Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౨౨౦. నిసీదనాదిఅనుజాననా
220. Nisīdanādianujānanā
౩౫౩. తేన ఖో పన సమయేన భిక్ఖూ పణీతాని భోజనాని భుఞ్జిత్వా ముట్ఠస్సతీ అసమ్పజానా నిద్దం ఓక్కమన్తి. తేసం ముట్ఠస్సతీనం అసమ్పజానానం నిద్దం ఓక్కమన్తానం సుపినన్తేన అసుచి ముచ్చతి, సేనాసనం అసుచినా మక్ఖియతి. అథ ఖో భగవా ఆయస్మతా ఆనన్దేన పచ్ఛాసమణేన సేనాసనచారికం ఆహిణ్డన్తో అద్దస సేనాసనం అసుచినా మక్ఖితం, దిస్వాన ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఆమన్తేసి – ‘‘కిం ఏతం, ఆనన్ద, సేనాసనం మక్ఖిత’’న్తి? ‘‘ఏతరహి, భన్తే, భిక్ఖూ పణీతాని భోజనాని భుఞ్జిత్వా ముట్ఠస్సతీ అసమ్పజానా నిద్దం ఓక్కమన్తి. తేసం ముట్ఠస్సతీనం అసమ్పజానానం నిద్దం ఓక్కమన్తానం సుపినన్తేన అసుచి ముచ్చతి; తయిదం, భగవా, సేనాసనం అసుచినా మక్ఖిత’’న్తి. ‘‘ఏవమేతం, ఆనన్ద, ఏవమేతం, ఆనన్ద. ముచ్చతి హి, ఆనన్ద, ముట్ఠస్సతీనం అసమ్పజానానం నిద్దం ఓక్కమన్తానం సుపినన్తేన అసుచి. యే తే, ఆనన్ద, భిక్ఖూ ఉపట్ఠితస్సతీ సమ్పజానా నిద్దం ఓక్కమన్తి, తేసం అసుచి న ముచ్చతి. యేపి తే, ఆనన్ద, పుథుజ్జనా కామేసు వీతరాగా, తేసమ్పి అసుచి న ముచ్చతి. అట్ఠానమేతం, ఆనన్ద, అనవకాసో యం అరహతో అసుచి ముచ్చేయ్యా’’తి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘ఇధాహం, భిక్ఖవే, ఆనన్దేన పచ్ఛాసమణేన సేనాసనచారికం ఆహిణ్డన్తో అద్దసం సేనాసనం అసుచినా మక్ఖితం, దిస్వాన ఆనన్దం ఆమన్తేసిం ‘కిం ఏతం, ఆనన్ద, సేనాసనం మక్ఖిత’న్తి? ‘ఏతరహి, భన్తే, భిక్ఖూ పణీతాని భోజనాని భుఞ్జిత్వా ముట్ఠస్సతీ అసమ్పజానా నిద్దం ఓక్కమన్తి. తేసం ముట్ఠస్సతీనం అసమ్పజానానం నిద్దం ఓక్కమన్తానం సుపినన్తేన అసుచి ముచ్చతి; తయిదం, భగవా, సేనాసనం అసుచినా మక్ఖిత’న్తి. ‘ఏవమేతం, ఆనన్ద, ఏవమేతం, ఆనన్ద, ముచ్చతి హి, ఆనన్ద, ముట్ఠస్సతీనం అసమ్పజానానం నిద్దం ఓక్కమన్తానం సుపినన్తేన అసుచి. యే తే, ఆనన్ద, భిక్ఖూ ఉపట్ఠితస్సతీ సమ్పజానా నిద్దం ఓక్కమన్తి, తేసం అసుచి న ముచ్చతి. యేపి తే, ఆనన్ద, పుథుజ్జనా కామేసు వీతరాగా తేసమ్పి అసుచి న ముచ్చతి. అట్ఠానమేతం, ఆనన్ద, అనవకాసో యం అరహతో అసుచి ముచ్చేయ్యా’’’తి.
