Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౦. దసమవగ్గో
10. Dasamavaggo
౧. నిరోధకథావణ్ణనా
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
౫౭౧-౫౭౨. ఇదాని నిరోధకథా నామ హోతి. తత్థ యేసం ‘‘ఉపపత్తేసియన్తి సఙ్ఖం గతస్స భవఙ్గచిత్తస్స భఙ్గక్ఖణేన సహేవ కిరియాతి సఙ్ఖం గతా కుసలా వా అకుసలా వా చత్తారో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానరూపఞ్చాతి పఞ్చక్ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. తేసు హి అనుప్పన్నేసు భవఙ్గే నిరుద్ధే సన్తతివిచ్ఛేదో భవేయ్యా’’తి లద్ధి, సేయ్యథాపి అన్ధకానం; తే సన్ధాయ ఉపపత్తేసియేతి పుచ్ఛా సకవాదిస్స, పటిఞ్ఞా ఇతరస్స. తత్థ ఉపపత్తేసియేతి చతూసుపి పదేసు బహువచనభుమ్మత్థే ఏకవచనభుమ్మం. ఉపపత్తేసియేసు పఞ్చసు ఖన్ధేసు అనిరుద్ధేసూతి అయఞ్హేత్థ అత్థో. దసన్నన్తి ఉపపత్తేసియఖన్ధానఞ్చ కిరియఖన్ధానఞ్చ వసేన వుత్తం. తత్థ పఠమపఞ్హే ఖన్ధలక్ఖణవసేన కిరియవసేన చ పఞ్చేవ నామ తే ఖన్ధాతి పటిక్ఖిపతి. దుతియపఞ్హే పురిమపచ్ఛిమవసేన ఉపపత్తేసియకిరియవసేన చ నానత్తం సన్ధాయ పటిజానాతి. ద్విన్నం పన ఫస్సానం చిత్తానఞ్చ సమోధానం పుట్ఠో సుత్తలేసాభావేన పటిక్ఖిపతి.
571-572. Idāni nirodhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassa bhaṅgakkhaṇena saheva kiriyāti saṅkhaṃ gatā kusalā vā akusalā vā cattāro khandhā cittasamuṭṭhānarūpañcāti pañcakkhandhā uppajjanti. Tesu hi anuppannesu bhavaṅge niruddhe santativicchedo bhaveyyā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya upapattesiyeti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha upapattesiyeti catūsupi padesu bahuvacanabhummatthe ekavacanabhummaṃ. Upapattesiyesu pañcasu khandhesu aniruddhesūti ayañhettha attho. Dasannanti upapattesiyakhandhānañca kiriyakhandhānañca vasena vuttaṃ. Tattha paṭhamapañhe khandhalakkhaṇavasena kiriyavasena ca pañceva nāma te khandhāti paṭikkhipati. Dutiyapañhe purimapacchimavasena upapattesiyakiriyavasena ca nānattaṃ sandhāya paṭijānāti. Dvinnaṃ pana phassānaṃ cittānañca samodhānaṃ puṭṭho suttalesābhāvena paṭikkhipati.
కిరియా చత్తారోతి రూపేన వినా కుసలా అకుసలా వా చత్తారో గహితా. కిరియాఞాణన్తి పరవాదినా చక్ఖువిఞ్ఞాణసమఙ్గిక్ఖణే అరహతో అనుఞ్ఞాతం అనారమ్మణఞాణం. నిరుద్ధే మగ్గో ఉప్పజ్జతీతి పుచ్ఛా పరవాదిస్స, అనిరుద్ధే అనుప్పజ్జనతో పటిఞ్ఞా సకవాదిస్స. మతో మగ్గం భావేతీతి ఛలేన పుచ్ఛా పరవాదిస్స. యస్మా పన పటిసన్ధితో యావ చుతిచిత్తా సత్తో జీవతియేవ నామ, తస్మా సకవాదీ న హేవన్తి పటిక్ఖిపతి.
Kiriyā cattāroti rūpena vinā kusalā akusalā vā cattāro gahitā. Kiriyāñāṇanti paravādinā cakkhuviññāṇasamaṅgikkhaṇe arahato anuññātaṃ anārammaṇañāṇaṃ. Niruddhe maggo uppajjatīti pucchā paravādissa, aniruddhe anuppajjanato paṭiññā sakavādissa. Mato maggaṃ bhāvetīti chalena pucchā paravādissa. Yasmā pana paṭisandhito yāva cuticittā satto jīvatiyeva nāma, tasmā sakavādī na hevanti paṭikkhipati.
నిరోధకథావణ్ణనా.
Nirodhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౯౫) ౧. నిరోధకథా • (95) 1. Nirodhakathā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౧. నిరోధకథావణ్ణనా • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౧. నిరోధకథావణ్ణనా • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā