Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൧൦. ദസമവഗ്ഗോ
10. Dasamavaggo
൧. നിരോധകഥാവണ്ണനാ
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
൫൭൧-൫൭൨. ഇദാനി നിരോധകഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ യേസം ‘‘ഉപപത്തേസിയന്തി സങ്ഖം ഗതസ്സ ഭവങ്ഗചിത്തസ്സ ഭങ്ഗക്ഖണേന സഹേവ കിരിയാതി സങ്ഖം ഗതാ കുസലാ വാ അകുസലാ വാ ചത്താരോ ഖന്ധാ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപഞ്ചാതി പഞ്ചക്ഖന്ധാ ഉപ്പജ്ജന്തി. തേസു ഹി അനുപ്പന്നേസു ഭവങ്ഗേ നിരുദ്ധേ സന്തതിവിച്ഛേദോ ഭവേയ്യാ’’തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി അന്ധകാനം; തേ സന്ധായ ഉപപത്തേസിയേതി പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, പടിഞ്ഞാ ഇതരസ്സ. തത്ഥ ഉപപത്തേസിയേതി ചതൂസുപി പദേസു ബഹുവചനഭുമ്മത്ഥേ ഏകവചനഭുമ്മം. ഉപപത്തേസിയേസു പഞ്ചസു ഖന്ധേസു അനിരുദ്ധേസൂതി അയഞ്ഹേത്ഥ അത്ഥോ. ദസന്നന്തി ഉപപത്തേസിയഖന്ധാനഞ്ച കിരിയഖന്ധാനഞ്ച വസേന വുത്തം. തത്ഥ പഠമപഞ്ഹേ ഖന്ധലക്ഖണവസേന കിരിയവസേന ച പഞ്ചേവ നാമ തേ ഖന്ധാതി പടിക്ഖിപതി. ദുതിയപഞ്ഹേ പുരിമപച്ഛിമവസേന ഉപപത്തേസിയകിരിയവസേന ച നാനത്തം സന്ധായ പടിജാനാതി. ദ്വിന്നം പന ഫസ്സാനം ചിത്താനഞ്ച സമോധാനം പുട്ഠോ സുത്തലേസാഭാവേന പടിക്ഖിപതി.
571-572. Idāni nirodhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassa bhaṅgakkhaṇena saheva kiriyāti saṅkhaṃ gatā kusalā vā akusalā vā cattāro khandhā cittasamuṭṭhānarūpañcāti pañcakkhandhā uppajjanti. Tesu hi anuppannesu bhavaṅge niruddhe santativicchedo bhaveyyā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya upapattesiyeti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha upapattesiyeti catūsupi padesu bahuvacanabhummatthe ekavacanabhummaṃ. Upapattesiyesu pañcasu khandhesu aniruddhesūti ayañhettha attho. Dasannanti upapattesiyakhandhānañca kiriyakhandhānañca vasena vuttaṃ. Tattha paṭhamapañhe khandhalakkhaṇavasena kiriyavasena ca pañceva nāma te khandhāti paṭikkhipati. Dutiyapañhe purimapacchimavasena upapattesiyakiriyavasena ca nānattaṃ sandhāya paṭijānāti. Dvinnaṃ pana phassānaṃ cittānañca samodhānaṃ puṭṭho suttalesābhāvena paṭikkhipati.
കിരിയാ ചത്താരോതി രൂപേന വിനാ കുസലാ അകുസലാ വാ ചത്താരോ ഗഹിതാ. കിരിയാഞാണന്തി പരവാദിനാ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിക്ഖണേ അരഹതോ അനുഞ്ഞാതം അനാരമ്മണഞാണം. നിരുദ്ധേ മഗ്ഗോ ഉപ്പജ്ജതീതി പുച്ഛാ പരവാദിസ്സ, അനിരുദ്ധേ അനുപ്പജ്ജനതോ പടിഞ്ഞാ സകവാദിസ്സ. മതോ മഗ്ഗം ഭാവേതീതി ഛലേന പുച്ഛാ പരവാദിസ്സ. യസ്മാ പന പടിസന്ധിതോ യാവ ചുതിചിത്താ സത്തോ ജീവതിയേവ നാമ, തസ്മാ സകവാദീ ന ഹേവന്തി പടിക്ഖിപതി.
Kiriyā cattāroti rūpena vinā kusalā akusalā vā cattāro gahitā. Kiriyāñāṇanti paravādinā cakkhuviññāṇasamaṅgikkhaṇe arahato anuññātaṃ anārammaṇañāṇaṃ. Niruddhe maggo uppajjatīti pucchā paravādissa, aniruddhe anuppajjanato paṭiññā sakavādissa. Mato maggaṃ bhāvetīti chalena pucchā paravādissa. Yasmā pana paṭisandhito yāva cuticittā satto jīvatiyeva nāma, tasmā sakavādī na hevanti paṭikkhipati.
നിരോധകഥാവണ്ണനാ.
Nirodhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൯൫) ൧. നിരോധകഥാ • (95) 1. Nirodhakathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൧. നിരോധകഥാവണ്ണനാ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൧. നിരോധകഥാവണ്ണനാ • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā