Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౮. నిసభత్థేరగాథావణ్ణనా

    8. Nisabhattheragāthāvaṇṇanā

    పఞ్చ కామగుణే హిత్వాతి ఆయస్మతో నిసభత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో విపస్సిస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం సత్థారం పిణ్డాయ చరన్తం దిస్వా పసన్నచిత్తో కపిత్థఫలమదాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన సుగతీసుయేవ సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే కోలియజనపదే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా నిసభోతి లద్ధనామో వయప్పత్తో సాకియకోలియానం సఙ్గామే బుద్ధానుభావం దిస్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా తదహేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౨.౭-౧౧) –

    Pañcakāmaguṇe hitvāti āyasmato nisabhattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ piṇḍāya carantaṃ disvā pasannacitto kapitthaphalamadāsi. So tena puññakammena sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde koliyajanapade kulagehe nibbattitvā nisabhoti laddhanāmo vayappatto sākiyakoliyānaṃ saṅgāme buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā tadaheva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.7-11) –

    ‘‘సువణ్ణవణ్ణం సమ్బుద్ధం, ఆహుతీనం పటిగ్గహం;

    ‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, āhutīnaṃ paṭiggahaṃ;

    రథియం పటిపజ్జన్తం, కపిత్థం అదదిం ఫలం.

    Rathiyaṃ paṭipajjantaṃ, kapitthaṃ adadiṃ phalaṃ.

    ‘‘ఏకనవుతితో కప్పే, యం ఫలం అదదిం తదా;

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, ఫలదానస్సిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    సో అరహత్తం పన పత్వా అత్తనో సహాయభిక్ఖూ పమాదవిహారేన కాలం వీతినామేన్తే దిస్వా తే ఓవదన్తో –

    So arahattaṃ pana patvā attano sahāyabhikkhū pamādavihārena kālaṃ vītināmente disvā te ovadanto –

    ౧౯౫.

    195.

    ‘‘పఞ్చ కామగుణే హిత్వా, పియరూపే మనోరమే;

    ‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;

    సద్ధాయ ఘరా నిక్ఖమ్మ, దుక్ఖస్సన్తకరో భవే’’తి. –

    Saddhāya gharā nikkhamma, dukkhassantakaro bhave’’ti. –

    పఠమం గాథం అభాసి.

    Paṭhamaṃ gāthaṃ abhāsi.

    తస్సత్థో – బాలపుథుజ్జనస్స పియాయితబ్బసభావతాయ పియరూపే మనుఞ్ఞసభావతాయ మనోరమే రూపాదికే పఞ్చ కామగుణే కామకోట్ఠాసే హిత్వా పహాయ పరిచ్చజిత్వా కమ్మఫలసద్ధాయ రతనత్తయసద్ధాయ చ వసేన ఘరా ఘరబన్ధనతో నిక్ఖమ్మ నిక్ఖమిత్వా పబ్బజ్జం ఉపగతో విఞ్ఞుజాతికో పబ్బజితకాలతో పట్ఠాయ ఘటేన్తో వాయమన్తో వట్టదుక్ఖస్స అన్తకరో భవే భవేయ్యాతి. ఏవం తే భిక్ఖూ ఓవదిత్వా ‘‘అయం పరే ఏవ సఞ్ఞాపేన్తో విహరతి, ‘‘సయం పన అకారకో’తి మా చిన్తయిత్థా’’తి తేసం అత్తనో పటిపన్నభావం పకాసేన్తో –

    Tassattho – bālaputhujjanassa piyāyitabbasabhāvatāya piyarūpe manuññasabhāvatāya manorame rūpādike pañca kāmaguṇe kāmakoṭṭhāse hitvā pahāya pariccajitvā kammaphalasaddhāya ratanattayasaddhāya ca vasena gharā gharabandhanato nikkhamma nikkhamitvā pabbajjaṃ upagato viññujātiko pabbajitakālato paṭṭhāya ghaṭento vāyamanto vaṭṭadukkhassa antakaro bhave bhaveyyāti. Evaṃ te bhikkhū ovaditvā ‘‘ayaṃ pare eva saññāpento viharati, ‘‘sayaṃ pana akārako’ti mā cintayitthā’’ti tesaṃ attano paṭipannabhāvaṃ pakāsento –

    ౧౯౬.