353. Tena kho pana samayena bhikkhū paṇītāni bhojanāni bhuñjitvā muṭṭhassatī asampajānā niddaṃ okkamanti. Tesaṃ muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ niddaṃ okkamantānaṃ supinantena asuci muccati, senāsanaṃ asucinā makkhiyati. Atha kho bhagavā āyasmatā ānandena pacchāsamaṇena senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto addasa senāsanaṃ asucinā makkhitaṃ, disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ etaṃ, ānanda, senāsanaṃ makkhita’’nti? ‘‘Etarahi, bhante, bhikkhū paṇītāni bhojanāni bhuñjitvā muṭṭhassatī asampajānā niddaṃ okkamanti. Tesaṃ muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ niddaṃ okkamantānaṃ supinantena asuci muccati; tayidaṃ, bhagavā, senāsanaṃ asucinā makkhita’’nti. ‘‘Evametaṃ, ānanda, evametaṃ, ānanda. Muccati hi, ānanda, muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ niddaṃ okkamantānaṃ supinantena asuci. Ye te, ānanda, bhikkhū upaṭṭhitassatī sampajānā niddaṃ okkamanti, tesaṃ asuci na muccati. Yepi te, ānanda, puthujjanā kāmesu vītarāgā, tesampi asuci na muccati. Aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso yaṃ arahato asuci mucceyyā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘idhāhaṃ, bhikkhave, ānandena pacchāsamaṇena senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto addasaṃ senāsanaṃ asucinā makkhitaṃ, disvāna ānandaṃ āmantesiṃ ‘kiṃ etaṃ, ānanda, senāsanaṃ makkhita’nti? ‘Etarahi, bhante, bhikkhū paṇītāni bhojanāni bhuñjitvā muṭṭhassatī asampajānā niddaṃ okkamanti. Tesaṃ muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ niddaṃ okkamantānaṃ supinantena asuci muccati; tayidaṃ, bhagavā, senāsanaṃ asucinā makkhita’nti. ‘Evametaṃ, ānanda, evametaṃ, ānanda, muccati hi, ānanda, muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ niddaṃ okkamantānaṃ supinantena asuci. Ye te, ānanda, bhikkhū upaṭṭhitassatī sampajānā niddaṃ okkamanti, tesaṃ asuci na muccati. Yepi te, ānanda, puthujjanā kāmesu vītarāgā tesampi asuci na muccati. Aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso yaṃ arahato asuci mucceyyā’’’ti.
‘‘పఞ్చిమే, భిక్ఖవే, ఆదీనవా ముట్ఠస్సతిస్స అసమ్పజానస్స నిద్దం ఓక్కమతో – దుక్ఖం సుపతి, దుక్ఖం పటిబుజ్ఝతి, పాపకం సుపినం పస్సతి, దేవతా న రక్ఖన్తి, అసుచి ముచ్చతి. ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చ ఆదీనవా ముట్ఠస్సతిస్స అసమ్పజానస్స నిద్దం ఓక్కమతో.
‘‘Pañcime, bhikkhave, ādīnavā muṭṭhassatissa asampajānassa niddaṃ okkamato – dukkhaṃ supati, dukkhaṃ paṭibujjhati, pāpakaṃ supinaṃ passati, devatā na rakkhanti, asuci muccati. Ime kho, bhikkhave, pañca ādīnavā muṭṭhassatissa asampajānassa niddaṃ okkamato.
‘‘పఞ్చిమే , భిక్ఖవే, ఆనిసంసా ఉపట్ఠితస్సతిస్స సమ్పజానస్స నిద్దం ఓక్కమతో – సుఖం సుపతి, సుఖం పటిబుజ్ఝతి, న పాపకం సుపినం పస్సతి, దేవతా రక్ఖన్తి, అసుచి న ముచ్చతి. ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చ ఆనిసంసా ఉపట్ఠితస్సతిస్స సమ్పజానస్స నిద్దం ఓక్కమతో.
‘‘Pañcime , bhikkhave, ānisaṃsā upaṭṭhitassatissa sampajānassa niddaṃ okkamato – sukhaṃ supati, sukhaṃ paṭibujjhati, na pāpakaṃ supinaṃ passati, devatā rakkhanti, asuci na muccati. Ime kho, bhikkhave, pañca ānisaṃsā upaṭṭhitassatissa sampajānassa niddaṃ okkamato.
‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, కాయగుత్తియా చీవరగుత్తియా సేనాసనగుత్తియా నిసీదన’’న్తి.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kāyaguttiyā cīvaraguttiyā senāsanaguttiyā nisīdana’’nti.
తేన ఖో పన సమయేన అతిఖుద్దకం నిసీదనం న సబ్బం సేనాసనం సంగోపేతి. భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసుం. అనుజానామి, భిక్ఖవే, యావమహన్తం పచ్చత్థరణం ఆకఙ్ఖతి తావమహన్తం పచ్చత్థరణం కాతున్తి.
Tena kho pana samayena atikhuddakaṃ nisīdanaṃ na sabbaṃ senāsanaṃ saṃgopeti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, yāvamahantaṃ paccattharaṇaṃ ākaṅkhati tāvamahantaṃ paccattharaṇaṃ kātunti.
౩౫౪. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మతో ఆనన్దస్స ఉపజ్ఝాయస్స ఆయస్మతో బేలట్ఠసీసస్స థుల్లకచ్ఛాబాధో హోతి. తస్స లసికాయ చీవరాని కాయే లగ్గన్తి. తాని భిక్ఖూ ఉదకేన తేమేత్వా తేమేత్వా అపకడ్ఢన్తి. అద్దసా ఖో భగవా సేనాసనచారికం ఆహిణ్డన్తో తే భిక్ఖూ తాని చీవరాని ఉదకేన తేమేత్వా తేమేత్వా అపకడ్ఢన్తే, దిస్వాన యేన తే భిక్ఖూ తేనుపసఙ్కమి, ఉపఙ్కమిత్వా తే భిక్ఖూ ఏతదవోచ – ‘‘కిం ఇమస్స, భిక్ఖవే, భిక్ఖునో ఆబాధో’’తి? ‘‘ఇమస్స, భన్తే, ఆయస్మతో థుల్లకచ్ఛాబాధో. లసికాయ చీవరాని కాయే లగ్గన్తి. తాని మయం ఉదకేన తేమేత్వా తేమేత్వా అపకడ్ఢామా’’తి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, యస్స కణ్డు వా పిళకా వా అస్సావో వా థుల్లకచ్ఛు వా ఆబాధో కణ్డుప్పటిచ్ఛాది’’న్తి.
