Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๑๐. นิมิตฺตพฺยากรณิยเตฺถรอปทานํ
10. Nimittabyākaraṇiyattheraapadānaṃ
๕๙.
59.
‘‘อโชฺฌคาเหตฺวา หิมวํ, มเนฺต วาเจ มหํ ตทา;
‘‘Ajjhogāhetvā himavaṃ, mante vāce mahaṃ tadā;
จตุปญฺญาสสหสฺสานิ, สิสฺสา มยฺหํ อุปฎฺฐหุํฯ
Catupaññāsasahassāni, sissā mayhaṃ upaṭṭhahuṃ.
๖๐.
60.
‘‘อธิตา เวทคู สเพฺพ, ฉฬเงฺค ปารมิํ คตา;
‘‘Adhitā vedagū sabbe, chaḷaṅge pāramiṃ gatā;
สกวิชฺชาหุปตฺถทฺธา, หิมวเนฺต วสนฺติ เตฯ
Sakavijjāhupatthaddhā, himavante vasanti te.
๖๑.
61.
‘‘จวิตฺวา ตุสิตา กายา, เทวปุโตฺต มหายโส;
‘‘Cavitvā tusitā kāyā, devaputto mahāyaso;
อุปฺปชฺชิ มาตุกุจฺฉิสฺมิํ, สมฺปชาโน ปติสฺสโตฯ
Uppajji mātukucchismiṃ, sampajāno patissato.
๖๒.
62.
‘‘สมฺพุเทฺธ อุปปชฺชเนฺต, ทสสหสฺสิ กมฺปถ;
‘‘Sambuddhe upapajjante, dasasahassi kampatha;
อนฺธา จกฺขุํ อลภิํสุ, อุปฺปชฺชนฺตมฺหิ นายเกฯ
Andhā cakkhuṃ alabhiṃsu, uppajjantamhi nāyake.
๖๓.
63.
‘‘สพฺพาการํ ปกมฺปิตฺถ, เกวลา วสุธา อยํ;
‘‘Sabbākāraṃ pakampittha, kevalā vasudhā ayaṃ;
๖๔.
64.
‘‘สเพฺพ ชนา สมาคมฺม, อาคจฺฉุํ มม สนฺติกํ;
‘‘Sabbe janā samāgamma, āgacchuṃ mama santikaṃ;
วสุธายํ ปกมฺปิตฺถ, กิํ วิปาโก ภวิสฺสติฯ
Vasudhāyaṃ pakampittha, kiṃ vipāko bhavissati.
๖๕.
65.
๖๖.
66.
ตถา นิมิตฺตา ทิสฺสนฺติ, โอภาโส วิปุโล มหาฯ
Tathā nimittā dissanti, obhāso vipulo mahā.
๖๗.
67.
‘‘อสํสยํ พุทฺธเสโฎฺฐ, อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุมา;
‘‘Asaṃsayaṃ buddhaseṭṭho, uppajjissati cakkhumā;
สญฺญาเปตฺวาน ชนตํ, ปญฺจสีเล กเถสหํฯ
Saññāpetvāna janataṃ, pañcasīle kathesahaṃ.
๖๘.
68.
‘‘สุตฺวาน ปญฺจ สีลานิ, พุทฺธุปฺปาทญฺจ ทุลฺลภํ;
‘‘Sutvāna pañca sīlāni, buddhuppādañca dullabhaṃ;
อุเพฺพคชาตา สุมนา, ตุฎฺฐหฎฺฐา อหํสุ เตฯ
Ubbegajātā sumanā, tuṭṭhahaṭṭhā ahaṃsu te.
๖๙.
69.
‘‘เทฺวนวุเต อิโต กเปฺป, ยํ นิมิตฺตํ วิยากริํ;
‘‘Dvenavute ito kappe, yaṃ nimittaṃ viyākariṃ;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พฺยากรณสฺสิทํ ผลํฯ
Duggatiṃ nābhijānāmi, byākaraṇassidaṃ phalaṃ.
๗๐.
70.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
๗๑.
71.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๗๒.
72.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นิมิตฺตพฺยากรณิโย เถโร อิมา
Itthaṃ sudaṃ āyasmā nimittabyākaraṇiyo thero imā
คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
Gāthāyo abhāsitthāti.
นิมิตฺตพฺยากรณิยเตฺถรสฺสาปทานํ ทสมํฯ
Nimittabyākaraṇiyattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
สาลกุสุมิยวโคฺค สตฺตจตฺตาลีสโมฯ
Sālakusumiyavaggo sattacattālīsamo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
สาลกุสุมิโย เถโร, ปูชา นิพฺพาปโกปิ จ;
Sālakusumiyo thero, pūjā nibbāpakopi ca;
เสตุโท ตาลวณฺฎี จ, อวฎลพุชปฺปโทฯ
Setudo tālavaṇṭī ca, avaṭalabujappado.
ปิลกฺขปฎิภานี จ, เวยฺยากรณิโย ทิโช;
Pilakkhapaṭibhānī ca, veyyākaraṇiyo dijo;
เทฺวสตฺตติ จ คาถาโย, คณิตาโย วิภาวิภิฯ
Dvesattati ca gāthāyo, gaṇitāyo vibhāvibhi.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๑-๖๐. สกิํสมฺมชฺชกเตฺถรอปทานาทิวณฺณนา • 1-60. Sakiṃsammajjakattheraapadānādivaṇṇanā