| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
62. දසමෙ නිරුත්‌තියොව නිරුත්‌තිපථා, අථ වා නිරුත්‌තියො ච තා නිරුත්‌තිවසෙන විඤ්‌ඤාතබ්‌බානං අත්‌ථානං පථත්‌තා පථා චාති නිරුත්‌තිපථා. සෙසපදද්‌වයෙපි එසෙව නයො. තීණිපි චෙතානි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤවෙවචනානෙවාති වෙදිතබ්‌බානි. අසංකිණ්‌ණාති අවිජහිතා, ‘‘කො ඉමෙහි අත්‌ථො’’ති වත්‌වා අඡඩ්‌ඩිතා. අසංකිණ්‌ණපුබ්‌බාති අතීතෙපි න ජහිතපුබ්‌බා. න සංකීයන්‌තීති එතරහිපි ‘‘කිමෙතෙහී’’ති න ඡඩ්‌ඩීයන්‌ති. න සංකීයිස්‌සන්‌තීති අනාගතෙපි න ඡඩ්‌ඩීයිස්‌සන්‌ති. අප්‌පටිකුට්‌ඨාති අප්‌පටිබාහිතා. අතීතන්‌ති අත්‌තනො සභාවං භඞ්‌ගමෙව වා අතික්‌කන්‌තං. නිරුද්‌ධන්‌ති දෙසන්‌තරං අසඞ්‌කමිත්‌වා තත්‌ථෙව නිරුද්‌ධං වූපසන්‌තං. විපරිණතන්‌ති විපරිණාමං ගතං නට්‌ඨං. අජාතන්‌ති අනුප්‌පන්‌නං. අපාතුභූතන්‌ති අපාකටීභූතං.
62.Dasame niruttiyova niruttipathā, atha vā niruttiyo ca tā niruttivasena viññātabbānaṃ atthānaṃ pathattā pathā cāti niruttipathā. Sesapadadvayepi eseva nayo. Tīṇipi cetāni aññamaññavevacanānevāti veditabbāni. Asaṃkiṇṇāti avijahitā, ‘‘ko imehi attho’’ti vatvā achaḍḍitā. Asaṃkiṇṇapubbāti atītepi na jahitapubbā. Na saṃkīyantīti etarahipi ‘‘kimetehī’’ti na chaḍḍīyanti. Na saṃkīyissantīti anāgatepi na chaḍḍīyissanti. Appaṭikuṭṭhāti appaṭibāhitā. Atītanti attano sabhāvaṃ bhaṅgameva vā atikkantaṃ. Niruddhanti desantaraṃ asaṅkamitvā tattheva niruddhaṃ vūpasantaṃ. Vipariṇatanti vipariṇāmaṃ gataṃ naṭṭhaṃ. Ajātanti anuppannaṃ. Apātubhūtanti apākaṭībhūtaṃ.
උක්‌කලාති උක්‌කලජනපදවාසිනො. වස්‌සභඤ්‌ඤාති වස්‌සො ච භඤ්‌ඤො ච. ද්‌වෙපි හි තෙ මූලදිට්‌ඨිගතිකා. අහෙතුකවාදාතිආදීසු ‘‘නත්‌ථි හෙතු නත්‌ථි පච්‌චයො’’ති ගහිතත්‌තා අහෙතුකවාදා. ‘‘කරොතො න කරීයති පාප’’න්‌ති ගහිතත්‌තා අකිරියවාදා. ‘‘නත්‌ථි දින්‌න’’න්‌තිආදිගහණතො නත්‌ථිකවාදා. තත්‌ථ ඉමෙ ද්‌වෙ ජනා, තිස්‌සො දිට්‌ඨියො, කිං එකෙකස්‌ස දියඩ්‌ඪා හොතීති? න තථා, යථා පන එකො භික්‌ඛු පටිපාටියා චත්‌තාරිපි ඣානානි නිබ්‌බත්‌තෙති , එවමෙත්‌ථ එකෙකො තිස්‌සොපි දිට්‌ඨියො නිබ්‌බත්‌තෙසීති වෙදිතබ්‌බො. ‘‘නත්‌ථි හෙතු නත්‌ථි පච්‌චයො’’ති පුනප්‌පුනං ආවජ්‌ජෙන්‌තස්‌ස ආහරන්‌තස්‌ස අභිනන්‌දන්‌තස්‌ස අස්‌සාදෙන්‌තස්‌ස මග්‌ගදස්‌සනං විය හොති. සො මිච්‌ඡත්‌තනියාමං ඔක්‌කමති, සො එකන්‌තකාළකොති වුච්‌චති. යථා පන අහෙතුකදිට්‌ඨියං, එවං ‘‘කරොතො න කරීයති පාපං, නත්‌ථි දින්‌න’’න්‌ති ඉමෙසුපි ඨානෙසු මිච්‌ඡත්‌තනියාමං ඔක්‌කමති.
