| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තං
10. Niruttipathasuttaṃ
62. සාවත්‌ථිනිදානං. ‘‘තයොමෙ, භික්‌ඛවෙ, නිරුත්‌තිපථා අධිවචනපථා පඤ්‌ඤත්‌තිපථා අසඞ්‌කිණ්‌ණා අසඞ්‌කිණ්‌ණපුබ්‌බා, න සඞ්‌කීයන්‌ති, න සඞ්‌කීයිස්‌සන්‌ති, අප්‌පටිකුට්‌ඨා සමණෙහි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විඤ්‌ඤූහි. කතමෙ තයො? යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං අතීතං නිරුද්‌ධං විපරිණතං ‘අහොසී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
62. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Tayome, bhikkhave, niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Katame tayo? Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘යා වෙදනා අතීතා නිරුද්‌ධා විපරිණතා ‘අහොසී’ති තස්‌සා සඞ්‌ඛා, ‘අහොසී’ති තස්‌සා සමඤ්‌ඤා, ‘අහොසී’ති තස්‌සා පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
‘‘Yā vedanā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahosī’ti tassā saṅkhā, ‘ahosī’ti tassā samaññā, ‘ahosī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා අතීතා නිරුද්‌ධා විපරිණතා ‘අහෙසු’න්‌ති තෙසං සඞ්‌ඛා, ‘අහෙසු’න්‌ති තෙසං සමඤ්‌ඤා, ‘අහෙසු’න්‌ති තෙසං පඤ්‌ඤත්‌ති; න තෙසං සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තෙසං සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සන්‌තී’’’ති.
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahesu’nti tesaṃ saṅkhā, ‘ahesu’nti tesaṃ samaññā, ‘ahesu’nti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘යං විඤ්‌ඤාණං අතීතං නිරුද්‌ධං විපරිණතං, ‘අහොසී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ, ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං අජාතං අපාතුභූතං, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’’’ති.
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘යා වෙදනා අජාතා අපාතුභූතා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌සා සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌සා සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌සා පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’’’ති.
‘‘Yā vedanā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissatī’ti tassā saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassā samaññā, ‘bhavissatī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා අජාතා අපාතුභූතා, ‘භවිස්‌සන්‌තී’ති තෙසං සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සන්‌තී’ති තෙසං සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සන්‌තී’ති තෙසං පඤ්‌ඤත්‌ති; න තෙසං සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තෙසං සඞ්‌ඛා ‘අහෙසු’’’න්‌ති.
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ samaññā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’’’nti.
‘‘යං විඤ්‌ඤාණං අජාතං අපාතුභූතං, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’’’ති.
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං ජාතං පාතුභූතං, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘යා වෙදනා ජාතා පාතුභූතා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌සා සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌සා සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌සා පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති, න තස්‌සා සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
‘‘Yā vedanā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tassā saṅkhā, ‘atthī’ti tassā samaññā, ‘atthī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා ජාතා පාතුභූතා, ‘අත්‌ථී’ති තෙසං සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තෙසං සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තෙසං පඤ්‌ඤත්‌ති; න තෙසං සඞ්‌ඛා ‘අහෙසු’න්‌ති, න තෙසං සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සන්‌තී’’’ති.
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘atthī’ti tesaṃ samaññā, ‘atthī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’nti, na tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘යං විඤ්‌ඤාණං ජාතං පාතුභූතං, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’’’ති.
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, තයො නිරුත්‌තිපථා අධිවචනපථා පඤ්‌ඤත්‌තිපථා අසඞ්‌කිණ්‌ණා අසඞ්‌කිණ්‌ණපුබ්‌බා, න සඞ්‌කීයන්‌ති, න සඞ්‌කීයිස්‌සන්‌ති, අප්‌පටිකුට්‌ඨා සමණෙහි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විඤ්‌ඤූහි . යෙපි තෙ, භික්‌ඛවෙ, අහෙසුං උක්‌කලා වස්‌සභඤ්‌ඤා 1 අහෙතුකවාදා අකිරියවාදා නත්‌ථිකවාදා, තෙපිමෙ තයො නිරුත්‌තිපථෙ අධිවචනපථෙ පඤ්‌ඤත්‌තිපථෙ න ගරහිතබ්‌බං නප්‌පටික්‌කොසිතබ්‌බං අමඤ්‌ඤිංසු. තං කිස්‌ස හෙතු? නින්‌දාඝට්‌ටනබ්‍යාරොසඋපාරම්‌භභයා’’ති 2.
‘‘Ime kho, bhikkhave, tayo niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi . Yepi te, bhikkhave, ahesuṃ ukkalā vassabhaññā 3 ahetukavādā akiriyavādā natthikavādā, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe paññattipathe na garahitabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ amaññiṃsu. Taṃ kissa hetu? Nindāghaṭṭanabyārosaupārambhabhayā’’ti 4.
උපයවග්‌ගො ඡට්‌ඨො.
Upayavaggo chaṭṭho.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
උපයො බීජං උදානං, උපාදානපරිවත්‌තං;
Upayo bījaṃ udānaṃ, upādānaparivattaṃ;
සත්‌තට්‌ඨානඤ්‌ච සම්‌බුද්‌ධො, පඤ්‌චමහාලි ආදිත්‌තා.
Sattaṭṭhānañca sambuddho, pañcamahāli ādittā.
වග්‌ගො නිරුත්‌තිපථෙන චාති.
Vaggo niruttipathena cāti.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
