්ඡන්තීති සම්බන්ධො. බහුකත්තාරමපෙක්ඛිත්වා ‘‘ආගච්ඡන්තී’’ති බහුවචනවසෙන වුත්තං. එකවාරන්ති එකස්මිං දිවසෙ, ආගමනදිවසෙති අත්ථො. පටිබද්ධකාලතොති තත්ථෙව සකට්ඨානෙ වාසස්ස නිබද්ධකාලතො. දුතියවාරෙති දුතියදිවසෙ. අභිනවආගන්තුකාවාති අනාගමනපුබ්බා අභිනවා ආගන්තුකාව. තත්රාති තස්මිං පත්තට්ඨානෙ. තෙසන්ති අභිනවආගන්තුකානං. එත්ථාති අනාගතපුබ්බට්ඨානෙ.
Saṅghatthero vā āgacchantīti sambandho. Bahukattāramapekkhitvā ‘‘āgacchantī’’ti bahuvacanavasena vuttaṃ. Ekavāranti ekasmiṃ divase, āgamanadivaseti attho. Paṭibaddhakālatoti tattheva sakaṭṭhāne vāsassa nibaddhakālato. Dutiyavāreti dutiyadivase. Abhinavaāgantukāvāti anāgamanapubbā abhinavā āgantukāva. Tatrāti tasmiṃ pattaṭṭhāne. Tesanti abhinavaāgantukānaṃ. Etthāti anāgatapubbaṭṭhāne.
සබ්බත්ථාති සබ්බෙසු සකට්ඨානආගන්තුකට්ඨානෙසු. තෙනාති අතිලාභිනා භික්ඛුනා. අවිසෙසෙත්වාති විසෙසමකත්වා.
Sabbatthāti sabbesu sakaṭṭhānaāgantukaṭṭhānesu. Tenāti atilābhinā bhikkhunā. Avisesetvāti visesamakatvā.