| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
10. දසමවග්‌ගො
10. Dasamavaggo
1. නිරොධකථාවණ්‌ණනා
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
571-572. සකසමයෙ ‘‘පුරිමචිත්‌තස්‌ස නිරොධානන්‌තරං පච්‌ඡිමචිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජතී’’ති ඉච්‌ඡිතං, පරවාදී පන ‘‘යස්‌මිං ඛණෙ භවඞ්‌ගචිත්‌තං, තස්‌මිංයෙව ඛණෙ කිරියමයචිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජතී’’ති වදති. එවං සති පුරිමපච්‌ඡිමචිත්‌තානං සහභාවොපි අනුඤ්‌ඤාතො හොති. තෙනාහ ‘‘භඞ්‌ගක්‌ඛණෙන සහෙවා’’ති. තථා ච සති විපාකකිරියක්‌ඛන්‌ධානං විය කිරියවිපාකක්‌ඛන්‌ධානං විපාකවිපාකක්‌ඛන්‌ධානං කිරියකිරියක්‌ඛන්‌ධානඤ්‌ච වුත්‌තනයෙන සහභාවො වත්‌තබ්‌බොති ඉමමත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘භවඞ්‌ගචිත්‌තස්‌සා’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ උපපත්‌තිභවභාවෙන එසියා ඉච්‌ඡිතබ්‌බාති උපපත්‌තෙසියා විපාකක්‌ඛන්‌ධා, තෙ ච යෙභුය්‍යෙන භවඞ්‌ගපරියායකාති අට්‌ඨකථායං වුත්‌තං ‘‘උපපත්‌තෙසියන්‌ති සඞ්‌ඛං ගතස්‌ස භවඞ්‌ගචිත්‌තස්‌සා’’ති. ආදිපරියොසානමත්‌තඤ්‌හි තස්‌ස පටිසන්‌ධිචුතිචිත්‌තං, තදාරම්‌මණං භවඞ්‌ගන්‌ත්‌වෙව වුච්‌චතීති. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණාදීනං කිරියාවෙමජ්‌ඣෙ පතිතත්‌තා කිරියාචතුක්‌ඛන්‌ධග්‌ගහණෙන ගහණං යුත්‌තන්‌ති වුත්‌තං. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණාදීනන්‌ති හි ආදි-සද්‌දෙන න සොතවිඤ්‌ඤාණාදීනංයෙව ගහණං, අථ ඛො සම්‌පටිච්‌ඡනසන්‌තීරණානම්‌පීති දට්‌ඨබ්‌බං.
571-572. Sakasamaye ‘‘purimacittassa nirodhānantaraṃ pacchimacittaṃ uppajjatī’’ti icchitaṃ, paravādī pana ‘‘yasmiṃ khaṇe bhavaṅgacittaṃ, tasmiṃyeva khaṇe kiriyamayacittaṃ uppajjatī’’ti vadati. Evaṃ sati purimapacchimacittānaṃ sahabhāvopi anuññāto hoti. Tenāha ‘‘bhaṅgakkhaṇena sahevā’’ti. Tathā ca sati vipākakiriyakkhandhānaṃ viya kiriyavipākakkhandhānaṃ vipākavipākakkhandhānaṃ kiriyakiriyakkhandhānañca vuttanayena sahabhāvo vattabboti imamatthaṃ dassento ‘‘bhavaṅgacittassā’’tiādimāha. Tattha upapattibhavabhāvena esiyā icchitabbāti upapattesiyā vipākakkhandhā, te ca yebhuyyena bhavaṅgapariyāyakāti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassā’’ti. Ādipariyosānamattañhi tassa paṭisandhicuticittaṃ, tadārammaṇaṃ bhavaṅgantveva vuccatīti. Cakkhuviññāṇādīnaṃ kiriyāvemajjhe patitattā kiriyācatukkhandhaggahaṇena gahaṇaṃ yuttanti vuttaṃ. Cakkhuviññāṇādīnanti hi ādi-saddena na sotaviññāṇādīnaṃyeva gahaṇaṃ, atha kho sampaṭicchanasantīraṇānampīti daṭṭhabbaṃ.
නිරොධකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nirodhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (95) 1. නිරොධකථා • (95) 1. Nirodhakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 1. නිරොධකථාවණ්‌ණනා • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. නිරොධකථාවණ්‌ණනා • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