    196.

    ‘‘నాభినన్దామి మరణం, నాభినన్దామి జీవితం;

    ‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

    కాలఞ్చ పటికఙ్ఖామి, సమ్పజానో పతిస్సతో’’తి. –

    Kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’ti. –

    దుతియగాథాయ అఞ్ఞం బ్యాకాసి. తత్థ నాభినన్దామి మరణన్తి మరణం న అభికఙ్ఖామి. నాభినన్దామి జీవితన్తి ఇదం పన తస్స కారణవచనం, యస్మా నాభినన్దామి జీవితం, తస్మా నాభినన్దామి మరణన్తి. యో హి ఆయతిం జాతిజరామరణాయ కిలేసాభిసఙ్ఖారే ఆచినోతి ఉపచినోతి, సో పునబ్భవాభినిబ్బత్తిం అభినన్దన్తో నాన్తరియకతాయ అత్తనో మరణమ్పి అభినన్దతి నామ కారణస్స అప్పహీనత్తా, ఖీణాసవో పన సబ్బసో ఆచయగామిధమ్మే పహాయ అపచయగామిధమ్మే పతిట్ఠితో పరిఞ్ఞాతవత్థుకో సబ్బసో జీవితం అనభినన్దన్తో మరణమ్పి అనభినన్దతి నామ కారణస్స ఏవ సుప్పహీనత్తా. తేనాహ – ‘‘నాభినన్దామి మరణం, నాభినన్దామి జీవిత’’న్తి. యది ఏవం ఖీణాసవస్స పరినిబ్బానాభికఙ్ఖా, యావ పరినిబ్బానా అవట్ఠానఞ్చ కథన్తి ఆహ ‘‘కాలఞ్చ పటికఙ్ఖామి, సమ్పజానో పతిస్సతో’’తి, కిలేసపరినిబ్బానే సిద్ధే సతిపఞ్ఞావేపుల్లప్పత్తియా సతో సమ్పజానో కేవలం ఖన్ధపరినిబ్బానకాలం పటికఙ్ఖామి, తం ఉదిక్ఖమానో ఆగమయమానో విహరామి, న పన మే మరణే జీవితే వా అభినన్దనా అత్థి అరహత్తమగ్గేనేవ తస్స సముగ్ఘాటితత్తాతి.

    Dutiyagāthāya aññaṃ byākāsi. Tattha nābhinandāmi maraṇanti maraṇaṃ na abhikaṅkhāmi. Nābhinandāmi jīvitanti idaṃ pana tassa kāraṇavacanaṃ, yasmā nābhinandāmi jīvitaṃ, tasmā nābhinandāmi maraṇanti. Yo hi āyatiṃ jātijarāmaraṇāya kilesābhisaṅkhāre ācinoti upacinoti, so punabbhavābhinibbattiṃ abhinandanto nāntariyakatāya attano maraṇampi abhinandati nāma kāraṇassa appahīnattā, khīṇāsavo pana sabbaso ācayagāmidhamme pahāya apacayagāmidhamme patiṭṭhito pariññātavatthuko sabbaso jīvitaṃ anabhinandanto maraṇampi anabhinandati nāma kāraṇassa eva suppahīnattā. Tenāha – ‘‘nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvita’’nti. Yadi evaṃ khīṇāsavassa parinibbānābhikaṅkhā, yāva parinibbānā avaṭṭhānañca kathanti āha ‘‘kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’ti, kilesaparinibbāne siddhe satipaññāvepullappattiyā sato sampajāno kevalaṃ khandhaparinibbānakālaṃ paṭikaṅkhāmi, taṃ udikkhamāno āgamayamāno viharāmi, na pana me maraṇe jīvite vā abhinandanā atthi arahattamaggeneva tassa samugghāṭitattāti.

    నిసభత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Nisabhattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౮. నిసభత్థేరగాథా • 8. Nisabhattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact