Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
നിമന്തനഭത്തകഥാ
Nimantanabhattakathā
നിമന്തനം പുഗ്ഗലികം സങ്ഘികഞ്ചാതി ദുവിധം. തത്ഥ പുഗ്ഗലികം സന്ധായ വുത്തം ‘‘പുഗ്ഗലികം ചേ സയമേവ ഇസ്സരോ’’തി. ‘‘ഏത്തകേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘതോ ഉദ്ദിസഥാ’’തിആദീനി അവത്വാ ‘‘ഏത്തകാനം ഭിക്ഖൂനം ഭത്തം ഗണ്ഹഥാ’’തി നിമന്തേത്വാ ദിന്നം സങ്ഘികം നിമന്തനം നാമ. ഏത്ഥാതി നിമന്തനേ. പിണ്ഡപാതികാനമ്പി വട്ടതീതി ‘‘ഭിക്ഖ’’ന്തി കപ്പിയവോഹാരേന വുത്തത്താ പിണ്ഡപാതികാനമ്പി വട്ടതി. പടിപാടിയാതി സങ്ഘതോ ലദ്ധപടിപാടിയാ. ആഗതമനുസ്സോ വദതീതി സമ്ബന്ധോ. വിച്ഛിന്ദിത്വാതി ‘‘തുമ്ഹേ ച ഗച്ഛഥാ’’തി വചനം വിച്ഛിന്ദിത്വാ.
Nimantanaṃ puggalikaṃ saṅghikañcāti duvidhaṃ. Tattha puggalikaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘puggalikaṃ ce sayameva issaro’’ti. ‘‘Ettake bhikkhū saṅghato uddisathā’’tiādīni avatvā ‘‘ettakānaṃ bhikkhūnaṃ bhattaṃ gaṇhathā’’ti nimantetvā dinnaṃ saṅghikaṃ nimantanaṃ nāma. Etthāti nimantane. Piṇḍapātikānampi vaṭṭatīti ‘‘bhikkha’’nti kappiyavohārena vuttattā piṇḍapātikānampi vaṭṭati. Paṭipāṭiyāti saṅghato laddhapaṭipāṭiyā. Āgatamanusso vadatīti sambandho. Vicchinditvāti ‘‘tumhe ca gacchathā’’ti vacanaṃ vicchinditvā.
നിമന്തനഭത്തഘരതോതി നിമന്തനഭത്തസ്സ ദിന്നഘരതോ. ഏകോ ആഹരതീതി സമ്ബന്ധോ. പൂരേത്വാതി ഭത്തസ്സ പൂരേത്വാ. തന്തി ഭത്തം. ഇധാപീതി നിമന്തനേപി.
Nimantanabhattagharatoti nimantanabhattassa dinnagharato. Eko āharatīti sambandho. Pūretvāti bhattassa pūretvā. Tanti bhattaṃ. Idhāpīti nimantanepi.
തതോതി വദനകാരണാ. ‘‘സോ ഭിക്ഖൂ’’തി പദം ‘‘അസ്സാ’’തി പദേ പകതികത്താ, ‘‘ജിഗുച്ഛനീയോ’’തി പദം തത്ഥേവ വികതികത്താ. അസ്സാതി ഭവേയ്യ, ഹോതി വാ. ‘‘പത്തത്ഥായ ആഗതോമ്ഹീ’’തി വദന്തസ്സ തസ്സ പത്തോ ദാതബ്ബോതി യോജനാ. ഭത്താഹരണകപത്തന്തി ഭത്തം ആഹരതി അനേനാതി ഭത്താഹരണകോ, സോയേവ പത്തോ ഭത്താഹരണകപത്തോ, തം. പടിപാടിഭത്തന്തി പടിപാടിയാ ലദ്ധം ഭത്തം.
Tatoti vadanakāraṇā. ‘‘So bhikkhū’’ti padaṃ ‘‘assā’’ti pade pakatikattā, ‘‘jigucchanīyo’’ti padaṃ tattheva vikatikattā. Assāti bhaveyya, hoti vā. ‘‘Pattatthāya āgatomhī’’ti vadantassa tassa patto dātabboti yojanā. Bhattāharaṇakapattanti bhattaṃ āharati anenāti bhattāharaṇako, soyeva patto bhattāharaṇakapatto, taṃ. Paṭipāṭibhattanti paṭipāṭiyā laddhaṃ bhattaṃ.
ആലോപഭത്തട്ഠിതികതോതി ഏകേകആലോപേന ലദ്ധസ്സ ഭത്തസ്സ ഠിതികതോ. ആലോപസങ്ഖേപേനാതി ഏകേകസ്മിം ആലോപേ തംസംഖിപനേന. അയം നയോ ഉദ്ദേസഭത്തതോ വിസേസോ. കസ്സ തേ ആഭതന്തി കസ്സ അത്ഥായ തയാ ആഭതന്തി യോജനാ. സങ്ഘസ്സ മേ ഭത്തന്തി സങ്ഘസ്സ അത്ഥായ മയാ ഭത്തം ആഭതം. ഥേരാനം മേ ഭത്തന്തി ഥേരാനം മയാ ഭത്തം ആഭതം.
Ālopabhattaṭṭhitikatoti ekekaālopena laddhassa bhattassa ṭhitikato. Ālopasaṅkhepenāti ekekasmiṃ ālope taṃsaṃkhipanena. Ayaṃ nayo uddesabhattato viseso. Kassa te ābhatanti kassa atthāya tayā ābhatanti yojanā. Saṅghassa me bhattanti saṅghassa atthāya mayā bhattaṃ ābhataṃ. Therānaṃ me bhattanti therānaṃ mayā bhattaṃ ābhataṃ.
ഉപാസകോ പഹിണാതീതി സമ്ബന്ധോ. ഇമേ തയോ ജനാതി സങ്ഘത്ഥേരോ ച ഗന്ഥധുതങ്ഗവസേന അഭിഞ്ഞാതോ ച ഭത്തുദ്ദേസകോ ചാതി ഇമേ തയോ ജനാ. പുച്ഛിതുന്തി ‘‘കിം സങ്ഘതോ ഗണ്ഹാമി, ഉദാഹു യേ ജാനാമി, തേഹി സദ്ധിം ആഗച്ഛാമീ’’തി പുച്ഛിതും. ആരുഹിയിത്ഥാതി ആരൂള്ഹാ. അത്തനവമേഹീതി അത്താ നവമോ ഏതേസന്തി അത്തനവമാ, തേഹി ഭിക്ഖൂഹീതി സമ്ബന്ധോ. ഹീതി യസ്മാ. ഏതേ ഭിക്ഖൂതി സങ്ഘത്ഥേരാദയോ തയോ ഏതേ ഭിക്ഖൂ. തേനാതി ഗന്ഥധുതങ്ഗാദീഹി അനഭിഞ്ഞാതേന ഭിക്ഖുനാ പടിപജ്ജിതബ്ബന്തി സമ്ബന്ധോ. നിസ്സിതകേ വാ, യേ ഭിക്ഖൂ ജാനാഥ, തേ ഭിക്ഖൂ വാ ഗഹേത്വാതി യോജനാ. അത്തനാ അഞ്ഞോ ഗാമോ ഗന്തബ്ബോതി സമ്ബന്ധോ. സോയേവ ഗാമോതി നിമന്തനഗാമോയേവ.
Upāsako pahiṇātīti sambandho. Ime tayo janāti saṅghatthero ca ganthadhutaṅgavasena abhiññāto ca bhattuddesako cāti ime tayo janā. Pucchitunti ‘‘kiṃ saṅghato gaṇhāmi, udāhu ye jānāmi, tehi saddhiṃ āgacchāmī’’ti pucchituṃ. Āruhiyitthāti ārūḷhā. Attanavamehīti attā navamo etesanti attanavamā, tehi bhikkhūhīti sambandho. Hīti yasmā. Ete bhikkhūti saṅghattherādayo tayo ete bhikkhū. Tenāti ganthadhutaṅgādīhi anabhiññātena bhikkhunā paṭipajjitabbanti sambandho. Nissitake vā, ye bhikkhū jānātha, te bhikkhū vā gahetvāti yojanā. Attanā añño gāmo gantabboti sambandho. Soyeva gāmoti nimantanagāmoyeva.