354. Tena kho pana samayena āyasmato ānandassa upajjhāyassa āyasmato belaṭṭhasīsassa thullakacchābādho hoti. Tassa lasikāya cīvarāni kāye lagganti. Tāni bhikkhū udakena temetvā temetvā apakaḍḍhanti. Addasā kho bhagavā senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto te bhikkhū tāni cīvarāni udakena temetvā temetvā apakaḍḍhante, disvāna yena te bhikkhū tenupasaṅkami, upaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kiṃ imassa, bhikkhave, bhikkhuno ābādho’’ti? ‘‘Imassa, bhante, āyasmato thullakacchābādho. Lasikāya cīvarāni kāye lagganti. Tāni mayaṃ udakena temetvā temetvā apakaḍḍhāmā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yassa kaṇḍu vā piḷakā vā assāvo vā thullakacchu vā ābādho kaṇḍuppaṭicchādi’’nti.
౩౫౫. అథ ఖో విసాఖా మిగారమాతా ముఖపుఞ్ఛనచోళం 1 ఆదాయ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నా ఖో విసాఖా మిగారమాతా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘పటిగ్గణ్హాతు మే, భన్తే, భగవా ముఖపుఞ్ఛనచోళం, యం మమస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా ముఖపుఞ్ఛనచోళం. అథ ఖో భగవా విసాఖం మిగారమాతరం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేసి సమాదపేసి సముత్తేజేసి సమ్పహంసేసి. అథ ఖో విసాఖా మిగారమాతా భగవతా ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సితా సమాదపితా సముత్తేజితా సమ్పహంసితా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, ముఖపుఞ్ఛనచోళక’’న్తి 2.
355. Atha kho visākhā migāramātā mukhapuñchanacoḷaṃ 3 ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho visākhā migāramātā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā mukhapuñchanacoḷaṃ, yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā mukhapuñchanacoḷaṃ. Atha kho bhagavā visākhaṃ migāramātaraṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho visākhā migāramātā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, mukhapuñchanacoḷaka’’nti 4.
౩౫౬. తేన ఖో పన సమయేన రోజో మల్లో ఆయస్మతో ఆనన్దస్స సహాయో హోతి. రోజస్స మల్లస్స ఖోమపిలోతికా ఆయస్మతో ఆనన్దస్స హత్థే నిక్ఖిత్తా హోతి. ఆయస్మతో చ ఆనన్దస్స ఖోమపిలోతికాయ అత్థో హోతి. భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసుం. అనుజానామి, భిక్ఖవే, పఞ్చహఙ్గేహి సమన్నాగతస్స విస్సాసం గహేతుం – సన్దిట్ఠో చ హోతి, సమ్భత్తో చ, ఆలపితో చ, జీవతి చ, జానాతి చ, గహితే మే అత్తమనో భవిస్సతీతి. అనుజానామి, భిక్ఖవే, ఇమేహి పఞ్చహఙ్గేహి సమన్నాగతస్స విస్సాసం గహేతున్తి.
356. Tena kho pana samayena rojo mallo āyasmato ānandassa sahāyo hoti. Rojassa mallassa khomapilotikā āyasmato ānandassa hatthe nikkhittā hoti. Āyasmato ca ānandassa khomapilotikāya attho hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgatassa vissāsaṃ gahetuṃ – sandiṭṭho ca hoti, sambhatto ca, ālapito ca, jīvati ca, jānāti ca, gahite me attamano bhavissatīti. Anujānāmi, bhikkhave, imehi pañcahaṅgehi samannāgatassa vissāsaṃ gahetunti.
౩౫౭. తేన ఖో పన సమయేన భిక్ఖూనం పరిపుణ్ణం హోతి తిచీవరం. అత్థో చ హోతి పరిస్సావనేహిపి థవికాహిపి. భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసుం. అనుజానామి, భిక్ఖవే, పరిక్ఖారచోళకన్తి.
357. Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ paripuṇṇaṃ hoti ticīvaraṃ. Attho ca hoti parissāvanehipi thavikāhipi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, parikkhāracoḷakanti.
నిసీదనాదిఅనుజాననా నిట్ఠితా.
Nisīdanādianujānanā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / అతిరేకచీవరాదికథా • Atirekacīvarādikathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / నిసీదనాదిఅనుజాననకథావణ్ణనా • Nisīdanādianujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / నిసీదనాదిఅనుజాననకథావణ్ణనా • Nisīdanādianujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౧౮. అతిరేకచీవరాదికథా • 218. Atirekacīvarādikathā