Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
൫. നിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
5. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
നിസീദനസന്ഥതന്തി ‘‘നിസീദനം നാമ സദസം വുച്ചതീ’’തി ഏത്ഥ പദഭാജനിയം (പാരാ॰ ൫൬൮) വുത്തത്താ സദസം സന്ഥതം, ഏത്ഥ ച നിസീദനഗ്ഗഹണം സന്ഥതേ ചീവരസഞ്ഞാനിവാരണത്ഥം, യതോ തേ ഭിക്ഖൂ കമ്ബലചീവരസഞ്ഞായ സന്ഥതം ഛഡ്ഡേത്വാ ധുതങ്ഗാനി സമാദിയിംസു. സയനാസനപ്പയോജനത്താ സന്ഥതസ്സ ‘‘പുരാണസന്ഥതം നാമാ’’തിആദി വുത്തം. യത്ഥാതി യസ്മിം സന്ഥതേ. വിദത്ഥിമത്തന്തി സുഗതവിദത്ഥിമത്തം. ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദോ ചായം ‘‘അനാപത്തി അലഭന്തോ ഥോകതരം ആദിയിത്വാ കരോതീ’’തി (പാരാ॰ ൫൭൦) പദഭാജനേ വുത്തത്താ. ഏകദേസേതി ഇദാനി കത്തബ്ബനവസന്ഥതസ്സ ഏകപ്പദേസേ. വിജടേത്വാതി വിദ്ധംസേത്വാ. അനാദാതി യ-കാരലോപേനായം നിദ്ദേസോതി ആഹ ‘‘സതി പുരാണസന്ഥതേ അഗ്ഗഹേത്വാ’’തി.
Nisīdanasanthatanti ‘‘nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccatī’’ti ettha padabhājaniyaṃ (pārā. 568) vuttattā sadasaṃ santhataṃ, ettha ca nisīdanaggahaṇaṃ santhate cīvarasaññānivāraṇatthaṃ, yato te bhikkhū kambalacīvarasaññāya santhataṃ chaḍḍetvā dhutaṅgāni samādiyiṃsu. Sayanāsanappayojanattā santhatassa ‘‘purāṇasanthataṃ nāmā’’tiādi vuttaṃ. Yatthāti yasmiṃ santhate. Vidatthimattanti sugatavidatthimattaṃ. Ukkaṭṭhaparicchedo cāyaṃ ‘‘anāpatti alabhanto thokataraṃ ādiyitvā karotī’’ti (pārā. 570) padabhājane vuttattā. Ekadeseti idāni kattabbanavasanthatassa ekappadese. Vijaṭetvāti viddhaṃsetvā. Anādāti ya-kāralopenāyaṃ niddesoti āha ‘‘sati purāṇasanthate aggahetvā’’ti.
ഏത്ഥ ച ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, നിസീദനസന്ഥതം അനാദിയിത്വാ പുരാണസന്ഥതസ്സ സാമന്താ സുഗതവിദത്ഥിം കാരാപിതം നിസ്സഗ്ഗിയ’’ന്തി (പാരാ॰ ൫൬൮) ഇമിനാ നയേന നിസ്സജ്ജനവിധാനം വേദിതബ്ബം. സന്ഥതവിസ്സജ്ജനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തന്തി ഭഗവതാ സന്ഥതാനി വിപ്പകിണ്ണാനി ദിസ്വാ ‘‘സദ്ധാദേയ്യവിനിപാതനേ കാരണം നത്ഥി, പരിഭോഗുപായം നേസം ദസ്സേസ്സാമീ’’തി (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൫൬൬) സന്ഥതവിസ്സജ്ജനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം. കിരിയാകിരിയത്താ ഇമസ്സ സിക്ഖാപദസ്സ ‘‘സേസം തതിയസദിസമേവാ’’തി വുത്തം, ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദസദിസമേവാതി അത്ഥോ. അയം പന വിസേസോ – പുരാണസന്ഥതസ്സ സാമന്താ സുഗതവിദത്ഥിയാ ആദായ കരണേ, അലഭന്തസ്സ ഥോകതരം ആദായ കരണേ, സബ്ബഥാ അലഭന്തസ്സ അനാദായ കരണേ ച അനാപത്തീതി. അങ്ഗേസു പനേത്ഥ പഠമങ്ഗപുരാണസന്ഥതസ്സ സാമന്താ സുഗതവിദത്ഥിഅനാദിയനാതി ദട്ഠബ്ബം.
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, nisīdanasanthataṃ anādiyitvā purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 568) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Santhatavissajjanavatthusmiṃ paññattanti bhagavatā santhatāni vippakiṇṇāni disvā ‘‘saddhādeyyavinipātane kāraṇaṃ natthi, paribhogupāyaṃ nesaṃ dassessāmī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.566) santhatavissajjanavatthusmiṃ paññattaṃ. Kiriyākiriyattā imassa sikkhāpadassa ‘‘sesaṃ tatiyasadisamevā’’ti vuttaṃ, dvebhāgasikkhāpadasadisamevāti attho. Ayaṃ pana viseso – purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiyā ādāya karaṇe, alabhantassa thokataraṃ ādāya karaṇe, sabbathā alabhantassa anādāya karaṇe ca anāpattīti. Aṅgesu panettha paṭhamaṅgapurāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthianādiyanāti daṭṭhabbaṃ.
നിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.