| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៥. និសីទនសិក្ខាបទវណ្ណនា
5. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
និសីទនសន្ថតន្តិ ‘‘និសីទនំ នាម សទសំ វុច្ចតី’’តិ ឯត្ថ បទភាជនិយំ (បារា. ៥៦៨) វុត្តត្តា សទសំ សន្ថតំ, ឯត្ថ ច និសីទនគ្គហណំ សន្ថតេ ចីវរសញ្ញានិវារណត្ថំ, យតោ តេ ភិក្ខូ កម្ពលចីវរសញ្ញាយ សន្ថតំ ឆឌ្ឌេត្វា ធុតង្គានិ សមាទិយិំសុ។ សយនាសនប្បយោជនត្តា សន្ថតស្ស ‘‘បុរាណសន្ថតំ នាមា’’តិអាទិ វុត្តំ។ យត្ថាតិ យស្មិំ សន្ថតេ។ វិទត្ថិមត្តន្តិ សុគតវិទត្ថិមត្តំ។ ឧក្កដ្ឋបរិច្ឆេទោ ចាយំ ‘‘អនាបត្តិ អលភន្តោ ថោកតរំ អាទិយិត្វា ករោតី’’តិ (បារា. ៥៧០) បទភាជនេ វុត្តត្តា។ ឯកទេសេតិ ឥទានិ កត្តព្ពនវសន្ថតស្ស ឯកប្បទេសេ។ វិជដេត្វាតិ វិទ្ធំសេត្វា។ អនាទាតិ យ-ការលោបេនាយំ និទ្ទេសោតិ អាហ ‘‘សតិ បុរាណសន្ថតេ អគ្គហេត្វា’’តិ។
Nisīdanasanthatanti ‘‘nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatī’’ti ettha padabhājaniyaṃ (pārā. 568) vuttattā sadasaṃ santhataṃ, ettha ca nisīdanaggahaṇaṃ santhate cīvarasaññānivāraṇatthaṃ, yato te bhikkhū kambalacīvarasaññāya santhataṃ chaḍḍetvā dhutaṅgāni samādiyiṃsu. Sayanāsanappayojanattā santhatassa ‘‘purāṇasanthataṃ nāmā’’tiādi vuttaṃ. Yatthāti yasmiṃ santhate. Vidatthimattanti sugatavidatthimattaṃ. Ukkaṭṭhaparicchedo cāyaṃ ‘‘anāpatti alabhanto thokataraṃ ādiyitvā karotī’’ti (pārā. 570) padabhājane vuttattā. Ekadeseti idāni kattabbanavasanthatassa ekappadese. Vijaṭetvāti viddhaṃsetvā. Anādāti ya-kāralopenāyaṃ niddesoti āha ‘‘sati purāṇasanthate aggahetvā’’ti.
ឯត្ថ ច ‘‘ឥទំ មេ, ភន្តេ, និសីទនសន្ថតំ អនាទិយិត្វា បុរាណសន្ថតស្ស សាមន្តា សុគតវិទត្ថិំ ការាបិតំ និស្សគ្គិយ’’ន្តិ (បារា. ៥៦៨) ឥមិនា នយេន និស្សជ្ជនវិធានំ វេទិតព្ពំ។ សន្ថតវិស្សជ្ជនវត្ថុស្មិំ បញ្ញត្តន្តិ ភគវតា សន្ថតានិ វិប្បកិណ្ណានិ ទិស្វា ‘‘សទ្ធាទេយ្យវិនិបាតនេ ការណំ នត្ថិ, បរិភោគុបាយំ នេសំ ទស្សេស្សាមី’’តិ (បារា. អដ្ឋ. ២.៥៦៦) សន្ថតវិស្សជ្ជនវត្ថុស្មិំ បញ្ញត្តំ។ កិរិយាកិរិយត្តា ឥមស្ស សិក្ខាបទស្ស ‘‘សេសំ តតិយសទិសមេវា’’តិ វុត្តំ, ទ្វេភាគសិក្ខាបទសទិសមេវាតិ អត្ថោ។ អយំ បន វិសេសោ – បុរាណសន្ថតស្ស សាមន្តា សុគតវិទត្ថិយា អាទាយ ករណេ, អលភន្តស្ស ថោកតរំ អាទាយ ករណេ, សព្ពថា អលភន្តស្ស អនាទាយ ករណេ ច អនាបត្តីតិ។ អង្គេសុ បនេត្ថ បឋមង្គបុរាណសន្ថតស្ស សាមន្តា សុគតវិទត្ថិអនាទិយនាតិ ទដ្ឋព្ពំ។
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, nisīdanasanthataṃ anādiyitvā purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 568) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Santhatavissajjanavatthusmiṃ paññattanti bhagavatā santhatāni vippakiṇṇāni disvā ‘‘saddhādeyyavinipātane kāraṇaṃ natthi, paribhogupāyaṃ nesaṃ dassessāmī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.566) santhatavissajjanavatthusmiṃ paññattaṃ. Kiriyākiriyattā imassa sikkhāpadassa ‘‘sesaṃ tatiyasadisamevā’’ti vuttaṃ, dvebhāgasikkhāpadasadisamevāti attho. Ayaṃ pana viseso – purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiyā ādāya karaṇe, alabhantassa thokataraṃ ādāya karaṇe, sabbathā alabhantassa anādāya karaṇe ca anāpattīti. Aṅgesu panettha paṭhamaṅgapurāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthianādiyanāti daṭṭhabbaṃ.
និសីទនសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
