| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
១០. ទសមវគ្គោ
10. Dasamavaggo
១. និរោធកថាវណ្ណនា
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
៥៧១-៥៧២. ឥទានិ និរោធកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ យេសំ ‘‘ឧបបត្តេសិយន្តិ សង្ខំ គតស្ស ភវង្គចិត្តស្ស ភង្គក្ខណេន សហេវ កិរិយាតិ សង្ខំ គតា កុសលា វា អកុសលា វា ចត្តារោ ខន្ធា ចិត្តសមុដ្ឋានរូបញ្ចាតិ បញ្ចក្ខន្ធា ឧប្បជ្ជន្តិ។ តេសុ ហិ អនុប្បន្នេសុ ភវង្គេ និរុទ្ធេ សន្តតិវិច្ឆេទោ ភវេយ្យា’’តិ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ អន្ធកានំ; តេ សន្ធាយ ឧបបត្តេសិយេតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ តត្ថ ឧបបត្តេសិយេតិ ចតូសុបិ បទេសុ ពហុវចនភុម្មត្ថេ ឯកវចនភុម្មំ។ ឧបបត្តេសិយេសុ បញ្ចសុ ខន្ធេសុ អនិរុទ្ធេសូតិ អយញ្ហេត្ថ អត្ថោ។ ទសន្នន្តិ ឧបបត្តេសិយខន្ធានញ្ច កិរិយខន្ធានញ្ច វសេន វុត្តំ។ តត្ថ បឋមបញ្ហេ ខន្ធលក្ខណវសេន កិរិយវសេន ច បញ្ចេវ នាម តេ ខន្ធាតិ បដិក្ខិបតិ។ ទុតិយបញ្ហេ បុរិមបច្ឆិមវសេន ឧបបត្តេសិយកិរិយវសេន ច នានត្តំ សន្ធាយ បដិជានាតិ។ ទ្វិន្នំ បន ផស្សានំ ចិត្តានញ្ច សមោធានំ បុដ្ឋោ សុត្តលេសាភាវេន បដិក្ខិបតិ។
571-572. Idāni nirodhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassa bhaṅgakkhaṇena saheva kiriyāti saṅkhaṃ gatā kusalā vā akusalā vā cattāro khandhā cittasamuṭṭhānarūpañcāti pañcakkhandhā uppajjanti. Tesu hi anuppannesu bhavaṅge niruddhe santativicchedo bhaveyyā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya upapattesiyeti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha upapattesiyeti catūsupi padesu bahuvacanabhummatthe ekavacanabhummaṃ. Upapattesiyesu pañcasu khandhesu aniruddhesūti ayañhettha attho. Dasannanti upapattesiyakhandhānañca kiriyakhandhānañca vasena vuttaṃ. Tattha paṭhamapañhe khandhalakkhaṇavasena kiriyavasena ca pañceva nāma te khandhāti paṭikkhipati. Dutiyapañhe purimapacchimavasena upapattesiyakiriyavasena ca nānattaṃ sandhāya paṭijānāti. Dvinnaṃ pana phassānaṃ cittānañca samodhānaṃ puṭṭho suttalesābhāvena paṭikkhipati.
កិរិយា ចត្តារោតិ រូបេន វិនា កុសលា អកុសលា វា ចត្តារោ គហិតា។ កិរិយាញាណន្តិ បរវាទិនា ចក្ខុវិញ្ញាណសមង្គិក្ខណេ អរហតោ អនុញ្ញាតំ អនារម្មណញាណំ។ និរុទ្ធេ មគ្គោ ឧប្បជ្ជតីតិ បុច្ឆា បរវាទិស្ស, អនិរុទ្ធេ អនុប្បជ្ជនតោ បដិញ្ញា សកវាទិស្ស។ មតោ មគ្គំ ភាវេតីតិ ឆលេន បុច្ឆា បរវាទិស្ស។ យស្មា បន បដិសន្ធិតោ យាវ ចុតិចិត្តា សត្តោ ជីវតិយេវ នាម, តស្មា សកវាទី ន ហេវន្តិ បដិក្ខិបតិ។
Kiriyā cattāroti rūpena vinā kusalā akusalā vā cattāro gahitā. Kiriyāñāṇanti paravādinā cakkhuviññāṇasamaṅgikkhaṇe arahato anuññātaṃ anārammaṇañāṇaṃ. Niruddhe maggo uppajjatīti pucchā paravādissa, aniruddhe anuppajjanato paṭiññā sakavādissa. Mato maggaṃ bhāvetīti chalena pucchā paravādissa. Yasmā pana paṭisandhito yāva cuticittā satto jīvatiyeva nāma, tasmā sakavādī na hevanti paṭikkhipati.
និរោធកថាវណ្ណនា។
Nirodhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៩៥) ១. និរោធកថា • (95) 1. Nirodhakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១. និរោធកថាវណ្ណនា • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ១. និរោធកថាវណ្ណនា • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
