| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೧೦. ದಸಮವಗ್ಗೋ
10. Dasamavaggo
೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
೫೭೧-೫೭೨. ಸಕಸಮಯೇ ‘‘ಪುರಿಮಚಿತ್ತಸ್ಸ ನಿರೋಧಾನನ್ತರಂ ಪಚ್ಛಿಮಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಇಚ್ಛಿತಂ, ಪರವಾದೀ ಪನ ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಭವಙ್ಗಚಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಕಿರಿಯಮಯಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ವದತಿ। ಏವಂ ಸತಿ ಪುರಿಮಪಚ್ಛಿಮಚಿತ್ತಾನಂ ಸಹಭಾವೋಪಿ ಅನುಞ್ಞಾತೋ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಭಙ್ಗಕ್ಖಣೇನ ಸಹೇವಾ’’ತಿ। ತಥಾ ಚ ಸತಿ ವಿಪಾಕಕಿರಿಯಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ವಿಯ ಕಿರಿಯವಿಪಾಕಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ವಿಪಾಕವಿಪಾಕಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಕಿರಿಯಕಿರಿಯಕ್ಖನ್ಧಾನಞ್ಚ ವುತ್ತನಯೇನ ಸಹಭಾವೋ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಭವಙ್ಗಚಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಉಪಪತ್ತಿಭವಭಾವೇನ ಏಸಿಯಾ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾತಿ ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಕ್ಖನ್ಧಾ, ತೇ ಚ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಭವಙ್ಗಪರಿಯಾಯಕಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಉಪಪತ್ತೇಸಿಯನ್ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಸ್ಸ ಭವಙ್ಗಚಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಆದಿಪರಿಯೋಸಾನಮತ್ತಞ್ಹಿ ತಸ್ಸ ಪಟಿಸನ್ಧಿಚುತಿಚಿತ್ತಂ, ತದಾರಮ್ಮಣಂ ಭವಙ್ಗನ್ತ್ವೇವ ವುಚ್ಚತೀತಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನಂ ಕಿರಿಯಾವೇಮಜ್ಝೇ ಪತಿತತ್ತಾ ಕಿರಿಯಾಚತುಕ್ಖನ್ಧಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಣಂ ಯುತ್ತನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನನ್ತಿ ಹಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನಂಯೇವ ಗಹಣಂ, ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನಸನ್ತೀರಣಾನಮ್ಪೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
571-572. Sakasamaye ‘‘purimacittassa nirodhānantaraṃ pacchimacittaṃ uppajjatī’’ti icchitaṃ, paravādī pana ‘‘yasmiṃ khaṇe bhavaṅgacittaṃ, tasmiṃyeva khaṇe kiriyamayacittaṃ uppajjatī’’ti vadati. Evaṃ sati purimapacchimacittānaṃ sahabhāvopi anuññāto hoti. Tenāha ‘‘bhaṅgakkhaṇena sahevā’’ti. Tathā ca sati vipākakiriyakkhandhānaṃ viya kiriyavipākakkhandhānaṃ vipākavipākakkhandhānaṃ kiriyakiriyakkhandhānañca vuttanayena sahabhāvo vattabboti imamatthaṃ dassento ‘‘bhavaṅgacittassā’’tiādimāha. Tattha upapattibhavabhāvena esiyā icchitabbāti upapattesiyā vipākakkhandhā, te ca yebhuyyena bhavaṅgapariyāyakāti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassā’’ti. Ādipariyosānamattañhi tassa paṭisandhicuticittaṃ, tadārammaṇaṃ bhavaṅgantveva vuccatīti. Cakkhuviññāṇādīnaṃ kiriyāvemajjhe patitattā kiriyācatukkhandhaggahaṇena gahaṇaṃ yuttanti vuttaṃ. Cakkhuviññāṇādīnanti hi ādi-saddena na sotaviññāṇādīnaṃyeva gahaṇaṃ, atha kho sampaṭicchanasantīraṇānampīti daṭṭhabbaṃ.
ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nirodhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೯೫) ೧. ನಿರೋಧಕಥಾ • (95) 1. Nirodhakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧. ನಿರೋಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
