| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
೫. ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
5. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
ಕಸ್ಮಾ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಸನ್ಥತಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಅಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ‘‘ನಿಸೀದನಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ನನು ಏತ್ಥ ಕಾರಣೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ? ಅತ್ಥಿ ಕಾರಣಂ, ಚೀವರಸಞ್ಞಿತಾಯ ಸನ್ಥತಾನಂ ಉಜ್ಝಿತತ್ತಾ ತೇಸಂ ಅಚೀವರಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ತಥಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಭಗವತಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಚೀವರಿಕಧುತಙ್ಗಭೇದಭಯಾ ಸನ್ಥತೇ ಚತುತ್ಥಚೀವರಸಞ್ಞಿತಾಯ ಸನ್ಥತಾನಿ ಉಜ್ಝಿತ್ವಾ ತೇರಸ ಧುತಙ್ಗಾನಿ ಸಮಾದಯಿಂಸು, ಭಗವಾ ಚ ತೇಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಅನುಜಾನಿ। ತತೋ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘‘ನಿಸೀದನಚೀವರಸಣ್ಠಾನಮ್ಪೇತಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ನೋ ಭಗವತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಚತುತ್ಥಚೀವರಭಾವೇನ, ಪಗೇವ ಕತಸನ್ಥತಂ ವಾ’’ತಿ। ತತೋ ‘‘ಸನ್ಥತೇ ತೇಸಂ ಚೀವರಸಞ್ಞಿತಾ ನ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತದತ್ಥಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಅಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ‘‘ನಿಸೀದನಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಇಮೇಸು ಪನ ಪಞ್ಚಸು ಸನ್ಥತೇಸು ಪುರಿಮಾನಿ ತೀಣಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯತ್ತಾ, ಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ದ್ವೇ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ (ವಜಿರ॰ ಟೀ॰ ಪಾರಾಜಿಕ ೫೬೬-೫೬೭) ಲಿಖಿತಂ। ಕಥಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಚೇ? ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೭೦) ವಚನತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Kasmā panettha ‘‘santhataṃ pana bhikkhunā’’ti sikkhāpadaṃ apaññapetvā ‘‘nisīdanasanthata’’nti paññattaṃ, nanu ettha kāraṇena bhavitabbanti? Atthi kāraṇaṃ, cīvarasaññitāya santhatānaṃ ujjhitattā tesaṃ acīvarabhāvadassanatthaṃ tathā paññattaṃ bhagavatāti vuttaṃ hoti. Tasmā te bhikkhū tecīvarikadhutaṅgabhedabhayā santhate catutthacīvarasaññitāya santhatāni ujjhitvā terasa dhutaṅgāni samādayiṃsu, bhagavā ca tesaṃ santhataṃ anujāni. Tato tesaṃ bhikkhūnaṃ evaṃ hoti ‘‘nisīdanacīvarasaṇṭhānampetaṃ nisīdanasanthataṃ no bhagavatā anuññātaṃ catutthacīvarabhāvena, pageva katasanthataṃ vā’’ti. Tato ‘‘santhate tesaṃ cīvarasaññitā na bhavissatī’’ti tadatthaṃ bhagavatā ‘‘santhata’’nti apaññapetvā ‘‘nisīdanasanthata’’nti paññattanti adhippāyo. Imesu pana pañcasu santhatesu purimāni tīṇi vinayakammaṃ katvā paṭilabhitvāpi paribhuñjituṃ na vaṭṭanti akappiyattā, pacchimāni dve vaṭṭantīti (vajira. ṭī. pārājika 566-567) likhitaṃ. Kathaṃ paññāyatīti ce? ‘‘Anāpatti aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjatī’’ti (pārā. 570) vacanatoti veditabbaṃ.
ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
