Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၈. နိသဘတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    8. Nisabhattheragāthāvaṇṇanā

    ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဟိတ္ဝာတိ အာယသ္မတော နိသဘတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဝိပသ္သိသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နစိတ္တော ကပိတ္ထဖလမဒာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန သုဂတီသုယေဝ သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကောလိယဇနပဒေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ နိသဘောတိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော သာကိယကောလိယာနံ သင္ဂာမေ ဗုဒ္ဓာနုဘာဝံ ဒိသ္ဝာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ တဒဟေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၅၂.၇-၁၁) –

    Pañcakāmaguṇe hitvāti āyasmato nisabhattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ piṇḍāya carantaṃ disvā pasannacitto kapitthaphalamadāsi. So tena puññakammena sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde koliyajanapade kulagehe nibbattitvā nisabhoti laddhanāmo vayappatto sākiyakoliyānaṃ saṅgāme buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā tadaheva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.7-11) –

    ‘‘သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟံ။

    ‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, āhutīnaṃ paṭiggahaṃ;

    ရထိယံ ပဋိပဇ္ဇန္တံ၊ ကပိတ္ထံ အဒဒိံ ဖလံ။

    Rathiyaṃ paṭipajjantaṃ, kapitthaṃ adadiṃ phalaṃ.

    ‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဖလံ အဒဒိံ တဒာ။

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဖလဒာနသ္သိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    သော အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ အတ္တနော သဟာယဘိက္ခူ ပမာဒဝိဟာရေန ကာလံ ဝီတိနာမေန္တေ ဒိသ္ဝာ တေ ဩဝဒန္တော –

    So arahattaṃ pana patvā attano sahāyabhikkhū pamādavihārena kālaṃ vītināmente disvā te ovadanto –

    ၁၉၅.

    195.

    ‘‘ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဟိတ္ဝာ၊ ပိယရူပေ မနောရမေ။

    ‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;

    သဒ္ဓာယ ဃရာ နိက္ခမ္မ၊ ဒုက္ခသ္သန္တကရော ဘဝေ’’တိ။ –

    Saddhāya gharā nikkhamma, dukkhassantakaro bhave’’ti. –

    ပဌမံ ဂာထံ အဘာသိ။

    Paṭhamaṃ gāthaṃ abhāsi.

    တသ္သတ္ထော – ဗာလပုထုဇ္ဇနသ္သ ပိယာယိတဗ္ဗသဘာဝတာယ ပိယရူပေ မနုညသဘာဝတာယ မနောရမေ ရူပာဒိကေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ကာမကောဋ္ဌာသေ ဟိတ္ဝာ ပဟာယ ပရိစ္စဇိတ္ဝာ ကမ္မဖလသဒ္ဓာယ ရတနတ္တယသဒ္ဓာယ စ ဝသေန ဃရာ ဃရဗန္ဓနတော နိက္ခမ္မ နိက္ခမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥပဂတော ဝိညုဇာတိကော ပဗ္ဗဇိတကာလတော ပဋ္ဌာယ ဃဋေန္တော ဝာယမန္တော ဝဋ္ဋဒုက္ခသ္သ အန္တကရော ဘဝေ ဘဝေယ္ယာတိ။ ဧဝံ တေ ဘိက္ခူ ဩဝဒိတ္ဝာ ‘‘အယံ ပရေ ဧဝ သညာပေန္တော ဝိဟရတိ, ‘‘သယံ ပန အကာရကော’တိ မာ စိန္တယိတ္ထာ’’တိ တေသံ အတ္တနော ပဋိပန္နဘာဝံ ပကာသေန္တော –

    Tassattho – bālaputhujjanassa piyāyitabbasabhāvatāya piyarūpe manuññasabhāvatāya manorame rūpādike pañca kāmaguṇe kāmakoṭṭhāse hitvā pahāya pariccajitvā kammaphalasaddhāya ratanattayasaddhāya ca vasena gharā gharabandhanato nikkhamma nikkhamitvā pabbajjaṃ upagato viññujātiko pabbajitakālato paṭṭhāya ghaṭento vāyamanto vaṭṭadukkhassa antakaro bhave bhaveyyāti. Evaṃ te bhikkhū ovaditvā ‘‘ayaṃ pare eva saññāpento viharati, ‘‘sayaṃ pana akārako’ti mā cintayitthā’’ti tesaṃ attano paṭipannabhāvaṃ pakāsento –

    ၁၉၆.