Ukkalāti ukkalajanapadavāsino. Vassabhaññāti vasso ca bhañño ca. Dvepi hi te mūladiṭṭhigatikā. Ahetukavādātiādīsu ‘‘natthi hetu natthi paccayo’’ti gahitattā ahetukavādā. ‘‘Karoto na karīyati pāpa’’nti gahitattā akiriyavādā. ‘‘Natthi dinna’’ntiādigahaṇato natthikavādā. Tattha ime dve janā, tisso diṭṭhiyo, kiṃ ekekassa diyaḍḍhā hotīti? Na tathā, yathā pana eko bhikkhu paṭipāṭiyā cattāripi jhānāni nibbatteti , evamettha ekeko tissopi diṭṭhiyo nibbattesīti veditabbo. ‘‘Natthi hetu natthi paccayo’’ti punappunaṃ āvajjentassa āharantassa abhinandantassa assādentassa maggadassanaṃ viya hoti. So micchattaniyāmaṃ okkamati, so ekantakāḷakoti vuccati. Yathā pana ahetukadiṭṭhiyaṃ, evaṃ ‘‘karoto na karīyati pāpaṃ, natthi dinna’’nti imesupi ṭhānesu micchattaniyāmaṃ okkamati.
න ගරහිතබ්‌බං නප්‌පටික්‌කොසිතබ්‌බං අමඤ්‌ඤිංසූති එත්‌ථ ‘‘යදෙතං අතීතං නාම, නයිදං අතීතං, ඉදමස්‌ස අනාගතං වා පච්‌චුප්‌පන්‌නං වා’’ති වදන්‌තො ගරහති නාම. තත්‌ථ දොසං දස්‌සෙත්‌වා ‘‘කිං ඉමිනා ගරහිතෙනා’’ති? වදන්‌තො පටික්‌කොසති නාම. ඉමෙ පන නිරුත්‌තිපථෙ තෙපි අච්‌චන්‌තකාළකා දිට්‌ඨිගතිකා න ගරහිතබ්‌බෙ න පටික්‌කොසිතබ්‌බෙ මඤ්‌ඤිංසු. අතීතං පන අතීතමෙව, අනාගතං අනාගතමෙව, පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌නමෙව කථයිංසු. නින්‌දාඝට්‌ටනබ්‍යාරොසඋපාරම්‌භභයාති විඤ්‌ඤූනං සන්‌තිකා නින්‌දාභයෙන ච ඝට්‌ටනභයෙන ච දොසාරොපනභයෙන ච උපාරම්‌භභයෙන ච. ඉති ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ චතුභූමිකඛන්‌ධානං පණ්‌ණත්‌ති කථිතාති. දසමං.
Na garahitabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ amaññiṃsūti ettha ‘‘yadetaṃ atītaṃ nāma, nayidaṃ atītaṃ, idamassa anāgataṃ vā paccuppannaṃ vā’’ti vadanto garahati nāma. Tattha dosaṃ dassetvā ‘‘kiṃ iminā garahitenā’’ti? Vadanto paṭikkosati nāma. Ime pana niruttipathe tepi accantakāḷakā diṭṭhigatikā na garahitabbe na paṭikkositabbe maññiṃsu. Atītaṃ pana atītameva, anāgataṃ anāgatameva, paccuppannaṃ paccuppannameva kathayiṃsu. Nindāghaṭṭanabyārosaupārambhabhayāti viññūnaṃ santikā nindābhayena ca ghaṭṭanabhayena ca dosāropanabhayena ca upārambhabhayena ca. Iti imasmiṃ sutte catubhūmikakhandhānaṃ paṇṇatti kathitāti. Dasamaṃ.
උපයවග්‌ගො ඡට්‌ඨො.
Upayavaggo chaṭṭho.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තං • 10. Niruttipathasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. නිරුත්‌තිපථසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
