| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. နိရုတ္တိပထသုတ္တံ
10. Niruttipathasuttaṃ
၆၂. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ ‘‘တယောမေ, ဘိက္ခဝေ, နိရုတ္တိပထာ အဓိဝစနပထာ ပညတ္တိပထာ အသင္ကိဏ္ဏာ အသင္ကိဏ္ဏပုဗ္ဗာ, န သင္ကီယန္တိ, န သင္ကီယိသ္သန္တိ, အပ္ပဋိကုဋ္ဌာ သမဏေဟိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝိညူဟိ။ ကတမေ တယော? ယံ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ အတီတံ နိရုဒ္ဓံ ဝိပရိဏတံ ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
62. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Tayome, bhikkhave, niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Katame tayo? Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ယာ ဝေဒနာ အတီတာ နိရုဒ္ဓာ ဝိပရိဏတာ ‘အဟောသီ’တိ တသ္သာ သင္ခာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သာ သမညာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သာ ပညတ္တိ; န တသ္သာ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သာ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Yā vedanā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahosī’ti tassā saṅkhā, ‘ahosī’ti tassā samaññā, ‘ahosī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ယာ သညာ။ ယေ သင္ခာရာ အတီတာ နိရုဒ္ဓာ ဝိပရိဏတာ ‘အဟေသု’န္တိ တေသံ သင္ခာ, ‘အဟေသု’န္တိ တေသံ သမညာ, ‘အဟေသု’န္တိ တေသံ ပညတ္တိ; န တေသံ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တေသံ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သန္တီ’’’တိ။
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahesu’nti tesaṃ saṅkhā, ‘ahesu’nti tesaṃ samaññā, ‘ahesu’nti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘ယံ ဝိညာဏံ အတီတံ နိရုဒ္ဓံ ဝိပရိဏတံ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘အဟောသီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ, ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ယံ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ အဇာတံ အပာတုဘူတံ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘အဟောသီ’’’တိ။
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ယာ ဝေဒနာ အဇာတာ အပာတုဘူတာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သာ သင္ခာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သာ သမညာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သာ ပညတ္တိ; န တသ္သာ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သာ သင္ခာ ‘အဟောသီ’’’တိ။
‘‘Yā vedanā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissatī’ti tassā saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassā samaññā, ‘bhavissatī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ယာ သညာ။ ယေ သင္ခာရာ အဇာတာ အပာတုဘူတာ, ‘ဘဝိသ္သန္တီ’တိ တေသံ သင္ခာ, ‘ဘဝိသ္သန္တီ’တိ တေသံ သမညာ, ‘ဘဝိသ္သန္တီ’တိ တေသံ ပညတ္တိ; န တေသံ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တေသံ သင္ခာ ‘အဟေသု’’’န္တိ။
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ samaññā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’’’nti.
‘‘ယံ ဝိညာဏံ အဇာတံ အပာတုဘူတံ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘ဘဝိသ္သတီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အတ္ထီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘အဟောသီ’’’တိ။
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ယံ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ ဇာတံ ပာတုဘူတံ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အဟောသီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ယာ ဝေဒနာ ဇာတာ ပာတုဘူတာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သာ သင္ခာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သာ သမညာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သာ ပညတ္တိ; န တသ္သာ သင္ခာ ‘အဟောသီ’တိ, န တသ္သာ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Yā vedanā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tassā saṅkhā, ‘atthī’ti tassā samaññā, ‘atthī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ယာ သညာ။ ယေ သင္ခာရာ ဇာတာ ပာတုဘူတာ, ‘အတ္ထီ’တိ တေသံ သင္ခာ, ‘အတ္ထီ’တိ တေသံ သမညာ, ‘အတ္ထီ’တိ တေသံ ပညတ္တိ; န တေသံ သင္ခာ ‘အဟေသု’န္တိ, န တေသံ သင္ခာ, ‘ဘဝိသ္သန္တီ’’’တိ။
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘atthī’ti tesaṃ samaññā, ‘atthī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’nti, na tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘ယံ ဝိညာဏံ ဇာတံ ပာတုဘူတံ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ သင္ခာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ သမညာ, ‘အတ္ထီ’တိ တသ္သ ပညတ္တိ; န တသ္သ သင္ခာ ‘အဟောသီ’တိ, န တသ္သ သင္ခာ ‘ဘဝိသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, တယော နိရုတ္တိပထာ အဓိဝစနပထာ ပညတ္တိပထာ အသင္ကိဏ္ဏာ အသင္ကိဏ္ဏပုဗ္ဗာ, န သင္ကီယန္တိ, န သင္ကီယိသ္သန္တိ, အပ္ပဋိကုဋ္ဌာ သမဏေဟိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝိညူဟိ ။ ယေပိ တေ, ဘိက္ခဝေ, အဟေသုံ ဥက္ကလာ ဝသ္သဘညာ 1 အဟေတုကဝာဒာ အကိရိယဝာဒာ နတ္ထိကဝာဒာ, တေပိမေ တယော နိရုတ္တိပထေ အဓိဝစနပထေ ပညတ္တိပထေ န ဂရဟိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ အမညိံသု။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? နိန္ဒာဃဋ္ဋနဗ္ယာရောသဥပာရမ္ဘဘယာ’’တိ 2။
‘‘Ime kho, bhikkhave, tayo niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi . Yepi te, bhikkhave, ahesuṃ ukkalā vassabhaññā 3 ahetukavādā akiriyavādā natthikavādā, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe paññattipathe na garahitabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ amaññiṃsu. Taṃ kissa hetu? Nindāghaṭṭanabyārosaupārambhabhayā’’ti 4.
ဥပယဝဂ္ဂော ဆဋ္ဌော။
Upayavaggo chaṭṭho.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဥပယော ဗီဇံ ဥဒာနံ၊ ဥပာဒာနပရိဝတ္တံ။
Upayo bījaṃ udānaṃ, upādānaparivattaṃ;
သတ္တဋ္ဌာနဉ္စ သမ္ဗုဒ္ဓော၊ ပဉ္စမဟာလိ အာဒိတ္တာ။
Sattaṭṭhānañca sambuddho, pañcamahāli ādittā.
ဝဂ္ဂော နိရုတ္တိပထေန စာတိ။
Vaggo niruttipathena cāti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. နိရုတ္တိပထသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁၀. နိရုတ္တိပထသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