    196.

    ‘‘နာဘိနန္ဒာမိ မရဏံ၊ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ။

    ‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

    ကာလဉ္စ ပဋိကင္ခာမိ၊ သမ္ပဇာနော ပတိသ္သတော’’တိ။ –

    Kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’ti. –

    ဒုတိယဂာထာယ အညံ ဗ္ယာကာသိ။ တတ္ထ နာဘိနန္ဒာမိ မရဏန္တိ မရဏံ န အဘိကင္ခာမိ။ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတန္တိ ဣဒံ ပန တသ္သ ကာရဏဝစနံ, ယသ္မာ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ, တသ္မာ နာဘိနန္ဒာမိ မရဏန္တိ။ ယော ဟိ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏာယ ကိလေသာဘိသင္ခာရေ အာစိနောတိ ဥပစိနောတိ, သော ပုနဗ္ဘဝာဘိနိဗ္ဗတ္တိံ အဘိနန္ဒန္တော နာန္တရိယကတာယ အတ္တနော မရဏမ္ပိ အဘိနန္ဒတိ နာမ ကာရဏသ္သ အပ္ပဟီနတ္တာ, ခီဏာသဝော ပန သဗ္ဗသော အာစယဂာမိဓမ္မေ ပဟာယ အပစယဂာမိဓမ္မေ ပတိဋ္ဌိတော ပရိညာတဝတ္ထုကော သဗ္ဗသော ဇီဝိတံ အနဘိနန္ဒန္တော မရဏမ္ပိ အနဘိနန္ဒတိ နာမ ကာရဏသ္သ ဧဝ သုပ္ပဟီနတ္တာ။ တေနာဟ – ‘‘နာဘိနန္ဒာမိ မရဏံ, နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတ’’န္တိ။ ယဒိ ဧဝံ ခီဏာသဝသ္သ ပရိနိဗ္ဗာနာဘိကင္ခာ, ယာဝ ပရိနိဗ္ဗာနာ အဝဋ္ဌာနဉ္စ ကထန္တိ အာဟ ‘‘ကာလဉ္စ ပဋိကင္ခာမိ, သမ္ပဇာနော ပတိသ္သတော’’တိ, ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေ သိဒ္ဓေ သတိပညာဝေပုလ္လပ္ပတ္တိယာ သတော သမ္ပဇာနော ကေဝလံ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနကာလံ ပဋိကင္ခာမိ, တံ ဥဒိက္ခမာနော အာဂမယမာနော ဝိဟရာမိ, န ပန မေ မရဏေ ဇီဝိတေ ဝာ အဘိနန္ဒနာ အတ္ထိ အရဟတ္တမဂ္ဂေနေဝ တသ္သ သမုဂ္ဃာဋိတတ္တာတိ။

    Dutiyagāthāya aññaṃ byākāsi. Tattha nābhinandāmi maraṇanti maraṇaṃ na abhikaṅkhāmi. Nābhinandāmi jīvitanti idaṃ pana tassa kāraṇavacanaṃ, yasmā nābhinandāmi jīvitaṃ, tasmā nābhinandāmi maraṇanti. Yo hi āyatiṃ jātijarāmaraṇāya kilesābhisaṅkhāre ācinoti upacinoti, so punabbhavābhinibbattiṃ abhinandanto nāntariyakatāya attano maraṇampi abhinandati nāma kāraṇassa appahīnattā, khīṇāsavo pana sabbaso ācayagāmidhamme pahāya apacayagāmidhamme patiṭṭhito pariññātavatthuko sabbaso jīvitaṃ anabhinandanto maraṇampi anabhinandati nāma kāraṇassa eva suppahīnattā. Tenāha – ‘‘nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvita’’nti. Yadi evaṃ khīṇāsavassa parinibbānābhikaṅkhā, yāva parinibbānā avaṭṭhānañca kathanti āha ‘‘kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’ti, kilesaparinibbāne siddhe satipaññāvepullappattiyā sato sampajāno kevalaṃ khandhaparinibbānakālaṃ paṭikaṅkhāmi, taṃ udikkhamāno āgamayamāno viharāmi, na pana me maraṇe jīvite vā abhinandanā atthi arahattamaggeneva tassa samugghāṭitattāti.

    နိသဘတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Nisabhattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၈. နိသဘတ္ထေရဂာထာ • 8. Nisabhattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact