Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Nimittakammakathāvaṇṇanā
೧೨೦. ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಕಥಾಯಂ ಅಕ್ಖಿನಿಖಣಾದಿನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ಪನ ಲಹುಕಂ ಇತ್ತರಕಾಲಂ, ತಸ್ಮಾ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ। ತಥಾ ಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಣ್ಡಂ ದೂರೇ ಹೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಾರಿಯಂ, ತಂ ಗಹೇತುಂ ಯಾವ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಾವ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ವಾಯಮತಿ, ತಾವ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಆರದ್ಧತ್ತಾ ತೇನೇವ ನಿಮಿತ್ತೇನ ಅವಹರತೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಪಯೋಗೋವ ಏಸೋ’’ತಿ ವಾದೋ ಪಮಾಣಭಾವಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ? ನಾಪಜ್ಜತಿ। ನ ಹಿ ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ವಿಯ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಹಿ ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅತ್ಥಿ, ಇಧ ನತ್ಥಿ। ಕಾಲವಸೇನ ಹಿ ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ವುತ್ತಂ, ಕಿರಿಯಾವಸೇನ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮನ್ತಿ ಅಯಮೇತೇಸಂ ವಿಸೇಸೋ। ‘‘ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಪುರೇ ವಾ ಪಚ್ಛಾ ವಾ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರತಿ, ಮೂಲಟ್ಠಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪನ ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮೇ ಕತೇ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಅನಾರಭಿತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ।
120. Nimittakammakathāyaṃ akkhinikhaṇādinimittakammaṃ pana lahukaṃ ittarakālaṃ, tasmā taṅkhaṇeyeva taṃ bhaṇḍaṃ avaharituṃ na sakkā. Tathā hi kiñci bhaṇḍaṃ dūre hoti kiñci bhāriyaṃ, taṃ gahetuṃ yāva gacchati, yāva ukkhipituṃ vāyamati, tāva nimittakammassa pacchā hoti. Evaṃ santepi nimittakammato paṭṭhāya gaṇhituṃ āraddhattā teneva nimittena avaharatīti vuccati. Yadi evaṃ ‘‘purebhattapayogova eso’’ti vādo pamāṇabhāvaṃ āpajjatīti? Nāpajjati. Na hi saṅketakammaṃ viya nimittakammaṃ daṭṭhabbaṃ. Tattha hi kālaparicchedo atthi, idha natthi. Kālavasena hi saṅketakammaṃ vuttaṃ, kiriyāvasena nimittakammanti ayametesaṃ viseso. ‘‘Taṃ nimittaṃ pure vā pacchā vā taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpattī’’ti idaṃ pana tena nimittakamme kate gaṇhituṃ anārabhitvā sayameva gaṇhantassa vasena vuttaṃ.
ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nimittakammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಭೂಮಟ್ಠಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Nimittakammakathāvaṇṇanā