| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
५. निरोधसमापत्तिकथावण्णना
5. Nirodhasamāpattikathāvaṇṇanā
४५७-४५९. इदानि निरोधसमापत्तिकथा नाम होति। तत्थ निरोधसमापत्तीति चतुन्नं खन्धानं अप्पवत्ति। यस्मा पन सा करियमाना करियति, समापज्जियमाना समापज्जियति, तस्मा निप्फन्नाति वुच्चति। सङ्खतासङ्खतलक्खणानं पन अभावेन न वत्तब्बा ‘‘सङ्खताति वा असङ्खता’’ति वा। तत्थ येसं ‘‘यस्मा सङ्खता न होति, तस्मा असङ्खता’’ति लद्धि, सेय्यथापि अन्धकानञ्चेव उत्तरापथकानञ्च; ते सन्धाय निरोधसमापत्तीति पुच्छा सकवादिस्स, पटिञ्ञा इतरस्स। उप्पादेन्तीतिआदि समापज्जनपटिलाभवसेनेव वुत्तं। यथा पन रूपादयो असङ्खतधम्मे उप्पादेन्ति; न तथा तं केचि उप्पादेन्ति नाम। निरोधा वोदानं वुट्ठानन्ति फलसमापत्ति वेदितब्बा। असङ्खता पन तं नत्थियेव, तस्मा पटिक्खिपति। तेन हीति यस्मा सङ्खता न होति, तस्मा असङ्खताति लद्धि। इदं पन असङ्खतभावे कारणं न होतीति वुत्तम्पि अवुत्तसदिसमेवाति।
457-459. Idāni nirodhasamāpattikathā nāma hoti. Tattha nirodhasamāpattīti catunnaṃ khandhānaṃ appavatti. Yasmā pana sā kariyamānā kariyati, samāpajjiyamānā samāpajjiyati, tasmā nipphannāti vuccati. Saṅkhatāsaṅkhatalakkhaṇānaṃ pana abhāvena na vattabbā ‘‘saṅkhatāti vā asaṅkhatā’’ti vā. Tattha yesaṃ ‘‘yasmā saṅkhatā na hoti, tasmā asaṅkhatā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānañceva uttarāpathakānañca; te sandhāya nirodhasamāpattīti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Uppādentītiādi samāpajjanapaṭilābhavaseneva vuttaṃ. Yathā pana rūpādayo asaṅkhatadhamme uppādenti; na tathā taṃ keci uppādenti nāma. Nirodhā vodānaṃ vuṭṭhānanti phalasamāpatti veditabbā. Asaṅkhatā pana taṃ natthiyeva, tasmā paṭikkhipati. Tena hīti yasmā saṅkhatā na hoti, tasmā asaṅkhatāti laddhi. Idaṃ pana asaṅkhatabhāve kāraṇaṃ na hotīti vuttampi avuttasadisamevāti.
निरोधसमापत्तिकथावण्णना।
Nirodhasamāpattikathāvaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (५७) ५. निरोधसमापत्तिकथा • (57) 5. Nirodhasamāpattikathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ५. निरोधसमापत्तिकथावण्णना • 5. Nirodhasamāpattikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ५. निरोधसमापत्तिकथावण्णना • 5. Nirodhasamāpattikathāvaṇṇanā
