| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
๕. นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทวณฺณนา
5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
๕๖๕. ปญฺจเม ตตฺถ สนฺทิสฺสิสฺสตีติ สกาย กติกาย อยุตฺตการิตาวเสน วิญฺญูหิ สนฺทิสฺสิสฺสตีติ อโตฺถฯ อรญฺญกงฺคาทีนิ ตีณิ ปาฬิยํ เสนาสนาทิปจฺจยตฺตยสฺส อาทิองฺควเสน วุตฺตานิ, เสสานิปิ เต สมาทิยิํสุ เอวาติ เวทิตพฺพํฯ
565. Pañcame tattha sandississatīti sakāya katikāya ayuttakāritāvasena viññūhi sandississatīti attho. Araññakaṅgādīni tīṇi pāḷiyaṃ senāsanādipaccayattayassa ādiaṅgavasena vuttāni, sesānipi te samādiyiṃsu evāti veditabbaṃ.
๕๖๖. ปิหยนฺตาติ ปตฺถยนฺตาฯ สนฺถตสฺส อวายิมตฺตา, เสนาสนปริกฺขารตฺตา จ จีวรตา, อธิฎฺฐาตพฺพตา จ นตฺถีติ อาห ‘‘จตุตฺถจีวรสญฺญิตายา’’ติ, วิปลฺลาสสญฺญายาติ อโตฺถฯ เกจิ ปน ‘‘อิทํ นิสีทนสนฺถตํ นาม นวสุ จีวเรสุ นิสีทนจีวรเมว, นาญฺญํฯ นิสีทนสิกฺขาปเทปิ (ปาจิ. ๕๓๑ อาทโย) อิมสฺมิํ สิกฺขาปเท วิย ‘นิสีทนํ นาม สทสํ วุจฺจตี’ติ จ อฎฺฐกถายญฺจสฺส ‘สนฺถตสทิสํ สนฺถริตฺวา เอกสฺมิํ อเนฺต สุคตวิทตฺถิยา วิทตฺถิมเตฺต ปเทเส ทฺวีสุ ฐาเนสุ ผาเลตฺวา ติโสฺส ทสา กรียนฺติ, ตาหิ ทสาหิ สทสํ นาม วุจฺจตี’ติ (ปาจิ. อฎฺฐ. ๕๓๑) จ วุตฺตตฺตา’’ติ วทนฺติ, ตํ น ยุตฺตํ อิธ ปมาณนิยมสฺส อวุตฺตตฺตา, สนฺถตสฺส จ อวายิมจีวรตฺตา, อธิฎฺฐานุปคตฺตาภาวา อฎฺฐกถายํ อวุตฺตตฺตา จฯ นิสีทนจีวรํ ปน ฉนฺนํ จีวรานํ ขณฺฑปิโลติกานิ ปมาณยุตฺตเมว สนฺถริตฺวา สนฺถตํ วิย กโรนฺติฯ เตเนว ‘‘สนฺถตสทิส’’นฺติ สทิสคฺคหณํ กตํ, ตสฺมา ตเทว จีวรํ อธิฎฺฐานุปคญฺจ, น อิทนฺติ คเหตพฺพํฯ
566.Pihayantāti patthayantā. Santhatassa avāyimattā, senāsanaparikkhārattā ca cīvaratā, adhiṭṭhātabbatā ca natthīti āha ‘‘catutthacīvarasaññitāyā’’ti, vipallāsasaññāyāti attho. Keci pana ‘‘idaṃ nisīdanasanthataṃ nāma navasu cīvaresu nisīdanacīvarameva, nāññaṃ. Nisīdanasikkhāpadepi (pāci. 531 ādayo) imasmiṃ sikkhāpade viya ‘nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatī’ti ca aṭṭhakathāyañcassa ‘santhatasadisaṃ santharitvā ekasmiṃ ante sugatavidatthiyā vidatthimatte padese dvīsu ṭhānesu phāletvā tisso dasā karīyanti, tāhi dasāhi sadasaṃ nāma vuccatī’ti (pāci. aṭṭha. 531) ca vuttattā’’ti vadanti, taṃ na yuttaṃ idha pamāṇaniyamassa avuttattā, santhatassa ca avāyimacīvarattā, adhiṭṭhānupagattābhāvā aṭṭhakathāyaṃ avuttattā ca. Nisīdanacīvaraṃ pana channaṃ cīvarānaṃ khaṇḍapilotikāni pamāṇayuttameva santharitvā santhataṃ viya karonti. Teneva ‘‘santhatasadisa’’nti sadisaggahaṇaṃ kataṃ, tasmā tadeva cīvaraṃ adhiṭṭhānupagañca, na idanti gahetabbaṃ.
๕๖๗. สุคตวิทตฺถิกํ อนาทาย อาทิยนฺติสญฺญาย, สุคตวิทตฺถิอูเน อนูนนฺติสญฺญาย จ วเสเนตฺถ อจิตฺตกตา เวทิตพฺพาฯ วิตานาทีนเญฺญว อตฺถาย กรเณ อนาปตฺติวจนโต นิปชฺชนตฺถาย กโรโตปิ อาปตฺติ เอวฯ ปริภุญฺชิตุํ น วฎฺฎตีติ โกสิเยสุ สุทฺธกาฬกานญฺจ วตฺถูนํ อกปฺปิยตฺตา วุตฺตํฯ เตเนว ปาฬิยํ ‘‘อเญฺญน กตํ ปฎิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติ (ปารา. ๕๔๕, ๕๕๐) ตตฺถ ตตฺถ วุตฺตํ, อิตเรสุ ปน ทฺวีสุ ‘‘อนาปตฺตี’’ติ วุตฺตํฯ ตตฺถ จตุเตฺถ อญฺญสฺสตฺถาย กรเณปิ อนาปตฺติ, ปญฺจเม ตตฺถ ทุกฺกฎนฺติ ทฎฺฐพฺพํฯ นิสฺสฎฺฐทานวจนโต ปน คหเณ โทโส นตฺถิ, ปริภุญฺชเน จ วิชเฎตฺวา กปฺปิยวเสน กเต น โทโสฯ
567. Sugatavidatthikaṃ anādāya ādiyantisaññāya, sugatavidatthiūne anūnantisaññāya ca vasenettha acittakatā veditabbā. Vitānādīnaññeva atthāya karaṇe anāpattivacanato nipajjanatthāya karotopi āpatti eva. Paribhuñjituṃ na vaṭṭatīti kosiyesu suddhakāḷakānañca vatthūnaṃ akappiyattā vuttaṃ. Teneva pāḷiyaṃ ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 545, 550) tattha tattha vuttaṃ, itaresu pana dvīsu ‘‘anāpattī’’ti vuttaṃ. Tattha catutthe aññassatthāya karaṇepi anāpatti, pañcame tattha dukkaṭanti daṭṭhabbaṃ. Nissaṭṭhadānavacanato pana gahaṇe doso natthi, paribhuñjane ca vijaṭetvā kappiyavasena kate na doso.
นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๕. นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทํ • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๕. นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๕. นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๕. นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
