| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤਂ
10. Niruttipathasuttaṃ
੬੨. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ। ‘‘ਤਯੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ ਅਧਿવਚਨਪਥਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾ ਅਸਙ੍ਕਿਣ੍ਣਾ ਅਸਙ੍ਕਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਸਙ੍ਕੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਟ੍ਠਾ ਸਮਣੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ વਿਞ੍ਞੂਹਿ। ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ વਿਪਰਿਣਤਂ ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
62. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Tayome, bhikkhave, niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Katame tayo? Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਯਾ વੇਦਨਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yā vedanā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahosī’ti tassā saṅkhā, ‘ahosī’ti tassā samaññā, ‘ahosī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਯਾ ਸਞ੍ਞਾ… ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ ‘ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā ‘ahesu’nti tesaṃ saṅkhā, ‘ahesu’nti tesaṃ samaññā, ‘ahesu’nti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘ਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ વਿਪਰਿਣਤਂ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ, ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰੂਪਂ ਅਜਾਤਂ ਅਪਾਤੁਭੂਤਂ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ਯਾ વੇਦਨਾ ਅਜਾਤਾ ਅਪਾਤੁਭੂਤਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yā vedanā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissatī’ti tassā saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassā samaññā, ‘bhavissatī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘atthī’ti, na tassā saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ਯਾ ਸਞ੍ਞਾ… ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਜਾਤਾ ਅਪਾਤੁਭੂਤਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੇਸੁ’’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā ajātā apātubhūtā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ samaññā, ‘bhavissantī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘atthī’ti, na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’’’nti.
‘‘ਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਜਾਤਂ ਅਪਾਤੁਭੂਤਂ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ, ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’’’ti.
‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰੂਪਂ ਜਾਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਯਾ વੇਦਨਾ ਜਾਤਾ ਪਾਤੁਭੂਤਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yā vedanā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tassā saṅkhā, ‘atthī’ti tassā samaññā, ‘atthī’ti tassā paññatti; na tassā saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassā saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਯਾ ਸਞ੍ਞਾ… ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਜਾਤਾ ਪਾਤੁਭੂਤਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yā saññā… ye saṅkhārā jātā pātubhūtā, ‘atthī’ti tesaṃ saṅkhā, ‘atthī’ti tesaṃ samaññā, ‘atthī’ti tesaṃ paññatti; na tesaṃ saṅkhā ‘ahesu’nti, na tesaṃ saṅkhā, ‘bhavissantī’’’ti.
‘‘ਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਜਾਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ‘ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਅਹੋਸੀ’ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ‘ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ, ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’’’ti.
‘‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ ਅਧਿવਚਨਪਥਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾ ਅਸਙ੍ਕਿਣ੍ਣਾ ਅਸਙ੍ਕਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਸਙ੍ਕੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਟ੍ਠਾ ਸਮਣੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ વਿਞ੍ਞੂਹਿ । ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਹੇਸੁਂ ਉਕ੍ਕਲਾ વਸ੍ਸਭਞ੍ਞਾ 1 ਅਹੇਤੁਕવਾਦਾ ਅਕਿਰਿਯવਾਦਾ ਨਤ੍ਥਿਕવਾਦਾ, ਤੇਪਿਮੇ ਤਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥੇ ਅਧਿવਚਨਪਥੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥੇ ਨ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ ਅਮਞ੍ਞਿਂਸੁ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਨਿਨ੍ਦਾਘਟ੍ਟਨਬ੍ਯਾਰੋਸਉਪਾਰਮ੍ਭਭਯਾ’’ਤਿ 2।
‘‘Ime kho, bhikkhave, tayo niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā, na saṅkīyanti, na saṅkīyissanti, appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi . Yepi te, bhikkhave, ahesuṃ ukkalā vassabhaññā 3 ahetukavādā akiriyavādā natthikavādā, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe paññattipathe na garahitabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ amaññiṃsu. Taṃ kissa hetu? Nindāghaṭṭanabyārosaupārambhabhayā’’ti 4.
ਉਪਯવਗ੍ਗੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Upayavaggo chaṭṭho.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਉਪਯੋ ਬੀਜਂ ਉਦਾਨਂ, ਉਪਾਦਾਨਪਰਿવਤ੍ਤਂ।
Upayo bījaṃ udānaṃ, upādānaparivattaṃ;
ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਪਞ੍ਚਮਹਾਲਿ ਆਦਿਤ੍ਤਾ॥
Sattaṭṭhānañca sambuddho, pañcamahāli ādittā.
વਗ੍ਗੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥੇਨ ਚਾਤਿ॥
Vaggo niruttipathena cāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
