Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೧೦. ದಸಮವಗ್ಗೋ
10. Dasamavaggo
೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
೫೭೧-೫೭೨. ಇದಾನಿ ನಿರೋಧಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇಸಂ ‘‘ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯನ್ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಸ್ಸ ಭವಙ್ಗಚಿತ್ತಸ್ಸ ಭಙ್ಗಕ್ಖಣೇನ ಸಹೇವ ಕಿರಿಯಾತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಾ ಕುಸಲಾ ವಾ ಅಕುಸಲಾ ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಞ್ಚಾತಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ। ತೇಸು ಹಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಭವಙ್ಗೇ ನಿರುದ್ಧೇ ಸನ್ತತಿವಿಚ್ಛೇದೋ ಭವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಅನ್ಧಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯೇತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯೇತಿ ಚತೂಸುಪಿ ಪದೇಸು ಬಹುವಚನಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಏಕವಚನಭುಮ್ಮಂ। ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಖನ್ಧೇಸು ಅನಿರುದ್ಧೇಸೂತಿ ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ದಸನ್ನನ್ತಿ ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯಖನ್ಧಾನಞ್ಚ ಕಿರಿಯಖನ್ಧಾನಞ್ಚ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಪಠಮಪಞ್ಹೇ ಖನ್ಧಲಕ್ಖಣವಸೇನ ಕಿರಿಯವಸೇನ ಚ ಪಞ್ಚೇವ ನಾಮ ತೇ ಖನ್ಧಾತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ದುತಿಯಪಞ್ಹೇ ಪುರಿಮಪಚ್ಛಿಮವಸೇನ ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯಕಿರಿಯವಸೇನ ಚ ನಾನತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ದ್ವಿನ್ನಂ ಪನ ಫಸ್ಸಾನಂ ಚಿತ್ತಾನಞ್ಚ ಸಮೋಧಾನಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸುತ್ತಲೇಸಾಭಾವೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
571-572. Idāni nirodhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassa bhaṅgakkhaṇena saheva kiriyāti saṅkhaṃ gatā kusalā vā akusalā vā cattāro khandhā cittasamuṭṭhānarūpañcāti pañcakkhandhā uppajjanti. Tesu hi anuppannesu bhavaṅge niruddhe santativicchedo bhaveyyā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya upapattesiyeti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha upapattesiyeti catūsupi padesu bahuvacanabhummatthe ekavacanabhummaṃ. Upapattesiyesu pañcasu khandhesu aniruddhesūti ayañhettha attho. Dasannanti upapattesiyakhandhānañca kiriyakhandhānañca vasena vuttaṃ. Tattha paṭhamapañhe khandhalakkhaṇavasena kiriyavasena ca pañceva nāma te khandhāti paṭikkhipati. Dutiyapañhe purimapacchimavasena upapattesiyakiriyavasena ca nānattaṃ sandhāya paṭijānāti. Dvinnaṃ pana phassānaṃ cittānañca samodhānaṃ puṭṭho suttalesābhāvena paṭikkhipati.
ಕಿರಿಯಾ ಚತ್ತಾರೋತಿ ರೂಪೇನ ವಿನಾ ಕುಸಲಾ ಅಕುಸಲಾ ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಗಹಿತಾ। ಕಿರಿಯಾಞಾಣನ್ತಿ ಪರವಾದಿನಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸಮಙ್ಗಿಕ್ಖಣೇ ಅರಹತೋ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಞಾಣಂ। ನಿರುದ್ಧೇ ಮಗ್ಗೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ, ಅನಿರುದ್ಧೇ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜನತೋ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ಮತೋ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಛಲೇನ ಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪಟಿಸನ್ಧಿತೋ ಯಾವ ಚುತಿಚಿತ್ತಾ ಸತ್ತೋ ಜೀವತಿಯೇವ ನಾಮ, ತಸ್ಮಾ ಸಕವಾದೀ ನ ಹೇವನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
Kiriyā cattāroti rūpena vinā kusalā akusalā vā cattāro gahitā. Kiriyāñāṇanti paravādinā cakkhuviññāṇasamaṅgikkhaṇe arahato anuññātaṃ anārammaṇañāṇaṃ. Niruddhe maggo uppajjatīti pucchā paravādissa, aniruddhe anuppajjanato paṭiññā sakavādissa. Mato maggaṃ bhāvetīti chalena pucchā paravādissa. Yasmā pana paṭisandhito yāva cuticittā satto jīvatiyeva nāma, tasmā sakavādī na hevanti paṭikkhipati.
ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Nirodhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೯೫) ೧. ನಿರೋಧಕಥಾ • (95) 1. Nirodhakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā