Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
၅၆၅-၆. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒေ ပန ပညာယိသ္သတီတိ သစေ သာ ကတိကာ မနာပာ ဘဝိသ္သတိ, မနာပတာယ ဘိက္ခုသင္ဃော သန္ဒိသ္သိသ္သတိ။ သစေ အမနာပာ, အမနာပတာယ သန္ဒိသ္သိသ္သတီတိ အဓိပ္ပာယော, အာရညကင္ဂာဒီနိ တီဏိ ပာဠိယံ ပဓာနင္ဂဝသေန ဝုတ္တာနိ, သေသာနိပိ တေ သမာဒိယိံသုယေဝာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝာဟ ‘‘သန္ထတေ စတုတ္ထစီဝရသညိတာယာ’’တိ။ ဥဇ္ဈိတ္ဝာတိ ဝိသ္သဇ္ဇေတ္ဝာ။
565-6. Nisīdanasanthatasikkhāpade pana paññāyissatīti sace sā katikā manāpā bhavissati, manāpatāya bhikkhusaṅgho sandississati. Sace amanāpā, amanāpatāya sandississatīti adhippāyo, āraññakaṅgādīni tīṇi pāḷiyaṃ padhānaṅgavasena vuttāni, sesānipi te samādiyiṃsuyevāti veditabbaṃ. Tenevāha ‘‘santhate catutthacīvarasaññitāyā’’ti. Ujjhitvāti vissajjetvā.
၅၆၇. နိသီဒနသန္ထတတ္တာ နိဝာသနပာရုပနကိစ္စံ နတ္ထီတိ အာဟ ‘‘သကိံ နိသိန္နဉ္စေဝ နိပန္နဉ္စာ’’တိ ။ ဝိဒတ္ထိမတ္တန္တိ သုဂတဝိဒတ္ထိံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဣဒဉ္စ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဝိတာနာဒီနံယေဝ အတ္ထာယ ကရဏေ အနာပတ္တိဝစနတော သစေ နိပဇ္ဇနတ္ထာယ ကရောန္တိ, အာပတ္တိယေဝာ’’တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ အကပ္ပိယတ္တာ ပန ‘‘ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣဒဉ္စ နိသီဒနသန္ထတံ နာမ နိသီဒနစီဝရမေဝ, နာညန္တိ ဝဒန္တိ။ နိသီဒနသိက္ခာပဒေပိ နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတီတိ စ အဋ္ဌကထာယဉ္စသ္သ ‘‘သန္ထတသဒိသံ သန္ထရိတ္ဝာ ဧကသ္မိံ အန္တေ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ ဝိဒတ္ထိမတ္တေ ပဒေသေ ဒ္ဝီသု ဌာနေသု ဖာလေတ္ဝာ တိသ္သော ဒသာ ကရီယန္တိ, တာဟိ ဒသာဟိ သဒသံ နာမ ဝုစ္စတီ’’တိ (ပာစိ. အဋ္ဌ. ၅၃၁) ဝစနတော ဣဓာပိ ‘‘နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတီ’’တိ စ ‘‘သန္ထတေ စတုတ္ထစီဝရသညိတာယာ’’တိ စ ဝစနတော တံ ယုတ္တံ ဝိယ ဒိသ္သတိ။ ကေစိ ပန ‘‘နိသီဒနသန္ထတံ ဧဠကလောမာနိ သန္ထရိတ္ဝာ သန္ထတံ ဝိယ ကရောန္တိ, တံ အဝာယိမံ အနဓိဋ္ဌာနုပဂံ, နိသီဒနစီဝရံ ပန ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရေန ကရောတိ အဓိဋ္ဌာနုပဂံ, တံ ကရောန္တာ စ နန္တကာနိ သန္ထရိတ္ဝာ သန္ထတသဒိသံ ကရောန္တီ’’တိ ဝဒန္တိ, ဝီမံသိတ္ဝာ ယုတ္တတရံ ဂဟေတဗ္ဗံ။
567. Nisīdanasanthatattā nivāsanapārupanakiccaṃ natthīti āha ‘‘sakiṃ nisinnañceva nipannañcā’’ti . Vidatthimattanti sugatavidatthiṃ sandhāya vadati. Idañca heṭṭhimaparicchedadassanatthaṃ vuttaṃ. ‘‘Vitānādīnaṃyeva atthāya karaṇe anāpattivacanato sace nipajjanatthāya karonti, āpattiyevā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Akappiyattā pana ‘‘paribhuñjituṃ na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Idañca nisīdanasanthataṃ nāma nisīdanacīvarameva, nāññanti vadanti. Nisīdanasikkhāpadepi nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatīti ca aṭṭhakathāyañcassa ‘‘santhatasadisaṃ santharitvā ekasmiṃ ante sugatavidatthiyā vidatthimatte padese dvīsu ṭhānesu phāletvā tisso dasā karīyanti, tāhi dasāhi sadasaṃ nāma vuccatī’’ti (pāci. aṭṭha. 531) vacanato idhāpi ‘‘nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatī’’ti ca ‘‘santhate catutthacīvarasaññitāyā’’ti ca vacanato taṃ yuttaṃ viya dissati. Keci pana ‘‘nisīdanasanthataṃ eḷakalomāni santharitvā santhataṃ viya karonti, taṃ avāyimaṃ anadhiṭṭhānupagaṃ, nisīdanacīvaraṃ pana channaṃ cīvarānaṃ aññatarena karoti adhiṭṭhānupagaṃ, taṃ karontā ca nantakāni santharitvā santhatasadisaṃ karontī’’ti vadanti, vīmaṃsitvā yuttataraṃ gahetabbaṃ.
နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒံ • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Nisīdanasanthatasikkhāpadavaṇṇanā