| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
นิมิตฺตกมฺมกถาวณฺณนา
Nimittakammakathāvaṇṇanā
๑๒๐. นิมิตฺตกมฺมกถายํ อกฺขินิขณาทินิมิตฺตกมฺมํ ปน ลหุกํ อิตฺตรกาลํ, ตสฺมา ตงฺขเณเยว ตํ ภณฺฑํ อวหริตุํ น สกฺกาฯ ตถา หิ กิญฺจิ ภณฺฑํ ทูเร โหติ กิญฺจิ ภาริยํ, ตํ คเหตุํ ยาว คจฺฉติ, ยาว อุกฺขิปิตุํ วายมติ, ตาว นิมิตฺตกมฺมสฺส ปจฺฉา โหติฯ เอวํ สเนฺตปิ นิมิตฺตกมฺมโต ปฎฺฐาย คณฺหิตุํ อารทฺธตฺตา เตเนว นิมิเตฺตน อวหรตีติ วุจฺจติฯ ยทิ เอวํ ‘‘ปุเรภตฺตปโยโคว เอโส’’ติ วาโท ปมาณภาวํ อาปชฺชตีติ? นาปชฺชติฯ น หิ สเงฺกตกมฺมํ วิย นิมิตฺตกมฺมํ ทฎฺฐพฺพํฯ ตตฺถ หิ กาลปริเจฺฉโท อตฺถิ, อิธ นตฺถิฯ กาลวเสน หิ สเงฺกตกมฺมํ วุตฺตํ, กิริยาวเสน นิมิตฺตกมฺมนฺติ อยเมเตสํ วิเสโสฯ ‘‘ตํ นิมิตฺตํ ปุเร วา ปจฺฉา วา ตํ ภณฺฑํ อวหรติ, มูลฎฺฐสฺส อนาปตฺตี’’ติ อิทํ ปน เตน นิมิตฺตกเมฺม กเต คณฺหิตุํ อนารภิตฺวา สยเมว คณฺหนฺตสฺส วเสน วุตฺตํฯ
120. Nimittakammakathāyaṃ akkhinikhaṇādinimittakammaṃ pana lahukaṃ ittarakālaṃ, tasmā taṅkhaṇeyeva taṃ bhaṇḍaṃ avaharituṃ na sakkā. Tathā hi kiñci bhaṇḍaṃ dūre hoti kiñci bhāriyaṃ, taṃ gahetuṃ yāva gacchati, yāva ukkhipituṃ vāyamati, tāva nimittakammassa pacchā hoti. Evaṃ santepi nimittakammato paṭṭhāya gaṇhituṃ āraddhattā teneva nimittena avaharatīti vuccati. Yadi evaṃ ‘‘purebhattapayogova eso’’ti vādo pamāṇabhāvaṃ āpajjatīti? Nāpajjati. Na hi saṅketakammaṃ viya nimittakammaṃ daṭṭhabbaṃ. Tattha hi kālaparicchedo atthi, idha natthi. Kālavasena hi saṅketakammaṃ vuttaṃ, kiriyāvasena nimittakammanti ayametesaṃ viseso. ‘‘Taṃ nimittaṃ pure vā pacchā vā taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpattī’’ti idaṃ pana tena nimittakamme kate gaṇhituṃ anārabhitvā sayameva gaṇhantassa vasena vuttaṃ.
นิมิตฺตกมฺมกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Nimittakammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๒. ทุติยปาราชิกํ • 2. Dutiyapārājikaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๒. ทุติยปาราชิกํ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ภูมฎฺฐกถาทิวณฺณนา • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / นิมิตฺตกมฺมกถาวณฺณนา • Nimittakammakathāvaṇṇanā