തത്രാതി അസനസാലായം. ഉസ്സവാദീസൂതി ഛണാദീസു. ആദിസദ്ദേന അഞ്ഞേന കേനചി കാരണേന മനുസ്സാനം ബഹുസന്നിപാതം സങ്ഗണ്ഹാതി. തദാതി തസ്മിം നിമന്തനകാലേ. സന്നിപാതട്ഠാനതോതി ഭിക്ഖൂനം സന്നിപാതട്ഠാനതോ. യഥാസത്തീതി സത്തിയാ അനുരൂപം, സത്തിം അനതിക്കമിത്വാതി അത്ഥോ. ഏത്ഥ ച സത്തിസദ്ദസ്സ കുന്തസങ്ഖാതസ്സ സത്ഥസ്സപി വാചകത്താ തം പടിക്ഖിപന്തോ ആഹ ‘‘യഥാബല’’ന്തി.
Tatrāti asanasālāyaṃ. Ussavādīsūti chaṇādīsu. Ādisaddena aññena kenaci kāraṇena manussānaṃ bahusannipātaṃ saṅgaṇhāti. Tadāti tasmiṃ nimantanakāle. Sannipātaṭṭhānatoti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānato. Yathāsattīti sattiyā anurūpaṃ, sattiṃ anatikkamitvāti attho. Ettha ca sattisaddassa kuntasaṅkhātassa satthassapi vācakattā taṃ paṭikkhipanto āha ‘‘yathābala’’nti.
സങ്ഘത്ഥേരോ വാ ആഗച്ഛന്തീതി സമ്ബന്ധോ. ബഹുകത്താരമപേക്ഖിത്വാ ‘‘ആഗച്ഛന്തീ’’തി ബഹുവചനവസേന വുത്തം. ഏകവാരന്തി ഏകസ്മിം ദിവസേ, ആഗമനദിവസേതി അത്ഥോ. പടിബദ്ധകാലതോതി തത്ഥേവ സകട്ഠാനേ വാസസ്സ നിബദ്ധകാലതോ. ദുതിയവാരേതി ദുതിയദിവസേ. അഭിനവആഗന്തുകാവാതി അനാഗമനപുബ്ബാ അഭിനവാ ആഗന്തുകാവ. തത്രാതി തസ്മിം പത്തട്ഠാനേ. തേസന്തി അഭിനവആഗന്തുകാനം. ഏത്ഥാതി അനാഗതപുബ്ബട്ഠാനേ.
Saṅghatthero vā āgacchantīti sambandho. Bahukattāramapekkhitvā ‘‘āgacchantī’’ti bahuvacanavasena vuttaṃ. Ekavāranti ekasmiṃ divase, āgamanadivaseti attho. Paṭibaddhakālatoti tattheva sakaṭṭhāne vāsassa nibaddhakālato. Dutiyavāreti dutiyadivase. Abhinavaāgantukāvāti anāgamanapubbā abhinavā āgantukāva. Tatrāti tasmiṃ pattaṭṭhāne. Tesanti abhinavaāgantukānaṃ. Etthāti anāgatapubbaṭṭhāne.
സബ്ബത്ഥാതി സബ്ബേസു സകട്ഠാനആഗന്തുകട്ഠാനേസു. തേനാതി അതിലാഭിനാ ഭിക്ഖുനാ. അവിസേസേത്വാതി വിസേസമകത്വാ.
Sabbatthāti sabbesu sakaṭṭhānaāgantukaṭṭhānesu. Tenāti atilābhinā bhikkhunā. Avisesetvāti visesamakatvā.