Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Niruttipathasuttavaṇṇanā
੬੨. ਦਸਮੇ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯੋવ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ, ਅਥ વਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਤਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿવਸੇਨ વਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਥਤ੍ਤਾ ਪਥਾ ਚਾਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ। ਸੇਸਪਦਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤੀਣਿਪਿ ਚੇਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞવੇવਚਨਾਨੇવਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਅવਿਜਹਿਤਾ, ‘‘ਕੋ ਇਮੇਹਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਛਡ੍ਡਿਤਾ। ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤੀਤੇਪਿ ਨ ਜਹਿਤਪੁਬ੍ਬਾ। ਨ ਸਂਕੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤਰਹਿਪਿ ‘‘ਕਿਮੇਤੇਹੀ’’ਤਿ ਨ ਛਡ੍ਡੀਯਨ੍ਤਿ। ਨ ਸਂਕੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਨ ਛਡ੍ਡੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਟ੍ਠਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਬਾਹਿਤਾ। ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾવਂ ਭਙ੍ਗਮੇવ વਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ। ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਅਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ। વਿਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ વਿਪਰਿਣਾਮਂ ਗਤਂ ਨਟ੍ਠਂ। ਅਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ। ਅਪਾਤੁਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਪਾਕਟੀਭੂਤਂ।
62.Dasame niruttiyova niruttipathā, atha vā niruttiyo ca tā niruttivasena viññātabbānaṃ atthānaṃ pathattā pathā cāti niruttipathā. Sesapadadvayepi eseva nayo. Tīṇipi cetāni aññamaññavevacanānevāti veditabbāni. Asaṃkiṇṇāti avijahitā, ‘‘ko imehi attho’’ti vatvā achaḍḍitā. Asaṃkiṇṇapubbāti atītepi na jahitapubbā. Na saṃkīyantīti etarahipi ‘‘kimetehī’’ti na chaḍḍīyanti. Na saṃkīyissantīti anāgatepi na chaḍḍīyissanti. Appaṭikuṭṭhāti appaṭibāhitā. Atītanti attano sabhāvaṃ bhaṅgameva vā atikkantaṃ. Niruddhanti desantaraṃ asaṅkamitvā tattheva niruddhaṃ vūpasantaṃ. Vipariṇatanti vipariṇāmaṃ gataṃ naṭṭhaṃ. Ajātanti anuppannaṃ. Apātubhūtanti apākaṭībhūtaṃ.
ਉਕ੍ਕਲਾਤਿ ਉਕ੍ਕਲਜਨਪਦવਾਸਿਨੋ। વਸ੍ਸਭਞ੍ਞਾਤਿ વਸ੍ਸੋ ਚ ਭਞ੍ਞੋ ਚ। ਦ੍વੇਪਿ ਹਿ ਤੇ ਮੂਲਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ। ਅਹੇਤੁਕવਾਦਾਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਹੇਤੁਕવਾਦਾ। ‘‘ਕਰੋਤੋ ਨ ਕਰੀਯਤਿ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਕਿਰਿਯવਾਦਾ। ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਗਹਣਤੋ ਨਤ੍ਥਿਕવਾਦਾ। ਤਤ੍ਥ ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਜਨਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ, ਕਿਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਦਿਯਡ੍ਢਾ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਤਥਾ, ਯਥਾ ਪਨ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਝਾਨਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ , ਏવਮੇਤ੍ਥ ਏਕੇਕੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆવਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨਂ વਿਯ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਸੋ ਏਕਨ੍ਤਕਾਲ਼ਕੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਥਾ ਪਨ ਅਹੇਤੁਕਦਿਟ੍ਠਿਯਂ, ਏવਂ ‘‘ਕਰੋਤੋ ਨ ਕਰੀਯਤਿ ਪਾਪਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ।
Ukkalāti ukkalajanapadavāsino. Vassabhaññāti vasso ca bhañño ca. Dvepi hi te mūladiṭṭhigatikā. Ahetukavādātiādīsu ‘‘natthi hetu natthi paccayo’’ti gahitattā ahetukavādā. ‘‘Karoto na karīyati pāpa’’nti gahitattā akiriyavādā. ‘‘Natthi dinna’’ntiādigahaṇato natthikavādā. Tattha ime dve janā, tisso diṭṭhiyo, kiṃ ekekassa diyaḍḍhā hotīti? Na tathā, yathā pana eko bhikkhu paṭipāṭiyā cattāripi jhānāni nibbatteti , evamettha ekeko tissopi diṭṭhiyo nibbattesīti veditabbo. ‘‘Natthi hetu natthi paccayo’’ti punappunaṃ āvajjentassa āharantassa abhinandantassa assādentassa maggadassanaṃ viya hoti. So micchattaniyāmaṃ okkamati, so ekantakāḷakoti vuccati. Yathā pana ahetukadiṭṭhiyaṃ, evaṃ ‘‘karoto na karīyati pāpaṃ, natthi dinna’’nti imesupi ṭhānesu micchattaniyāmaṃ okkamati.
ਨ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ ਅਮਞ੍ਞਿਂਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਦੇਤਂ ਅਤੀਤਂ ਨਾਮ, ਨਯਿਦਂ ਅਤੀਤਂ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤਂ વਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਗਰਹਤਿ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਗਰਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ? વਦਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਤਿ ਨਾਮ। ਇਮੇ ਪਨ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥੇ ਤੇਪਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕਾਲ਼ਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਨ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬੇ ਨ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬੇ ਮਞ੍ਞਿਂਸੁ। ਅਤੀਤਂ ਪਨ ਅਤੀਤਮੇવ, ਅਨਾਗਤਂ ਅਨਾਗਤਮੇવ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇવ ਕਥਯਿਂਸੁ। ਨਿਨ੍ਦਾਘਟ੍ਟਨਬ੍ਯਾਰੋਸਉਪਾਰਮ੍ਭਭਯਾਤਿ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਨਿਨ੍ਦਾਭਯੇਨ ਚ ਘਟ੍ਟਨਭਯੇਨ ਚ ਦੋਸਾਰੋਪਨਭਯੇਨ ਚ ਉਪਾਰਮ੍ਭਭਯੇਨ ਚ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਤੁਭੂਮਿਕਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ ਕਥਿਤਾਤਿ। ਦਸਮਂ।
Na garahitabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ amaññiṃsūti ettha ‘‘yadetaṃ atītaṃ nāma, nayidaṃ atītaṃ, idamassa anāgataṃ vā paccuppannaṃ vā’’ti vadanto garahati nāma. Tattha dosaṃ dassetvā ‘‘kiṃ iminā garahitenā’’ti? Vadanto paṭikkosati nāma. Ime pana niruttipathe tepi accantakāḷakā diṭṭhigatikā na garahitabbe na paṭikkositabbe maññiṃsu. Atītaṃ pana atītameva, anāgataṃ anāgatameva, paccuppannaṃ paccuppannameva kathayiṃsu. Nindāghaṭṭanabyārosaupārambhabhayāti viññūnaṃ santikā nindābhayena ca ghaṭṭanabhayena ca dosāropanabhayena ca upārambhabhayena ca. Iti imasmiṃ sutte catubhūmikakhandhānaṃ paṇṇatti kathitāti. Dasamaṃ.
ਉਪਯવਗ੍ਗੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Upayavaggo chaṭṭho.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Niruttipathasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Niruttipathasuttavaṇṇanā